Page 52 - Türkçeyi Etkili Kullananlar

A şık Veysel Şatıroğlu
ÂŞIK VEYSEL ŞATIROĞLU

(1894-1973)

Hayatı ve Eserleri

Sivas’ın Şarkışla ilçesine bağlı Sivrialan köyünde dünyaya gelmiştir. Yedi yaşındayken çiçek hastalığı
nedeniyle sol gözünü kaybetmiş, daha sonra sağ gözüne de perde inmiştir. Veysel’in babası da
şiire meraklı biri olduğundan Veysel de küçük yaşlarda sazla tanışmıştır. Saz çalıp halk ozanlarını
dinleyerek Pîr Sultan Abdal, Karacaoğlan, Dertli, Ruhsatî gibi usta ozanların eserleriyle tanışmıştır.
Sivas Lisesinde edebiyat öğretmeni olan Ahmet Kutsi Tecer ve arkadaşları Halk Şairleri Bayramı’nı
düzenlemiş ve burada Ahmet Kutsi Tecer ile tanışmıştır. Tecer’in katkılarıyla köy enstitülerinde saz
öğretmenliği yapan Âşık Veysel, 1973 yılında vefat etmiştir. Eserleri Dostlar Beni Hatırlasın adlı kitapta
toplanmıştır.

Türkçeye Katkıları

• Âşıklık geleneğinin Türkiye’deki son önemli temsilcisidir.
• XX. yüzyılın en büyük halk ozanlarından olan Âşık Veysel’in sesi Anadolu’dan dünyaya yayılmıştır.

• Eserlerinde sade ve duru bir dil kullanmıştır.
• Anadolu’nun söz varlığını eserlerinde kullanmış ve ölümsüzleştirmiştir.

• Cumhuriyet Dönemi Türk halk şiirinde düz koşmayı vurgulu ve lirik söyleyişi ile öne çıkaran bir
halk ozanıdır.

• Yunus Emre’nin etkisinde yazdığı şiirlerinde tasavvuf geleneğinin, aşk şiirlerindeki deyişleriyle
Karacaoğlan’ın devamı niteliğindedir.
• Âşık Veysel'in şiirleri zıtlıkları bünyesinde barındırır. Onun şiirlerinde yaşama sevinci, hüzün,
umutsuzluk, iyimserlik iç içedir.
• Eserlerinde doğa, tasavvuf, bilim gibi pek çok farklı konuda kendi düşüncelerini anlatmış; yanlış
bulduğu hususları eleştirmiş, böylece toplumu bilinçlendirmeyi amaçlamıştır.
• Şiirlerinde ahenk unsuru olarak hece ölçüsü, kafiye ve redifi çokça kullanmıştır.

• O, şiirlerinde ağır sanatlı söyleyişleri tercih etmemiş, şekilden çok anlama önem vermiştir.
• Şiir ile bağlamayı bütünleştiren Âşık Veysel'de bağlama, şiire eşlik eden bir araç konumunda olup
ön planda değildir. Onun sanatında ön planda olan şiirleridir.

• Kendinden sonraki pek çok sanatçıyı etkilemiştir.
• TBMM tarafından "Ana dilimize ve millî birliğimize yaptığı hizmetlerden ötürü" 1965'te özel bir
kanunla ödüllendirilmiştir.
• 2009 yılında UNESCO İnsanlığın Somut Olmayan Kültürel Mirası Temsilî Listesi’ne girmiştir.

50 Türkçeyi Etkili Kullananlar