Page 55 - Türkçeyi Etkili Kullananlar

Etkinlik

1. Attilâ İlhan’ın Bıçağın Ucu romanında geçen aşağıdaki deyimleri anlamları ile eşleştiriniz.

Deyimler Anlamları

I başına bela sarmak a Bir iş veya konuya birdenbire girivermek.

II ayağını denk almak b Bir iş, bir sorun büyüyerek karışık duruma
gelmek.
III canını (bir yere) dar atmak c Değersiz bularak bir yana atmak, işe
yaramadığı için ayırıp bir yana koymak.
IV çorbada tuzu olmak ç Kendini ya da birini kötü ve zor bir duruma
sokmak.
V dallanıp budaklanmak d Birisi için haksız olarak kötü düşünmek,
kuşkulanmak.
VI feleğin çemberinden geçmek e Bir iş veya görevde az da olsa emeği geçmiş
olmak.
VII günahına girmek f “Gerçekliğinden şüphe edilmeyecek kadar
açık” anlamında kullanılan bir söz.

VIII ıskartaya çıkarmak g Başkalarının kendisine yapma ihtimali bulunan
kötülüklere karşı uyanık davranmak.

IX iki kere iki dört (eder) ğ Hayatta acı tatlı günler görmüş geçirmiş
olmak, olgunlaşmış, deneyim kazanmış olmak.

X balıklama dalmak h Bir tehlikeden güçlükle kurtularak bir yere
sığınmak.

I II III IV V VI VII VIII IX X

2. Attilâ İlhan, alışılmamış bağdaştırma örnekleri konusunda çok başarılı bir şairdir. Şiirlerinde
sık sık bunun örneklerine rastlanır. Aşağıda verilen bilgiler ve örneklerden yararlanarak
mısralardaki bağdaştırma örneklerini bulunuz. Bu bağdaştırmaların türlerini yazınız.
• toprak ana bütün zincirlerinden çözülmüş
• sen büyücü değilsin kutup yıldızı
• heyecanlı bulutların yürüyüşü gibi bir şeyler
• buğdayım dağıldı gönlüm benden ayrı düştü
• cinayeti kör bir kayıkçı gördü Bağdaştırmayı oluşturan kelimeler
• kâinatın karanlık boşluklarında akıp giden zaman arasında gerçekte var olabilecek, sanatsız
• korkak şafakların aydınlığında palmiyeler bir ilişki varsa buna alışılmış bağdaştırma
denir. Bağdaştırmayı oluşturan kelimeler
• büyük büyük bir şeyler çocuksu gözlerinde arasında genellikle benzetmeye dayanan
................................................................................................ ve sanatlı bir ilişki varsa buna alışılmamış
bağdaştırma adı verilir.
................................................................................................

...........................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................

Türk Dili ve Edebiyatı 53