Page 54 - Türkçeyi Etkili Kullananlar

A ttila İlhan
ATTİLÂ İLHAN

(1925-2005)

Hayatı ve Eserleri

İzmir’de doğmuştur. Mavi akımının öncülerinden olup şair, romancı, düşünür, deneme yazarı, gazeteci,
senarist ve eleştirmendir. Vatan, Demokrat İzmir, Yeni Ulus, Yeni Ortam, Dünya, Milliyet, Güneş, Meydan
ve Cumhuriyet gazetelerinde yazılar yazmıştır. Yelken, Sanat Olayı ve Cönk dergilerini yönetmiştir.
İstanbul’da vefat etmiştir.
Duvar, Sisler Bulvarı, Yağmur Kaçağı, Ben Sana Mecburum, Bela Çiçeği, Böyle Bir Sevmek, Elde Var Hüzün,
Ayrılık Sevdaya Dâhil, Kimi Sevsem Sensin şiir; Sokaktaki Adam, Kurtlar Sofrası, Bıçağın Ucu, Sırtlan Payı,
Yaraya Tuz Basmak, Dersaadet'te Sabah Ezanları, Gazi Paşa roman türündeki eserlerinden bazılarıdır.

Türkçeye Katkıları

• Attilâ İlhan, şiirlerinde imla konusuna farklı bir yaklaşım getirmiştir. Duvar’ın ilk baskısında
imla ve noktalama işaretlerini kullanan şair, Sisler Bulvarı’ndan itibaren geleneksel imlayı terk
etmiştir. Bu durum, Fransa tecrübesiyle açıklanabileceği gibi şairin düşüncesi doğrultusunda şiirin
istendiği gibi okunup yorumlanması isteği olarak da düşünülebilir. Bu tarz, Türk edebiyatında
Attilâ İlhan ile özdeşleşmiştir.
• Şiirlerinde dil bilim açısından en çok başvurduğu imgeler şunlardır:

1. Yalnızlık, hüzün ve bu duyguları daha somut anlatmak amacıyla başvurulan sonbahar ve eylül
göstergeleri

2. Şairin maruz kaldığı siyasal baskılardan dolayı yaşadığı gerilim ve ölüm korkusu
3. Yaşlılığın oluşturduğu ölüm korkusu

4. Kurtuluş Savaşı, İkinci Dünya Savaşı, Türklerin Orta Asya’dan göçü, işçi ve tutukluların
durumları vb. konularla işlenen hürriyet imgesi

• Türk edebiyatındaki pek çok şair ve yazarın aksine evrensel ve soyut sınıf çatışmaları temalarına
başvurmaktan yana değildir. O, Türkiye’nin gerçeklerine yönelen ve bu gerçeklerin “olumlu”
yönde değişmesi için estetiğini halkın hizmetine veren bir tutum sergilemeyi görev bilmiştir.
Sanatı toplumu ayağa kaldıran bir amaç için kullanmak istemiştir.

• Şiirlerinde sade ve anlaşılır kelimelerin yanı sıra “klasik kültür” kaynağından gelen kelimeleri de
kullanmıştır. Halk şiiri kaynaklarından yararlanma ve mesajı anlatımla ahenkli kılma arzusu vardır.

• Türk edebiyatında daha çok biçimci ve bireysel niteliklerin damgasını vurduğu şiir anlayışlarında
öne çıkan imge, Attilâ İlhan’la toplumcu bir ruha bürünmüştür.

52 Türkçeyi Etkili Kullananlar