Page 61 - BEDEN EĞİTİMİ VE SPOR TARİHİ 12

Gökbörü (Oğlak Oyunu) İki takımdan birer kişi ortaya çıkar ve yuvarlak çizgi içinde bulunan oğlağı eğilip almaya çalışır.
Bu iki oyuncudan biri oğlağı alıp çizgiden dışarı çıkarıncaya kadar diğer oyuncular çizgi dışında bekle-
Türklerin geleneksel oyunlarından biridir. Bu oyunda atlı iki grup, sınırlı alanda karşılıklı olarak mek zorundadır. Oyun, kurallar bozulmadığı sürece ve bir kaleye oğlak düşmeyinceye kadar devam eder
atları üzerinde sıralanır. Alanın tam ortasına içi boşaltılmış bir oğlak bırakılır. Başlama işaretiyle birlikte (Görsel 3.15).
her iki takımın oyuncuları oğlağı oradan alıp bacaklarının arasında rakip takımın oyuncularından kaçı-
rarak belirlenen alana taşımaya çalışır. Oğlağı alan oyuncuya arkadaşlarının yardımı da söz konusudur.
Oyunun asıl amacı, at üzerindeki maharetlerin geliştirilmesiyle savaşa hazırlanmaktır (Görsel 3.14).

Görsel 3.15: Gökbörü
Görsel 3.14: Gökbörü
Oyunun Genel Kuralları Oyundaki yasaklar:

1. Yarışma, özel olarak belirlenmiş alanda oynanır. 1. Ant içmeyen oyuncu oyuna giremez. Ant içerken samimi davranmayan kaptana uyarı verilir.
2. Oğlağın bırakıldığı yer, yüksekliği 1,5 m’lik bir duvarla çevrilir ve atlarla oyuncuların zarar görmeyecekleri 2. Rakibin eline ve ayağına vurmak, kamçıyla dövüşmek yasaktır. Bu kurallara uymayan oyuncu iki daki-
şekilde düzenlenir. 3. ka sahadan çıkma cezası alır.
3. Oyunda dörder kişilik iki takım karşılaşır. Takımların dört at ve dört oyuncu yedeği vardır. 4. Aşırı kaba oynayan oyuncular, tamamen oyundan uzaklaştırılır.
4. Oyun sahası, iki takıma eşit paylaştırılır. 5. Ceza alan oyuncunun cezası bitene kadar o takım, oyuna eksik devam eder.
Cezanın süresi, ceza alan oyuncunun ceza yerine gelmesiyle başlatılır. Ceza alan oyuncunun atı da
5. Her takımın kendi “tay kazanı” olur. Tay kazanının eni 3,5 m, yüksekliği 1,20 m, çapı 2 m ve derinliği 0,5 m’dir.
cezalanır.
6. Rakibi durdurmak için rakibin elinden ve atından çekmek yasaktır. Rakibini attan düşüren de iki daki-
Oyun yirmişer dakikalık üç bölümden oluşur. Toplam 60 dakika oynanan oyunda taraflardan ka ceza alır. Eğer böyle bir durum kaleye yakın yerde gerçekleşirse o zaman kuralı bozan takıma ceza
hangisi karşı takımın tay kazanına daha fazla oğlak bırakırsa o takım galip olur. verilir ve karşı taraf 30 m mesafeden atını koşturarak gelir ve oğlağı fırlatarak bırakmaya çalışır.
Oyuna başlamadan önce oyuncular, temiz ve dürüst oynamaya ant içerler. Bu törende oyuncular 7. Oğlağı üzengi, kayış ve yulara bağlayarak oynayan oyuncuya iki kere sarı kart verildikten sonra üçün-
sahanın ortasına yuvarlak bir şekilde sıralanır. Önce yuvarlağın ortasında bulunan orta hakem söze baş- cüsünde 2 dakika cezası verilir.
lar, ardından oyuncular hep birlikte ant içerler. Tören, seyircilerin duasıyla tamamlanır. 8. Vakit geçirmek ve karşı tarafın temposunu bozmak için oğlağı özellikle saha dışına bırakan oyuncu,
Kaptanlar, kendi tay kazanlarını seçtikten sonra oğlak, seyircilere yakın yerde belirlenmiş yuvar- iki kere uyarılır üçüncüsünde 2 dakika cezası alır.
lak içine bırakılır. Oyuncular, oğlak bırakılan yerin karşısında sıraya geçerler. Oyun, orta hakemin düdük 9. Orta hakemle tartışan veya onunla kavga eden oyuncu iki kere uyarılır, üçüncüsünde kırmızı kartla
çalması ile başlar. Oyuncuların at üzerinde oğlağı eğilip alması gerekir. oyundan uzaklaştırılır. Bu durumda o takım, oyunun sonuna kadar üç kişi oynamak zorunda kalır.
10. Oyun sırasında hakaret eden oyuncuya sarı kart gösterilir. Kavga çıkarıp aşırı kural bozan oyuncuya
ise kırmızı kart gösterilerek o oyuncu oyundan uzaklaştırılır.
Ant İçme Merasimi
11. Rakibi oğlağı kaldırırken ona atla saldıran oyuncuya ilk ve ikinci saldırısında sarı kart, üçüncü tekra-
Hakem: rında kırmızı kart gösterilir.
Eûzu billahi mineş-şeytânnirracîm. Bismillahirrahmanirrahîm. Ya Allah! Senin merhametinle oyuna girecek olan kahraman ve pehlivan yi- 12. Oyun sırasında rakibinin bedenine zarar getiren oyuncuya kırmızı kart gösterilir.
ğitlerinin andını kabul et! 13.
Oyuncular hep birlikte: İki oğlakçı, oğlağı kaldırmaya çalışırken çizgi içine giren diğer bir oyuncu da iki kez uyarılır, üçüncün-
Dedelerimizin, bize miras olarak bıraktığı gökbörü oyununa başlarken halkın huzurunda bu kutsal oyunun kurallarını bozmadan temiz ve de kırmızı kart gösterilir.
dürüst oynamaya ant içerim! 14. Orta hakemin kararına karşı çıkarak vakit geçiren oyuncuya sarı kart, üçüncüsünde kırmızı kart gös-
Seyirciler: terilir.
Amin. Allahuekber! 15. Orta hakemin kararına baş eğmeyip oyunu durduran takım yenilmiş sayılır.

58 TÜRK TARİHİNDE BEDEN EĞİTİMİ VE SPOR TÜRK TARİHİNDE BEDEN EĞİTİMİ VE SPOR 59