Page 62 - BEDEN EĞİTİMİ VE SPOR TARİHİ 12

Kızbörü Oyunu

Çok iyi binici olan bir kız ve kızın pe-
şinden koşturan çok sayıda delikanlı ile kaçma
kovalama şeklinde yapılan bir atlı spordur. En
iyi atı seçme hakkına sahip olan kız oyuncu,
düz bir alanda erkek oyunculardan 50-75 m
önde durur. At aydocunun (atlı müsabakayı
yöneten kişi) zurnagiciye (başlama işareti ve-
ren kişi) verdiği işaretle yarış başlar. Belirlenen
mesafede (500-1000 m) kızı kovalayanlardan
birinin kıza yetişerek ona eliyle dokunma-
sıyla yarış sona erer. Belirlenen mesafede kız
oyuncuyu ilk yakalayan erkek oyuncu oyunun
galibi olur. Eğer mesafe sonunda hiçbir er-
kek oyuncu kız oyuncuyu yakalayamazsa kız Görsel 3.16: Kızbörü
oyuncu galip sayılır (Görsel 3.16).
“Kızbörü” ya da “kız kaçar” da denilen bu binicilik oyununu yerli ve yabancı yazarların sık sık “kız
kovmay” veya “kız oynok” oyunuyla karıştırdıkları görülür. XIX. yüzyılın ortalarına kadar nişan ve düğün
merasimlerinde damadın arkadaşlarının yardımı ile kız ve damat arasında yapılan bu spor, bu tarihten son-
ra büyük toylarda yapılmıştır. 1930’lara kadar böyle oynanmaya devam eden oyun, bu tarihlerden sonra
kıza yetişmek isteyen delikanlılar arasında çıkan büyük çatışmalar gerekçesiyle tamamıyla terkedilir.

Beyge Oyunu

Oyun, ilk kez Kırgız Türkleri tarafından oynanmıştır. Bir köy ya da obada bir genç kızın birden faz-
la talibinin olduğu ve kız tarafının da kararsız kaldığı durumlarda hem isteyen tarafların kırılmasına mâni
olmak hem de gelin adayına tercih şansı tanımak amacıyla oynan bir oyundur. Oyunda damat adayları,
atlarıyla yine at üzerindeki genç kızı belirli bir mesafeye kadar kovalamaya başlarlar. Amaç gelin adayını
atlarına bindirebilmektir. Elinde kamçı olan gelin adayı ise istemediği damat adayını kamçısı ile yanına yak-
laştırmamaya çalışır ve gönlünün olduğu damat adayının atına binerek kimle evlenmek istediğini ailesine
bildirir. Oyunun sonunda gelini atına bindiren damat adayı da damat olarak kabul edilir (Görsel 3.17).

Görsel 3.17: Beyge

60 TÜRK TARİHİNDE BEDEN EĞİTİMİ VE SPOR