Page 66 - BEDEN EĞİTİMİ VE SPOR TARİHİ 12

Cündi Oyunu

Eski Türklerde usta binicilere “cündi” adı verilirdi. Sultan I. Mehmed (Çelebi), babası Sultan Ba-
yezid’in 1402’de Ankara’da Timurlenk’e yenilmesinden sonra cündiliği geliştirmek için daha önce valilik
yaptığı Amasya ve Merzifon’dan topladığı usta binicilerle iki cündi bölüğü kurdu. Ayrıca bunlardan ilk
kez birer spor takımı oluşturdu. Merzifon’un büyük lahanaları ünlü olduğu için oradan gelen sporculara
“Lahanacılar”, Amasya’nın da bamyası ünlü olduğu için oradan gelen sporculara “Bamyacılar” dendi.

Spor takımı oluşturma geleneği, 15. yüzyıl-
dan 19. yüzyıla kadar korundu. Lahanacılar ve Bam-
yacılar, sultan önünde atla çeşitli gösteriler ve cirit
karşılamaları yaparlardı. Cündiler, müsabakalar dı-
şında çeşitli gösteriler de düzenler, bu gösterilerde
inanılmayacak hünerler sergilerlerdi. Eyerleri üzerin-
de ayağa kalkıp yandan hedefe ok atar, doludizgin at
koştururken atın sırtından eyerlerini çıkarıp boyunla-
rına koyar, oradan da çıkarıp tekrar atın sırtına koyar-
lardı. Bazen binici, yardımcısının başına bir portakal
koyar, at üstünde hızla giderken ok atıp portakalı
parçalardı. Bazıları da yan yana giden iki atın birine
bir ayağını, ötekine de öbür ayağını koyarak kimi de
başını eyerin üzerine dayayarak ayakları havada do-
ludizgin at sürerdi. Bir başka binici ise atın sırtında tek
ayağı üzerinde durur ya da at koşarken atın boynuna
dolanırdı. Ok yerine mızrak kullandıkları da olurdu.
Bu hünerleri padişahların da gösterdiği bilinmektedir
(Görsel 3.23).

Görsel 3.23: Cündi
1582 yılında yapılan şenlikte atlılar için hareketli bir hedef de konmuştu. Kendi ekseni etrafında
kolayca dönebilen bir insan heykeli, beline bağlanmış bir demir çubuk üzerine asılmıştı. Heykelin bir
elinde içi taşla doldurulmuş bir torba, öteki elinde de bir daire vardı. Binici, direğe hamle yapınca hedef
ekseninde dönüyor ve elinde bulunan içi taş dolu torbayı biniciye vuruyordu. Bu darbeyi yememek için
atlının hızla kaçması gerekiyordu.
Düzenlenen şenliklerde tüm gösterilerin yanında at yarışlarına da yer veriliyordu. Padişah bu
yarışları ve gösterileri büyük bir ilgiyle seyrediyor, derece alanlara ödül veriyordu.

3. ETKİNLİK
TÜRK SPORLARINI ARAŞTIRIYORUM
Türklerde at ile yapılan sporları aşağıya yazınız.
.........................................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................

64 TÜRK TARİHİNDE BEDEN EĞİTİMİ VE SPOR