Page 67 - BEDEN EĞİTİMİ VE SPOR TARİHİ 12

Cündi Oyunu OKUMA PARÇASI

Eski Türklerde usta binicilere “cündi” adı verilirdi. Sultan I. Mehmed (Çelebi), babası Sultan Ba-
yezid’in 1402’de Ankara’da Timurlenk’e yenilmesinden sonra cündiliği geliştirmek için daha önce valilik
yaptığı Amasya ve Merzifon’dan topladığı usta binicilerle iki cündi bölüğü kurdu. Ayrıca bunlardan ilk
kez birer spor takımı oluşturdu. Merzifon’un büyük lahanaları ünlü olduğu için oradan gelen sporculara
“Lahanacılar”, Amasya’nın da bamyası ünlü olduğu için oradan gelen sporculara “Bamyacılar” dendi. OK

Spor takımı oluşturma geleneği, 15. yüzyıl-
dan 19. yüzyıla kadar korundu. Lahanacılar ve Bam-
yacılar, sultan önünde atla çeşitli gösteriler ve cirit Yavuz Sultan Selim Han’ın önünde
karşılamaları yaparlardı. Cündiler, müsabakalar dı- Ok atan ihtiyar Bektaş Subaşı,
şında çeşitli gösteriler de düzenler, bu gösterilerde
inanılmayacak hünerler sergilerlerdi. Eyerleri üzerin- Bu yüksek tepeye dikti bu taşı
de ayağa kalkıp yandan hedefe ok atar, doludizgin at O Gazi Hünkar’ın mutlu gününde.
koştururken atın sırtından eyerlerini çıkarıp boyunla-
rına koyar, oradan da çıkarıp tekrar atın sırtına koyar-
lardı. Bazen binici, yardımcısının başına bir portakal Vezir, molla, ağa, bey, takım takım,
koyar, at üstünde hızla giderken ok atıp portakalı Güneşli bir nisan günü ok attı.
parçalardı. Bazıları da yan yana giden iki atın birine
bir ayağını, ötekine de öbür ayağını koyarak kimi de Kimi yayı öptü, kimi fırlattı;
başını eyerin üzerine dayayarak ayakları havada do- En er kemankeşe yetti üç atım.
ludizgin at sürerdi. Bir başka binici ise atın sırtında tek
ayağı üzerinde durur ya da at koşarken atın boynuna
dolanırdı. Ok yerine mızrak kullandıkları da olurdu. En son Bektaş Ağa çöktü diz üstü.
Bu hünerleri padişahların da gösterdiği bilinmektedir Titrek elleriyle gererken yayı,
(Görsel 3.23). Her yandan bir merak sardı alayı.

Görsel 3.23: Cündi
Ok uçtu, hedefin kalbine düştü.
1582 yılında yapılan şenlikte atlılar için hareketli bir hedef de konmuştu. Kendi ekseni etrafında
kolayca dönebilen bir insan heykeli, beline bağlanmış bir demir çubuk üzerine asılmıştı. Heykelin bir
elinde içi taşla doldurulmuş bir torba, öteki elinde de bir daire vardı. Binici, direğe hamle yapınca hedef Hünkar dedi “Koca! Pek yaman saldın,
ekseninde dönüyor ve elinde bulunan içi taş dolu torbayı biniciye vuruyordu. Bu darbeyi yememek için Eğerçi bellisin benim katımda,
atlının hızla kaçması gerekiyordu. Bir sır olsa gerek bu ilk atımda.
Düzenlenen şenliklerde tüm gösterilerin yanında at yarışlarına da yer veriliyordu. Padişah bu
yarışları ve gösterileri büyük bir ilgiyle seyrediyor, derece alanlara ödül veriyordu. Bu sihirli oku nereden aldın?”

İhtiyar elini bağrına soktu,
Dedi ki: “İstanbul muhasarası,

Başlarken aldığım gaza yarası,
İçinden çektiğim bu altın oktu!”
3. ETKİNLİK
TÜRK SPORLARINI ARAŞTIRIYORUM
Türklerde at ile yapılan sporları aşağıya yazınız. YahYa Kemal BeYaTlI
.........................................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................

64 TÜRK TARİHİNDE BEDEN EĞİTİMİ VE SPOR TÜRK TARİHİNDE BEDEN EĞİTİMİ VE SPOR 65