Page 28 - RİTİM EĞİTİMİ VE HALK DANSLARI 11

Spor disiplini çerçevesinde kurulmuş sanatsal ve kültürel bir oluşum olan federasyonun amaçları
şunlardır: Türk kültürünün en önemli yaşayan değerlerinden halk oyunlarının korunması, gelecek nesillere
sağlıklı bir şekilde aktarılması, geniş kitlelere tanıtılıp yayılması, halk oyunları alanında çeşitli kurum ve
kuruluşların düzenlemiş olduğu yarışmalarda birlik ve beraberliğin sağlanması, yarışmalarda kural ve kri-
terlerin tek elden düzenlenmesi ve uygulanması, halk oyunları alanında teknik eleman (hakem/seçici kurul
üyesi, antrenör) yetiştirilmesi, halk oyunlarının ulusal ve uluslararası platformda en üst düzeyde temsil edil-
mesi…
ARAŞTIR PAYLAŞ

Cumhuriyet’in ilk dönemlerinde yapılan halk dansları ile ilgili yazılı çalışmalar hakkında
araştırma yapınız. Elde ettiğiniz bilgileri arkadaşlarınızla paylaşınız.

DERS İÇİ ETKİNLİK
Sınıf ortamında izlediğiniz farklı dönemlere ait Türk halk dansları örneklerinin gelişimini,
arkadaşlarınızla tartışınız.

OKUMA METNİ

ATATÜRK’ÜN HUZURUNDA YENİ ZEYBEK OYUNU

Atatürk, yapmakta olduğu bir gezi sebebiyle İzmir’de bulunmaktadır. Selim Sırrı, yeni zeybek oyu-
nunu, kabul merasiminde Atatürk’e sunar. Atatürk oyunu büyük bir ilgiyle izler ve çok mutlu olur. Atatürk’ün
zeybek oyununa gösterdiği ilgi onu çok memnun etmiştir.
"... Eserimi, 12 Ekim 1925 tarihinde İzmir’de hükümet dairesinde icra edilen kabul merasimi esna-
sında, arzuları üzerine Atatürk’e gösterdim. Ebedî şefimiz, ertesi akşam İzmir Kız Öğretmen Okulunda icat
ettiğim bu dansı görmek istedi. Öğrencim Mualla ile birlikte oynadım. Atatürk tekrar ettirdi. Sonra beni ya-
nına çağırdı ve halka hitaben şunları söyledi: “Hanımefendiler, beyler! Selim Sırrı Bey, zeybek dansını ihya
ederken ona yeni bir şekil vermiştir. Bu sanatkâr üstadın eseri hepimiz tarafından seve seve kabul edilerek
millî ve toplumsal hayatımızda yer tutacak kadar olgunlaşmış, estetik bir şekil almıştır. Artık Avrupalılara ‘Bi-
zim de mükemmel bir dansımız var.’ diyebiliriz. Bu oyunu salonlarımızda, müsamerelerimizde oynayabiliriz.
Zeybek dansı bu şekli ile her salonda kadınla beraber oynanabilir ve oynanmalıdır.” Atatürk bu sözlerinden
sonra bana döndü, dedi ki: “Yorulmadınızsa Mualla Hanım’la birlikte bir defa daha şehir elbisesiyle oyna-
dığınızı görmek isterim.”
Avrupa’da olduğu gibi Türkiye’de de folklorun yeni bir bilim olarak takdiminden önce Türk halk
kültürü malzemelerini derleyici, gelecek nesillere aktarıcı çalışmalar yapılmıştır. Bu çalışmalardan biri de
Selim Sırrı Tarcan tarafından yapılan zeybek oyunları derlemesidir. Kadın ve erkeğin birlikte oynadığı yeni
zeybek oyunu, derleme çalışması şeklinde yapılan ilk çalışmalara örnek teşkil edecek niteliktedir. Selim
Sırrı Tarcan, yapmış olduğu çalışmanın amacını belirtirken “Mensup olduğumuz büyük milletin masalla-
rı, destanları, türküleri, raksları; mertlik, kahramanlık ve fedakârlıkla doludur. Folklorumuz bizden sonra
yetişecek yeni nesle mazisini tanıtacak ve benliğini gerçekten duyuracaktır.” der. Selim Sırrı, yeni zeybek
oyunuyla ilgili son değerlendirmeyi şu şekilde yapar: “Senelerce emek sarf ederek meydana çıkardığım bu
yeni zeybek dansını Atatürk’ün takdir edişi, diğer zeybek oyunlarının yanında bir de “Sarı Zeybek” oyunu-
nun yer almasına vesile olmuştur. Yeni zeybek oyununun özelliği kadınla birlikte oynanmasındadır. Ben,
Atatürk’ün toplumsal hayatımızda kadına verdiği mevkiyi düşünerek bu küçük eseri vücuda getirdim. Eğer
kıymeti varsa yaşar.”

(Muğla Üniversitesi SBE Dergisi’nde yayınlanan, M. Şevki Çapan’ın Selim Sırrı Tarcan’ın Zeybek Oyunu
Derleme Çalışmaları adlı yazısından sadeleştirerek alınmıştır.)

1. ÜNİTE DERS İÇİ ETKİNLİK
Yukarıdaki okuma metninden yola çıkarak Cumhuriyet’in ilk döneminde halk dansları çalış-
maları hakkındaki düşüncelerinizi açıklayınız.

26