Page 28 - SPOR PSİKOLOJİSİ VE SOSYOLOJİSİ 12

ÖĞRENME VE ÖĞRENME KURAMLARI ÜNİTE 2 ÜNİTE 2 ÖĞRENME VE ÖĞRENME KURAMLARI

2.1. ÖĞRENMENİN TANIMI 2.2. ÖĞRENME KURAMLARI

Canlılar temel gereksinimlerini karşılamak için çevrelerinden faydalanmak zorundadırlar. Bireyin Öğrenmenin nasıl gerçekleştiğini açıklamaya çalışan birçok kuram vardır. Öğrenme kuramlarının
yaşamını sürdürmesi çevresindeki değişimlere uyum sağlama yeteneğine bağlıdır. Uyum her biri farklı bir öğrenme türünü açıklar. Hiçbir öğrenme kuramı bütün öğrenme türlerini
sağlama ise öğrenmeyle mümkündür. Öğrenme sürecinin bilinmesi sadece normal ve uyumlu ve bunlara ilişkin sorunları açıklamada ve çözmede yeterli değildir. Örneğin bir basketbolcu
davranışların değil, aynı zamanda normal dışı ve uyumsuz davranışların da anlaşılmasını serbest atış kaçırdığında antrenörü tarafından oyundan çıkarılacağı için korkuyor. Bir voleybolcu
sağlayacaktır. İnsan davranışlarının büyük çoğunluğu öğrenilmiş davranışlardır. Dolayısıyla servis atışı sırasında topu üç kez yerde sektirmeden atarsa atışı kaçıracağı düşüncesiyle her
davranışların nasıl oluştuğunu, niçin böyle davranıldığını açıklayabilmek için öğrenmenin servis atışından önce topu sektiriyor. Bir kaleci kendine model aldığı yıldız bir kalecinin bire
tanımlanmasına gerek duyulmaktadır. bir pozisyonlardaki performansını taklit ederek iyi kurtarışlar yapıyor. Örneklerdeki bireylerin
Öğrenmenin tarihte birçok tanımı yapıl- bu davranışları nasıl farklıysa öğrenme biçimlerini anlamak için de tek bir kurama değil farklı
mıştır. Bugün en çok kullanılan tanımla öğrenme kuramlarına başvurmak gerekmektedir.
öğrenme bireyin davranışlarında, tekrar Bazı psikolog ve eğitimciler öğrenme kuramlarını davranışçı kuram, bilişsel öğrenme kuramı,
ya da yaşantı sonucunda meydana gelen duyuşsal öğrenme kuramı ve nörofizyolojik öğrenme kuramı olmak üzere dört ana grupta
nispeten kalıcı izli değişikliktir. Bu tanım- incelemişlerdir.
da üç önemli öge vardır: 1. Davranışçı Öğrenme Kuramları
1. Öğrenme bireyin kendi yaşantıları Davranışçı kuramlar, öğrenmenin uyarıcı ile davranış arasında bir bağ kurularak geliştiğini
sonucunda kazanılır. Bireyin çevresinde ve pekiştirme yoluyla davranış değiştirmenin gerçekleştiğini kabul eder. Davranışçı öğrenme
gördüğü, duyduğu vb. bilgiler farklı kuramına göre insan boş bir levhadır ve üzerine her şey yazılabilir. Bireye iyi ya da kötü insan
olduğu için birikimleri de farklı olur. Bu olması öğretilebilir. Öğrenmede dışsal süreçler ve çevre çok önemli rol oynar. Bu sebeple
yüzden öğrenme aktif katılımın olduğu davranışçı kuramı savunanlara “çevreci kuramcılar” da denilmektedir.
bireysel bir süreçtir (Görsel 2.1).
2. Öğrenme bir davranış değişikliğidir. Davranışçılar, insanların karşılaştıkları problemin çözümünde genellikle geçmişte yaşadıkları
3. Öğrenme sonucunda değiştirilen dav- benzer durumları göz önüne aldıklarını ileri sürerler. Yeni bir problemle karşılaşıldığında ise
ranış, kalıcı izli olmalı, uzun bir süre bireyin deneme-yanılma yoluyla yeni çözümler üreteceği kabul edilir. Davranışçı yaklaşımlarda
devam etmelidir. önemli olan öğrenmenin gözlenebilir olmasıdır. Sadece gözlenebilen davranışlar öğrenme
olarak kabul edilir.
Görsel 2.1: Öğrenme aktif katılımla gerçekleşir.
DÜŞÜNELİM YAZALIM Davranışçı kurama göre bireylerin zihinleri kapalı bir kara kutudur. Bu kapalı kutunun içinde
olup bitenler gözlenemeyeceği için bilişsel (düşünsel) süreçler bu kuramda incelenmez.
Kendi spor yaşantınızdan yola çıkarak branşınızla ilgili öğrenme sürecinizi düşününüz. Bu
süreçte yaşadıklarınızı boş bırakılan alana yazarak arkadaşlarınızla paylaşınız. Davranışçı kuramda pekiştirme, güdülenme, becerilerin kazanılması ve öğrenilenlerin kalıcılığı-
nın sağlanmasında tekrarlar çok önemli bir yer tutarken yaparak öğrenme esastır.
Spora yeni başlayan bireyler temel hareketleri sürekli yapmaları ve tekrar etmeleri sayesinde
öğreneceklerdir. Bu öğrenme sürecinde sporcuların davranışlarının pekiştirilmesi ve sürece
aktif katılımları önemlidir.

a) Klasik Koşullanma
Klasik koşullanma yoluyla öğrenmenin nasıl olduğu Ivan Pavlov (İvan Pavlov) tarafından açıklanır.
Pavlov, deneyinde bir köpeğin salya salgılamasını zil sesine koşullayarak klasik koşullanmanın
temellerini atar. Klasik koşullanma yoluyla öğrenme organizmanın yapay bir uyarıcıya doğal
tepki vermeyi öğrenme sürecidir.

SPOR PSİKOLOJİSİ VE SOSYOLOJİSİ 25 26 SPOR PSİKOLOJİSİ VE SOSYOLOJİSİ