Page 16 - SPOR VE BESLENME 11

Beslenme, insanın temel ihtiyaçlarından biri olduğu gibi insan sağlığını da etkileyen önemli unsurların başında
gelir. Doğru ve dengeli beslenme, insanın yaşam kalitesini artırırken yanlış edinilen beslenme alışkanlıkları ise birtakım
sağlık sorunlarını beraberinde getirir. Beslenme insanın sadece açlık duygusunu bastırması, karnını doyurması ya da canı-
nın çektiği şeyleri her istediği zaman yiyip içmesi değildir; sağlığını korumak ve yaşam kalitesini yükseltmek için vücudu-
nun gereksinimi olan besin ögelerini yeterli miktarlarda ve uygun zamanlarda almasıdır. Beslenme ayrıca yemek yerken
haz almayı, sosyalleşmeyi, gelenek ve göreneklere göre yapılan uygulamaları da içermektedir. Bu yüzden bireylerin besin
seçimi; ekonomik, kültürel, çevresel etmenler ile yaş, cinsiyet ve genetik özellikler gibi pek çok faktörle yakından ilişkilidir.

Beslenmeyi genel olarak iki grupta inceleyebiliriz:
1. Yeterli ve dengeli beslenme (Görsel 1.10)
2. Yetersiz ve dengesiz beslenme (Görsel 1.11)

Görsel 1.10: Yeterli ve dengeli beslenme Görsel 1.11: Yetersiz ve dengesiz beslenme

Vücudun çalışması, büyümesi ve yenilenmesi için gerekli olan enerji ve besin ögelerinin yeterli miktarlarda
alınması ve bunların vücutta uygun şekilde kullanılmasına yeterli ve dengeli beslenme denir.
Yeterli ve dengeli beslenme; bireyin büyüme ve gelişme potansiyeline ulaşabilmesi, hastalıklardan korun-
ması ve kaliteli bir yaşam sürmesi için temel bir gereksinimdir. Kişinin genetik ve fizyolojik özellikleri, yaşı, cinsiyeti,
aktiviteleri ve hastalık durumu besin ögelerinin alınması gereken miktarını etkiler. Bu nedenle beslenme, bireye özgü
olmalıdır.
Besin ögelerinin insan vücudunda ayrı ayrı görevleri vardır. Bu besin ögelerinin vücudun gereksinim düzeyi-
nin altında alınması, gerekli enerjinin ve vücut dokularının oluşamamasına neden olur. Bu duruma yetersiz beslenme
denir. Vücut için gerekli besin ögelerinin iyi seçilememesi, seçilen besin ögelerinin yanlış pişirme yöntemleriyle ya da
gerektiğinden fazla tüketilmesine ise dengesiz beslenme denir.

14 BESLENME VE BESİN ÖGELERİ