Page 60 - SPORCU SAĞLIĞI 11

5. ÜNİTE SPORCU SAĞLIĞI

58 Kas Yaralanmaları

Sağlıklı bir hayat için en önemli faktörler beslenme ve düzenli fi-
ziksel aktivitedir. Sporcu beslenmesi planlanırken sporcunun boy ve kilosu,
yaptığı branş, sağlık durumu, sosyo - ekonomik koşulları dikkate alınmalı-
dır. Temel besin ögelerinin (karbonhidrat, protein, yağ, vitaminler, mineral-
ler, su) yeterli derecede alınması kas dokusunun gelişmesi, korunmasına
büyük destek sağlamaktadır. Düzenli fiziksel aktiviteyle ve doğru beslenme
programıyla kas sağlığı korunur. Sporcunun ihtiyacı olan enerji yeterli dü-
zeyde sağlanmadığı sürece kas dokusunda azalma görülür (Görsel 5.6).

Görsel 5.6: Beslenme
5.1. Kas Yaralanma Çeşitleri
Tüm spor dallarında, çeşitli nedenlerden dolayı kaslar yaralanabilir.
Direkt darbeler, aşırı zorlamalar, düşmeler, şiddetli kasılmalar, branşa uygun
ısınmanın yetersiz yapılması, spor tekniğine uygun olmayan hareketler,
spora uygun olmayan zeminlerde aktivite yapmak sonucu kaslarda çeşitli
derecelerde yaralanmalar meydana gelir.
Kas yaralanmaları kasların gördüğü hasara göre üç bölümde
incelenir:

1. Birinci derece yaralanma: Kas çekmesi, kas krampları, kas ezilmeleri
(kas kontüzyonu) birinci derece yaralanma (hafif derece zorlanma) olarak
Görsel 5.7: Kas çekmesi değerlendirilir. Kas çekmesi, liflerin olağanüstü gerilmesiyle meydana gelen
yaralanma çeşididir. Kas çekmesi yaşanan bölgede kasta belirgin bir yırtılma
yoktur (Görsel 5.7). Eklem hareketlerinde veya kas gücünde önemli bir kayıp
ortaya çıkmaz. Bölgede şişlik, renk değişikliği, hematom olmaz. Ağrı birkaç
gün sürebilir. Kas sertliği ise kasın elle hissedilir derecede bir sertlikte
olması olarak tanımlanır. Kas krampları da birinci derece yaralanmanın
içinde değerlendirilebilir.
Kas krampları bir ya da birden fazla kas grubunun istemsiz, güçlü,
ağrılı bir şekilde kasılması ve bir süre böyle kalmasıdır. En sık ayakta ve
baldırda rastlanır.
Birinci derece yaralanmalardan biri de kas ezilmeleridir. Hafif
darbeler, zorlamalar ve ters bir hareket sonucunda meydana gelir. Ezilmenin
olduğu bölgede kanama olduğu için şişlik meydana gelir. Geçici bir süre ağrı
Görsel 5.8: İkinci derece kas yaralanması ve hareket kaybı görülebilir.

2. İkinci derece yaralanma: Bu yaralanmalarda kasta tam bir yırtık
oluşmaz. Sakatlanma anında şiddetli bir ağrı duyulur. Hareket arttıkça ağrı
artar. Kas gücü azalır. Şişlik, renk değişikliği görülür. Eklemde hareket
sınırlılığı oluşur (Görsel 5.8).

3. Üçüncü derece yaralanma: Kas tamamen yırtılmıştır. Fonksiyon kaybı
vardır. Kas bütünlüğü bozulmuştur. Ağrı şiddetlidir. Kopmadan kaynaklanan
lokal çukurlaşma, kan toplanmasıyla kaybolur (Görsel 5.9).

Görsel 5.9: Üçüncü derece kas yaralanması