Page 86 - SPORCU SAĞLIĞI 11

7. ÜNİTE SPORCU SAĞLIĞI

84 İlk Yardım Ve Ön Tedavi Prensipleri

Bölgede şekil bozukluğu yoksa bacak uyluktan
ayağa kadar uzanan düz ve sert bir atele (Görsel 7.29
ve 7.30) alınarak sabitlenir. Şekil bozukluğu varsa bu kı-
rıkların traksiyon işlemiyle sabitlenmesi gerekebilir. Bu
da uzmanın yapması gereken bir uygulamadır. Zorunlu
hâllerde bacak, bulunduğu şekli ile yastık, giysi gibi çe-
şitli malzemelerle desteklenip atele alınır, nabız ve duyu
kontrolü yapılarak yaralı sağlık merkezine sevk edilir.
Sportif aktiviteler içinde belki de en sık rastlanan yara-
lanma ayak bileğinde meydana gelenlerdir. Bu bölgede
burkulmalar ve künt travmalar sonucu kırıklar, çıkıklar,
bağ kopmaları, doku zedelenmeleri meydana gelebilir.
Yaralanma olduğunda sabitlemeden önce yaralanma alt
ucundan nabız ve duyu kontrolü yapılır. Bulgular normal-
se ayaktan dize kadar sert atelleme ya da şişme ateller
kullanılarak sabitleme yapılır. Yaralının sağlık merkezine
Görsel 7.30: Bacak yaralanmalarında çevreden bulunacak sevki sağlanır.
kartonla sabitleme uygulaması

Görsel 7.31: Ayak bileği ve ayak yaralanmalarında Görsel 7.32: Ayak bileği ve ayak yaralanmalarında
kullanılan şişme atel kullanılan sert atel
Ayak yaralanmaları sportif aktiviteler sırasında ayağa basma, vurma ya da vücudun düz
olduğu pozisyonda topuk üzerine düşme sonrasında oluşabilir. Bunun sonucunda topuk, tarak,
parmak kemiklerinde kırılmalar, çıkmalar ve bağ yaralanmaları gerçekleşebilir. Yaralanma son-
rasında ayak, parmaklar hariç ayak bileğinin de içinde olduğu bölge yastık atel, şişme atel, ya
da alttan ve yanlardan destekli sert atele alınarak sabitlenir (Görsel 7.31 ve 7.32). Yaralının sağlık
merkezine sevki sağlanır.

7.6. Sargının ve Bandajın İşlevleri

Bedensel aktivitelerde kas, kemik, bağ ve eklem gibi ya-
pıları yaralanmaya karşı korumak ya da mevcut bir yaralanmanın
daha da artmasını engellemek için bandaj ve sargılar kullanılır.
Bunlar eklemlerde aşırı hareketliliği engelleyerek hem ağrıyı azal-
tır hem de şişmeyi önlemeye yardımcı olur. Bazı kırıklarda erken
hareket ettirme ve sıcak soğuk uygulama iyileşme sürecini çabuk-
laştıracağından alçının yerine sargı ve bandaj uygulaması yapıl-
maktadır. Ayrıca bir ciltte içi sıvı dolu kabarık oluşumları kapatmak
için ya da ayakkabının yan tesirlerinden korumak de için kullanıla-
bilir.
Görsel 7.33: Bandaj uygulaması yaralı bölgeyi destekler.
Uygulandığı kişiye güven verir.