Page 85 - SPORCU SAĞLIĞI 11

SPORCU SAĞLIĞI 7. ÜNİTE

İlk Yardım Ve Ön Tedavi Prensipleri 83

omuz ekleminden el bilek eklemine kadar uzanan düz
sert atele alınır. Atel, rulo bandaj ya da sargı beziyle
sabitlenir. Hasta en yakın sağlık merkezine gönderilir.
Kontroller sırasında nabız atışı duyulamıyorsa ellerin
rengi solmuşsa ve soğuksa damar hasarı olduğu dü-
şünülmeli, doktora ulaşmada daha çabuk olunmalıdır.
Üst bölgede sık kırılma yaşanan yerlerden birisi
ön koldur. Bu bölgede radius ve ulna isminde iki kemik
bulunur. Yaralanmanın şiddetine göre bazen tek bazen
ikisi birden kırılabilir. Her iki kırıkta da el bileği ve dirsek
eklemini hareketsiz kılacak, düz sert bir atelle (Görsel 7.27)
sabitleme yapılır. Atelle kol arasını yumuşak nesnelerle
desteklemek yaralıyı rahatlatacaktır. Atel rulo ya da sargı Görsel 7.27: Ön kol yaralanamalarında kullanılan sabitleme yöntemi
beziyle sabitlenir.
El bileği ve elde meydana gelen kırık ve
çıkıklar, dirsek bölgesinde olduğu gibi ciddi sonuçlar
yaratabilmektedir. Bölgede bulunan kemik, sinir, kas,
tendon ve bağ sayısı çok fazla olduğundan uygulama
yapılırken son derece hassas davranılması gerekmektedir.
Şekil bozukluğunun olduğu kırık ya da çıkık durumunda,
yaralının pozisyonu korunmalı, sağlam eli yaralanan
elini alttan desteklemeli ve yaralı sağlık merkezine sevk
edilmelidir. Şekil bozukluğu yoksa el yavaşça düz şekle
getirilip, alttan sert atelle (Görsel 7.28) desteklenip
sabitleme yapılmalıdır.

Alt bölge kas ve iskelet yaralanmalarında sabitleme:
Sportif aktivitelerde en çok gördüğümüz alt bölge kas is-
kelet yaralanmaları diz ve altında yaşanmaktadır. Üstten Görsel 7.28: Bilek ve el el yaralanmalarında uygulanacak
uyluk kemiği, alttan tibia (kaval) ve fibula (kamış) kemi- sabitleme yöntemi
ği arasında kalan diz bölgesinde bağ kopmaları (ön arka
çapraz bağlar) menisküs yırtılmaları, patella (diz) kemiği
kırıkları yaşanabilir. Yaralanmanın niteliğine göre yapıla-
cak sabitleme değişir. Dizde şişlik ve ağrı mevcut olup şe-
kil bozukluğu yoksa diz yavaşça düz şekle getirilir, alttan
veya yandan sert atelle (Görsel 7.29) desteklenip sabitle-
nir. Dizde şişlik ve ağrı olup aynı zamanda şekil bozukluğu
varsa yaralının bulunduğu konum bozulmadan yaralı böl-
ge atele alınır. Atellemenin öncesinde ve sonrasında yaralı
bölgenin alt ucundan nabız ve duyu kontrolü yapılır.
Diz ve ayak bileği ile birlikte vücudun ağırlığını taşı-
yan bacak bölgesinde tibia ve fibula adında iki kemik bulu-
nur. Bu bölgede kemik kırıkları, aşil tendonu kopmaları, kas
yırtılmaları oluşur. Kırıklar genellikle her iki kemikte birden
olmaktadır. Kemikle deri arasının yakın olması sebebiyle
kırılan kemiğin sivri uçları deri bütünlüğünü bozarak dışarı Görsel 7.29: Uyluk, diz ve bacak yaralaranmalarında uygulanacak
çıkabilmektedir. sabitleme yöntemi