Page 80 - SPORCU SAĞLIĞI 11
P. 80
7. ÜNİTE SPORCU SAĞLIĞI
78 İlk Yardım Ve Ön Tedavi Prensipleri
7.3. Basınçlı Bandaj
Basınçlı bandaj, yaralanan bölgede gerçekleşen kanama ve
şişliği baskı uygulayarak en aza indirme işlevini yerine getirir. Bunu
dokular arasında bulunan boşluklara dışarıdan baskı uygulayarak ger-
çekleştirir. Görsel 7.12’de görüldüğü gibi basınçlı bandaj uygulama-
sında elastik nitelikli bandaj kullanılmalıdır. Bandajlama işlemlerinin
tümünde olduğu gibi bunda da basınç miktarı önemlidir. Basınç diğer
bir değişle uygulanan gergi yaralanan bölgedeki kanamayı durdurmalı
fakat bu bölgeye yakın sağlam dokuların dolaşımını engellemeyecek
düzeyde yapılmalıdır. Uygulamanın yaralanma oluştuğu andan itibaren
mümkün olan en kısa zamanda yapılması gerekir. Bunun için soğutma
işlemiyle eş zamanlı bir uygulama yapılmalıdır. Soğuk suyla ıslatılmış
ya da dondurucuda soğutulmuş bir elastik bandajla müdahale edile-
bileceği gibi görsel 7.13’te görüldüğü üzere yaralanma bölgesine so-
Görsel 7.12: Basınçlı bandaj uygulaması elastik
nitelikli bandajla yapılır. ğutma aracının elastik bir bandaj yardımıyla konumlandırılması da çok
uygun olur.
İskelet sisteminin yapısı gereği bazı bölgelerde basınçlı bandaj
uygulaması zordur. İstenilen sonucun alınabilmesi için bu bölgelerde
keçe, sünger, yumuşak plastikten yapılmış, alerjik olmayan pedler
kullanılır. Bunlar vücutta uygulama yapılacak yere özel “U”, “L” ve halka
şeklinde üretilmişlerdir. Örneğin olası bir ayak bileği ödeminde uygu-
lanan basınçlı bandaj, ayağın dış malleolünün (bileğin hemen üstünde-
ki kemik çıkıntısı) çevresine “U” şeklindeki ped yerleştirilerek (Görsel
7.14) yapılır.
Soğuk uygulama gün içinde belli aralıklarla yapılmasına kar-
şın basınçlı bandaj gün boyunca uygulanır. Sargı kaynaklı ağrılar ol-
ması doğaldır. Ağrılar çok şiddetli, dayanılamayacak derecede değilse
basınçlı bandaja gece boyunca devam edilir. Ancak bandajlama sık sık
kontrol edilip sağlam dokuların dolaşımının bozulmaması için ara sıra
kısa süreli gevşetme yapılır.
Görsel 7.13: Elastik bandajla soğuk uygulaması Yaralanmanın türüne ve şiddetine göre basınçlı bandaj, soğut-
ma bittikten sonraki 2 gün daha uygulanır. Ancak bazı yaralanmalarda
(tendinit, tendon kılıfı enflamasyonu, bursit) yaralanan bölgedeki şişlik
geçene kadar devam ettirilir.
Basınçlı bandaj uygulamasında dikkat edilecek hususlar şun-
lardır:
• Bandaj uygulaması distalden başlayıp proksimale doğru
(kalp yönüne göre aşağıdan yukarıya doğru) olmalı, uygu-
lanan gergi giderek azalacak şekilde yapılmalıdır.
• Bandajlama uygulanan bölgede deride açık bir yer kalma-
masına dikkat edilmelidir.
• Uygulama yaparken bir önceki sarımın bandaj genişliğinin
2/3’ü kapanacak şekilde sarım yapılmasına dikkat edilme-
lidir.
• Sarımların geniş yüzeyinde herhangi bir kıvrılma olmamalı,
düzgün, katsız bir sarım gerçekleştirilmelidir.
• Uygulama yapılan bölgenin distalinde (aşağısında) kalan
Görsel 7.14: “U” şeklindeki pedler ayağın dış
malleolünde kullanılır. bölgede morarma, aşırı soğukluk, şişlik, ödem, uyuşma,
karıncalanma, iğnelenme veya yanma hissi gibi belirtiler
görülürse bandaj hemen gevşetilmelidir.
• Bandajın bitiş noktası hastanın kolay ulaşabileceği bir yerde
olmalıdır.
