Page 181 - TEMEL SPOR EĞİTİMİ 9

178 DENGE DENGE 179

7. DENGE 7.1. BİREYSEL DENGE ÇALIŞMALARI
Herhangi bir alet kullanılmadan ayakta, oturarak, diz çökerek, sert ve yu-
İnsanın oturma, kalkma, yürüme, koşma gibi hareketli veya hareketsiz tüm muşak zeminlerde yapılan çalışmalardır.
etkinliklerinde denge önemli bir unsurdur.
Herhangi bir hareketin gerçekleştirilmesinde denge temel bir faktördür. ÇALIŞMA 1
Sporda başarılı performans için gerekli olan vücut pozisyonunu koruyabilme de denge BAŞLAMA POZİSYONU: Ayaklar kapalı, kollar omuz hizasında iki yana doğru düz
önemli bir rol üstlenmektedir. Özellikle karmaşık ve farklı hareketler içeren sporlarda bir şekilde uzanır, avuç içleri aşağıya bakar. Vücut dik bir pozisyondadır.
karşılaşılan ani ve beklenmedik durumlar her seviyedeki sporcuları zorlayabilir. İyi
geliştirilmiş denge özelliği sporcuların karşılaştıkları zorluklarla başa çıkmalarını ve UYGULAMA: Sağ ayak tabanı sol ayağın dizinin iç yanına yerleştirilir. Vücut ger-
başarıya ulaşmalarını sağlayan önemli bir etkendir. gin düz bir şekildedir. Pozisyon 1 dakika süreyle korunur hareket diğer bacakla da
Yapılan bilimsel çalışmalar üst düzey performans sporcularının denge tekrar edilir. Aynı çalışma gözler kapalı şekilde de yapılmalıdır.
özelliklerinin diğer sporculardan çok daha iyi olduğunu göstermektedir. Ayrıca iyi
geliştirilmiş denge özelliğinin spor müsabakalarında sakatlanma olasılığını çok ciddi Uygulamada
şekilde düşürdüğü görülmektedir. dikkat edilecek hususlar
Genel bir ifadeyle denge bir nesnenin veya bir insanın devrilmeden durma hâli
olarak tanımlanır. Denge sabit pozisyonunda kalma veya yer çekimine karşı koyarak ‣ Hareketin
kararlı hareketler yapabilme durumudur. uygulamasında
Sporda denge statik ve dinamik olarak ikiye ayrılır. Statik denge, vücudun kollar ve bacaklar
dengesini belli bir yerde ya da pozisyonda sağlama yeteneği olarak tanımlanır. eş zamanlı hareket
Dinamik denge ise kişinin yürüme, koşma, sıçrama, dönme, hızlanma, yavaşlama gibi etmelidir.
eylemler içindeyken vücut pozisyonunun ayarlanması yani dengeyi kaybetmeden veya ‣ Yukarıya kaldırılan
düşmeden hareket edebilmesidir. ayağın dizi vücudun
Kas kuvveti, eklem hareket açıklığı ve egzersiz yapma sıklığı gibi faktörler yan tarafına doğru
dengeyi etkileyen etmenlerdir. Bununla birlikte kas, eklem ve bağların içinde bulunan çevrilmelidir.
vücudun pozisyon bilgisini veren sinir uçları, görme duyusu ve iç kulakta bulunan ‣ Kolların omuz
denge merkezi, dengemizi sağlayan fizyolojik unsurlardır. hizasındaki
Dengeyi geliştirmek için yapılan egzersizler planlanırken hem statik hem de NELER ÖĞRENDİK? pozisyonu
dinamik koşullar düşünülmelidir. Egzersizler ayakta, oturarak, diz çökerek yapıldığı 1. Bu çalışmada neler öğrendim? bozulmamalıdır.
gibi yumuşak ya da sert zeminlerde denge diski, pilates topları ve bosu topları ile de 2. Bu çalışmada nerelerde zorlandım?
yapılabilmektedir.
Farklı spor branşlarında çalışan sporcuların denge kontrolleri çalıştıkları ÇALIŞMA 2
branşa özgü olarak farklılık göstermektedir. Yapılan hareketler çeşitlerine göre BAŞLAMA POZİSYONU: Ayaklar kapalı, kollar omuz hizasında iki yana doğru
gerektiğinde gözler kapalı olarak da yapılmalıdır. Bazı çalışmalarda görme duyusu düz bir şekilde uzanır, avuç içleri aşağıya bakar. Vücut dik bir pozisyondadır.
engellenerek, orta kulakta bulunan denge merkezi ve vücut pozisyon bilgisini merkezi
sinir sistemine bildiren sinir uçlarının etkinliği arttırılıp denge gelişimi daha üst UYGULAMA: Sağ bacak kalçadan gergin olarak yukarıya kaldırılır. Diz eklemi
seviyelere çıkarılabilir. gergindir. Ayak uçları karşıyı gösterir. Pozisyon 1 dakika süreyle korunur ve
Sporda uygulanan denge çalışmaları üç şekilde yapılır. hareket diğer bacakla da tekrar edilir. Aynı çalışma gözler kapalı şekilde de
1. Bireysel denge çalışmaları yapılmalıdır. Uygulamada
2. Eşli denge çalışmaları dikkat edilecek hususlar
3. Aletle denge çalışmaları ‣ Yukarıya kaldırılan
diz eklemi
gergin olmalı,
bükülmemelidir.
‣ Kolların omuz
hizasındaki
pozisyonu
bozulmamalıdır.

NELER ÖĞRENDİK?
1. Denge nedir? Açıklayınız. NELER ÖĞRENDİK?
2. Dengenin fizyolojik unsurları nelerdir? 1. Bu çalışmada neler öğrendim?
3. Sporda denge çalışmalarının önemi nedir? 2. Bu çalışmada nerelerde zorlandım?