Page 43 - Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli Öğretim Programları Okuryazarlığı Öğretmen Kılavuz Kitabı

TÜRKIYE YÜZYILI MAARIF MODELI ÖĞRETIM PROGRAMLARI

5.4.13. Performans Görevi

Performans görevi, birçok durumda alternatif değerlendirme veya özgün (otantik) değerlendirme kavramları
ile eş anlamlı olarak kullanılmaktadır. Ancak bu üç kavram aslında birbirinden çok farklıdır. Alternatif değer-
lendirme kavramı, geleneksel değerlendirmelerde kullanılmayan ölçme araçlarının dışında kalan araçları ta-
nımlamak için kullanılır. Özgün değerlendirme ise okulda öğrenilen bilgi ile gerçek dünyadaki olaylar arasında
bir ilişki kurulması ve bununla ilgili uygulamaların yapılmasına yönelik çalışmaları tanımlamak için kullanılır.
Performans görevi ise ne alternatif değerlendirmeler gibi çok genel ne de özgün değerlendirmeler gibi çok
abartılı olan bir değerlendirme şeklidir. En genel anlamda öğrencilerin istenilen bir öğrenme alanındaki bilgi,
beceri ve tutumlarını ölçmek için, onlara alanla ilgili bir görev verip o görevdeki etkililiklerini, geçerliği ve
güvenirliği sağlanmış ölçüm araçları (rubrikler) kullanarak tespit etmektir. Performansların değerlendirilme-
sinde üst düzeyde düşünme (analiz, sentez ve değerlendirme), problem çözme becerileri geliştirme, gerçek
dünyadaki sorunlarla ilgilenme ve davranışları hem ürün hem de süreç olarak kontrol etmek oldukça önemlidir.
Performansa dayalı durum belirlemenin klasik yöntemlerle ölçülemeyen öğrenme çıktılarını ölçmede kulla-
nıldığı belirtilmektedir. Performansa dayalı durum belirleme, bilginin yapılandırılmasına ve üst düzey zihinsel
süreçlere odaklanmaktadır. Amaç öğrencinin bilgi düzeyinin ötesinde gerçek yeni bilgiler üretmesini sağla-
maktır. Başka bir deyişle bu yaklaşım, bilginin yapılandırılmasını ve yapılandırılan bilginin anlamlı bir şekilde
kullanılmasını gerektirmektedir. Performansa dayalı durum belirlemenin klasik değerlendirme yöntemlerine
göre bir farkı da bilginin ya da becerinin öğrencide var olup olmadığının belirlenmesinden ziyade o bilgi ve
becerileri kullanırken öğrencinin gösterdiği performansın ve gelişim sonuçlarının gözlenebilmesidir. Ayrıca
klasik durum belirleme yöntemleri ile performansa dayalı durum belirleme yöntemleri arasındaki en çarpıcı
farkın gerçek yaşam durumlarını içerme düzeyleri olduğu söylenebilir. Performansa dayalı durum belirleme
çok sayıda alt düzey zihinsel süreci içeren soruya yanıt vermekten ziyade daha az sayıda ancak üst düzey
zihinsel süreç gerektiren soruları veya görevleri yerine getirmeyi gerektirmektedir. Süreç olarak performans
değerlendirme öğrencilerin en basit düzeyde oluşturdukları cevaplar ile başlayıp geniş bir zaman diliminde
kapsamlı gösteri ve koleksiyonlara kadar değişen görevleri kapsar. Farklı türlerde olsa bile performans değer-
lendirmeler; öğrencinin cevabı seçmesi yerine oluşturması, öğrencinin okul dışında da ortaya koyması gereken
davranışların izlenmesine imkân sunması ve öğrencilere süreçte rehberlik yapacak puanlama araçlarının olma-
sı bakımından benzerdirler.
5.4.13.1. Performans Görevinin Değerlendirilmesinde Uyulması Gereken Temel İlkeler

a) Değerlendirme süresinin uzunluğu değerlendirilmek istenilen performansa göre belirlenmeli.
b) Değerlendirme birçok beceriyi kapsamalı.
c) Hem bireysel değerlendirmeler hem de grup değerlendirmeler yapılmalı.
ç) Değerlendirme hem ürüne hem de sürece odaklanmalı.
e) Değerlendirmede birçok veri toplama tekniği kullanılmalı.
f) Değerlendirmedeki hedefler açık olarak yazılmalı.
g) Değerlendirilen konu hakkındaki ön fikirler ileri sürülmeli.

h) Değerlendirilmesi istenilen konu çekici hale getirilmeli.
i) Değerlendirme müfredattaki konularla ilişkilendirilmeli.
j) Puanlar nota dönüştürülmeli.
k) Değerlendirme kurallara uygun olarak gerçekleştirilmeli.
Performans değerlendirmede uyulması gereken kuralların birçoğu, yukarıda belirtilen hususlara benzer ifade-
lerle NRC (National Research Council) tarafından tespit edilmiş ve bu hususta bazı standartlar getirilmiştir.
NRC tarafından hazırlanan "Okullarımızda Nasıl Değerlendirme Yapılmalı" isimli raporda bu standartlar aşa-
ğıdaki gibi ele alınmıştır;
1. Öğrencilerin öğrenmeleri için değerlendirmede en önemli içeriklerin seçilmesi,

43