Page 48 - Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli Öğretim Programları Okuryazarlığı Öğretmen Kılavuz Kitabı

TÜRKIYE YÜZYILI MAARIF MODELI ÖĞRETIM PROGRAMLARI

Analitik dereceli puanlama anahtarının kriterleri: Öğrencinin deney sürecindeki çeşitli yetkinliklerini kap-
samlı bir şekilde değerlendirmeyi amaçlar. Her bir kriterin dört düzeyde (Çok İyi, İyi, Orta, Geliştirilebilir)
puanlanması, öğrencilerin detaylı bir geri bildirim almasını sağlar. Öğrencilere hangi alanlarda gelişim göste-
rebileceklerine dair rehberlik eder. Bu tür bir dereceli puanlama anahtarı, öğrenme sürecinin iyileştirilmesine
ve öğrencilerin akademik başarılarının artırılmasına katkı sağlar.
5.4.14. Öğrenci Ürün Dosyası (Portfolyo)
Eğitim ve öğretim sürecinin her düzeyinde tüm alanlarda rahatlıkla kullanılabilen portfolyo Türkçe literatürde
kişisel gelişim dosyası, ürün seçki dosyası veya öğrenci ürün dosyası olarak da isimlendirilmektedir. En genel
anlamı ile portfolyo, öğrencilerin dönem veya yıl boyunca yaptıkları çalışmaların belli standartlara göre orga-
nize edilmiş bir koleksiyonudur. Başka bir ifade ile portfolyo, öğrencinin bir veya birden fazla konu alanında
yaptığı çalışmalarının sistematik, amaçlı ve anlamlı koleksiyonu olarak tanımlanabilir. Portfolyonun eğitim
kurumlarında bir durum belirleme ve değerlendirme aracı olarak kullanılması, ilköğretim dil sınıflarında baş-
lamış ve daha sonra üst eğitim düzeylerine doğru genişlemiştir. Son zamanlarda giderek daha çok sayıda öğret-
men her türlü ders için portfolyoyu kullanmaya başlamıştır. Portfolyo uygulamalarının eğitimdeki yerinin yeni
olduğunu ve taşıdığı birçok farklı niteliği göz önüne alınacak olunursa portfolyo uygulamaları ile okullardaki
dosya tutturma uygulamalarının karıştırılmaması gerekir. Böyle bir durumda portfolyonun diğer dosya tuttur-
ma uygulamaları ile arasındaki farkı oluşturan yenilikler nelerdir, sorusu sorulabilir. Bu soruya
• Çalışmaların belli bir amaca göre sistematik olarak toplanması,
• Çalışmalardan öğrencilerin hem geldiği başarı düzeyinin hem de geliştirmesi gereken başarı düzeylerinin
belirlenebilmesi,
• Öğrencilerin yaptıkları akademik çalışmaları koruma yönündeki doğal eğilimlerin öne çıkarılması,
• Çalışmaların nasıl daha iyileştirilebileceği üzerinde düşünülmesi,
• Öğrencilerin çalışmalarını gözden geçirmelerinin sağlanması gibi yanıtlar verilebilir.
5.4.14.1. Portfolyo Türleri

Portfolyolar uygulama amacına, düzeyine ve içinde bulundurulan çalışmaların türlerine göre farklılık göster-
mektedir. Ölçme ve değerlendirme alan yazınında pek çok kaynakta portfolyo türlerinin farklı sınıflandırmaları
vardır.
Üç çeşit portfolyo türü vardır:
1. Sergileme Portfolyo: Bu tip portfolyo öğrencinin kendini en iyi yansıttığına inandığı sadece tamamlanmış
çalışmaları kapsar. Bu tür portfolyolar ürün odaklı olup öğrencilerin günlük çalışmaları ile ilgili delilleri
tam olarak ortaya koymadığından değerlendirme ve not vermek için uygun bir seçenek değildir. .
2. Çalışma Portfolyo: Öğrenci-öğretmen portfolyosu olarak da isimlendirilen çalışma portfolyosu, süreç
odaklı olup öğretmen ve öğrenciye birlikte değerlendirme imkânı sunar. İkisi birlikte gelişmeyi ve ilerle-
meyi gösteren, hem biten hem de devam eden örnekleri seçebilir. Ebeveynler de bu sürece dâhil olabilir.
3. Değerlendirme Portfolyo: Öğretmen alternatif portfolyosu da denilen bu türde. tüm maddeler puanlanır,
sıralanır ve değerlendirilir. Öğretmen her öğrencinin kişisel portfolyosunu değerlendirme amaçlı olarak
saklar.

5.4.14.2. Portfolyoların Değerlendirilmesi
Portfolyo ve performans görevleri değerlendirilmesinde genel olarak rubrik kullanılması uygundur. En genel
anlamda bir portfolyo için değerlendirme ölçütleri aşağıdaki kriterler dikkate alınarak yapılabilir:
A. Bütünlük: ‘‘İstenilen çalışmalar dosyada var mı? Seçilen ürünler yıl/dönem boyunca edinilen becerileri
yansıtıyor mu?’’ sorularına cevap aranır.
B. Tertip ve Düzen: ‘‘ Tüm çalışmalar için uygun başlıklar kullanılmış mı? Çalışmalar içindekiler bölümüne
uygun olarak sıralanmış mı? Çalışma kâğıtları temiz ve düzenli mi?’’ vb. sorulara cevap aranır.
C. Yansıtma: ‘‘Seçilen çalışmalar öğrencinin gelişimini yansıtıyor mu? Gözlemler ayrıntılı ve mantıklı mı?
vb. sorulara cevap aranır.

48