Page 53 - Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli Öğretim Programları Okuryazarlığı Öğretmen Kılavuz Kitabı

TÜRKIYE YÜZYILI MAARIF MODELI ÖĞRETIM PROGRAMLARI

5.4.15.3. Etkili Dereceli Puanlama Anahtarı Hazırlama
Dereceli puanlama anahtarları özellikle kriterler ve performans düzeylerinin tanımlarına odaklanılarak
performansın seçilmesi, performans boyutlarının belirlenmesi, performans düzeylerinin saptanması ve
performans tanımlarının yazılması olmak üzere dört adımda hazırlanır.

PUANLAMA
ÖĞRETMEN
ANAHTARI
Performansın seçilmesi

Performans boyutlarının belirlenmesi
Performans düzeylerinin belirlenmesi

Performans tanımlarının yazılması

PUANLAMA
ÖĞRETMEN
ANAHTARI

5.4.15.3.1. Performansın Seçilmesi
Öğretimin kazanımları arasında öğrencide gözlenecek birçok alt basamaktan ya da beceriden oluşan öğrencinin
yapacağı iş belirlenir.
5.4.15.3.2. Performans Boyutlarının Belirlenmesi

Dereceli puanlama anahtarının mantığını anlayabilmek için, sadece performansı tanımlamak yeterli değildir.
Herhangi bir performans, birçok alt beceriyi içermektedir. Dereceli puanlama anahtarında yer alacak boyutların
özellikleri aşağıdaki gibi özetlenebilir:
• Değer yargısı taşımamalı: “iyi” , “güzel” ve benzeri sözcükler boyutlar için kullanmamalıdır.
• Çok sayıda olmamalı: Boyut sayısı 15-20 değil, 3-6 arasında olmalıdır. Boyut sayısı arttıkça izlenmesi de
zorlaşır. Bu nedenle daha küçük ve basit kümeler oluşturulmalıdır.
• Gözlenebilir (ölçülebilir) olmalıdır.
• Anlatımı açık ve dili öğrencilerin anlayabileceği seviyede olmalıdır.

• Boyut, olabildiğince az sözcükle anlatılmalıdır.
5.4.15.3.3. Performans Düzeylerinin Saptanması
Dereceli puanlama anahtarının performans düzeyini gösteren kategoriler rakamlarla veya betimleyici ifadelerle
ya da bunların ikisi birlikte kullanılarak belirtilebilir. Kategori sayısına ilişkin belirli bir sınırlama yoktur ancak
altıdan fazla sayıda düzey, bu düzeylerin her bir boyut için gözlenmesini ve ölçülebilmesini çok güç hâle geti-
rebilmektedir. Genellikle öğretmenler en düşük performanstan en yüksek performansa kadar 3 ya da 5 düzey
belirlemektedirler.
5.4.15.3.4. Performans Tanımlarının Yazılması
Tanımlar, Dereceli puanlama anahtarı tablosunda yatay bölüme farklı kutucuklar içine yerleştirilir. Performansın
her düzeyinin karşılığında, yandaki boyutlarla uyumlu bir tanım listesi bulunur. Bunlar, seçilmiş olan ölçeğin
düzeylerine göre bölünür. Örneğin ölçeğiniz üzerinde üç düzey varsa belirli bir boyut boyunca üç düzeyde
tanımınız olacaktır. Genelde, beklenen en iyi performans düzeyinden başlanır ve sonra en düşük performans
düzeyi tanımları yazılır. Son olarak da ara düzeylerin tanımları hazırlanır.

5.4.16. Derecelendirme Ölçeği

Gözlemlerin kaydedilmesinde kullanılan araçlara verilen addır. Gözlemlenecek özelliğin öğrencide bulunma

53