Page 52 - Ortaöğretim Veli Rehberlik Kitabı 1

Tercihler, Sınırlar ve Bağımsızlık

ve gencin kendisine, çevresine zarar verici hâle gelmediği, aile değer ve yargılarına uygun olduğu sürece denemeler
yapmasına izin vermek kolay değildir. Tüm zorluklarına rağmen gencin bireysel gelişimini tamamlayabilmesi ve kendi
ayakları üzerinde duran, sağlıklı bir yetişkin olabilmesi için aile içinde yaşa uygun sınırların var olması gereklidir. Çok
gevşek ve net olmayan aile içi kurallar, gencin henüz tam olarak gelişmemiş bazı becerileri nedeniyle zorlayıcı olabilir.

Ergen yaş grubunda özellikle ergenliğin ilk dönemlerinde gencin durumu, olayları değerlendirerek karar verme yetisi tam
olarak gelişmemiştir. Bu da onların bocalamalarına ve kendilerine uygun olmayan seçimler yapmalarına neden olabilir.
Benzer şekilde ailenin çok katı olduğu ve hiçbir kararı gencin veremediği, bir mutlak kurallar zinciri içinde olmak da gen-
cin özerklik, bağımsızlık ve birey olma ihtiyaçlarının baskılanmasına ve bu nedenle aile içinde çatışmaların artmasına
ya da yaşa uygun gelişmesi gereken becerilerin gelişememesine neden olabilir.

Ergenlik dönemi kendi sınırlarımızı öğrendiğimiz bir dönemdir. Bu dönemde aile içindeki sınırlar
çocukluktaki sınırlara göre farklılaşmalı, gencin yaşına ve ihtiyaçlarına göre yeniden düzenlenmelidir.
Bu sınırlar açık, net ve neden buna ihtiyaç olduğunu içerecek şekilde gence anlatılmalıdır. Hemen
her alanda yapılacak kısıtlamalar yerine aile değer ve koşullarına uygun temel kuralların belirlenmesi
gencin sınırlara uyumunu artırabilir.

Genel olarak ergenlik döneminde gençlerin ebeveynleri ile yaşadıkları çatışmaların arttığı bilinmektedir. Ergen ve ebe-
veyn arasında ortaya çıkan çatışmalara yol açan etkenlerin neler olabileceği ile ilgili çok sayıda araştırma yapılmıştır.
Aile içi çatışmaların ergen yaş grubunda artmasına yol açan nedenler ergen ve ebeveyne bağlı faktörler olarak ikiye
ayrılabilir. Ergene ait faktörler arasında yaş grubuna özgü biyolojik değişiklikler, ergende artan doğru olanı her ne koşul-
da olursa olsun yapma isteğini de içeren bilişsel değişiklikler, ergenin bireysel bağımsızlığa ve kimliğe olan gereksinimi,
sosyal yaşamda kendisinden beklentilerin artması sayılabilir. Ebeveyne ait etkenler incelendiğinde ergen yaş grubunda
çocuğu olan çoğu ebeveynin orta yaşta olması ve orta yaşla ilgili olarak gerçekleşen fiziksel, bilişsel ve sosyal değişik-
liklere alışma sürecinin çatışmaların artmasında rol oynadığı bulunmuştur. Bu konuda yapılan bilimsel çalışmalar ergen
kızların ebeveynleri ile var olan çatışmalarının daha çok hoşgörüsüzlük, serbest bırakılmama, giyim kuşam konularında;
erkeklerin ise bağımsız olma, ders çalışma konularında olduğunu göstermektedir. Ebeveyn ergen çatışmalarının erken
dönem ergenlikten geç dönem ergenliğe geçildikçe kendiliğinden bir azalma eğilimine girdiği de bilinmektedir. Ayrıca
ergenlik döneminde ebeveyn ve çocuklar arasındaki çatışmalar daha sık ve yoğun hâle gelse de bu çatışmaların aynı
zamanda ilişkisel değişiklikleri tartışabilmek için bir aracı olduğu da unutulmamalıdır.

Çocuğunuza sınır koymakta zorlanıyor musunuz? Genellikle size ne söyleyerek itiraz ediyorlar?

Koyduğunuz sınırlara uymadıklarında kendinizi nasıl hissediyorsunuz?

Siz ergenlik dönemindeyken ebeveynlerinizle sizlere koydukları sınırlar nedeniyle tartışır mıydınız?

Ailenizde bu konuda en çok kiminle tartışırdınız? Bu tartışmaların sonunda kendinizi nasıl hissederdiniz?

Size nasıl davranmalarını isterdiniz?

53
52 53
52