Page 81 - Ortaöğretim Veli Rehberlik Kitabı 2

Meslek Seçimi

MESLEK SEÇİMİ

İlgi ve yeteneklerini göz önünde bulundurarak çocuğunuzun kararlarına rehberlik edin...

Meslek seçimi insan yaşamının en önemli kararlarından biridir. Meslek; belirli bir eğitim ile kazanılan, sistemli bilgi ve
becerilere dayalı, insanlara yararlı mal üretmek, hizmet vermek ve karşılığında para kazanmak için yapılan ve kuralları
belirlenmiş iştir. Mesleki yaşam, kişinin aile ve sosyal çevre gibi diğer yaşam alanlarını da etkiler. Yaşamak için gerekli
ihtiyaçları sağlama, sosyal güvencenin olması, seyahat etme, yardıma ihtiyaç duyan kişilere destek olma gibi hedefler
meslekten elde edilen kazanç ile sağlanır. Öte yandan meslek; kişinin yeteneklerini kullanma, kendini ifade etme, kendi-
ni gerçekleştirme ve geliştirme yoludur. Kişi mesleği sayesinde toplumda bir yer edinir, topluma faydalı işlerde bulunur.
Nihayetinde kişi kendini topluma faydalı ve değerli bir birey olarak hisseder. Bu bağlamda mesleğin insanın hayatını
nasıl yaşayacağına ilişkin bir çerçeve oluşturmasından ve hayatı şekillendirecek sonuçları olmasından dolayı oldukça
önemli olduğu söylenebilir.

Mesleki gelişim hayat boyu devam eden bir süreçtir. İnsanlar küçük yaşlardan itibaren çeşitli meslekleri tanımaya, kendi
ilgi ve yeteneklerini keşfetmeye başlarlar. Meslekleri ve kendini tanıyan bireyler kendilerine uygun olan mesleğe yöne-
lerek meslek seçimini oluştururlar. Birey, bu meslek seçim sürecinde yetenek ve ilgi alanları, mesleki değerler, ailenin
meslek seçimi konusundaki tutumları, ekonomik durum, iş olanakları, toplumun beklentileri gibi çok çeşitli faktörlerden
etkilenir.

Kendi meslek seçimi döneminizi düşündüğünüzde bu süreç sizin için nasıl geçmişti? Sizin meslek
seçiminizi hangi faktörler etkilemişti? Ebeveyninizin bu süreçte size yaklaşımı nasıl olmuştu? Ebeveyni-
nizin yaklaşımı meslek seçimi kararınızı nasıl etkiledi?

Çocuğun meslek seçiminde ailenin önemli bir rolü vardır. Ebeveynin tutum ve davranışları çocukların meslek seçiminde
doğru kararlar vermesinde etkin rol oynar. Çocuğun meslek seçimine ilişkin olarak ona karşı gösterilen otoriter (çocuğa
söz hakkı vermeyen), demokratik (hoşgörülü ve çocuğa kendini ifade etmesine izin veren), aşırı koruyucu (ailenin mer-
kezinde olan, öz güvensiz, bağımlı çocuk) ebeveyn tutumları çocukların meslek seçiminde etkili olmaktadır. Örneğin
otoriter tutum sergileyen ebeveynler, belli bir mesleği seçmesi konusunda çocuğa baskı yapabilirler. Aile üyelerinin ve
yakın çevresinde bulunanların meslekleri, bireyin meslek tercihlerini etkiler. Ailenin tıp alanında çalışan birçok üyesi
varsa bu bireyin tıp alanında bir kariyer seçme olasılığı daha yüksek olabilir.
Ebeveynler, çocuklarının tercihlerine yardımcı olurken bazen doğru bazen de çeşitli nedenlere bağlı olarak doğru ol-
mayan yönlendirmeler yapabilirler. Bu durumu ebeveynin kendi beklentileri, toplumun beklentileri gibi değişkenler etki-
leyebilir. Çocuğun ilgi, yetenek ve değerlerine uygun, beklenti ve ihtiyaçlarını göz önünde bulunduran yönlendirmeler
yapmak çocuğun gelecekte mesleği başarılı bir şekilde icra etmesi için önemlidir. Bu bağlamda ebeveynlerin çocuğun
kendini ve meslekleri tanımasına fırsatlar sunması faydalı olacaktır.

81
81