Page 166 - 3 ADIM TYT FELSEFE

FELSEFE 3. ADIM

5. Bergson’a göre eşyaya verilen şekiller tamamen bizden de- 8. Popper’a göre bilim, kesin olduğu iddia edilen tümevarıma
ğilse, madde ve ruh arasındaki bir uzlaşmadan gelmiş olma- dayanmaz. Çünkü tümevarımla kurulan bilimsel bir kuramın
lıdır. Öyle ki maddeye çok şeyler veriyorsak ondan da bazı deneysel olarak ve kesin bir şekilde doğruluğunun ortaya
izlenimler aldığımız şüphesizdir. Ancak bu izlenimlere zihnin konması imkânsızdır. Tam tersi bir ihtimalin var olması nede-
niyle şüpheli olur.
giydirdiği şekiller ve onlara ait düşünceler, insana “ben” ile
ilgili bilgi vermez. Ben bilgisi,……… Buna göre Popper için bilimsel kuramların oluşturulma
sürecinde etkili olan ilke aşağıdakilerden hangisidir?
Parçanın sonunda verilen boşluğa aşağıdakilerden
A) Nedensellik
hangisi getirilirse anlam bütünlüğü sağlanmış olur?
B) Doğrulama
A) bilincin sezgisel bir kavrayışla içsel âleme yönelmesiyle C) Yanlışlama
mümkündür.
D) Paradigmal devrim
B) görünüşün derinine inilmesi yani maddenin özünün
kavranmasıdır. E) Çalışma etiği
C) maddenin aktarımı ile başka zihinlerde anlam bulur.
D) dışsal âlemin ruhsal âleme yansımasıdır.
9. Onun ahlak felsefesinin temeli “hareket” kavramı üzerine ku-
E) madde ile ruh arasında mantıksal bir sentezlemedir. rulmuştur. Devlet bursuyla gittiği Fransa’da “hareket” felsefe-
sinin kurucusu olan Maurice Blondel’le tanışarak, ülkemizde
çıkarmış olduğu “Hareket” dergisinde, kitaplarında, başka
dergi ve gazetelere yazdığı yazılarında, “hareket” felsefesinin
6. Varoluşçu felsefe, insanın özgür iradesi olduğunu ve karar-
ve dinî düşüncelerinin etkisiyle İsyan Ahlakı’nın savunuculu-
larında da sorumlu olduğunu vurgular. Varoluşçular bütün ğunu yapmıştır. ‘İsyan Ahlakı’, ‘Var Olmak’, ‘Ahlak’, ‘Yarınki
varlığın aklın kuşatmasında olduğunu savunan düşünceye Türkiye’ kitaplarından birkaçıdır.
karşı gelmiş, önce var olduğunu, sonra özün kişi tarafından
Bu parçada hakkında açıklama yapılan felsefeci aşağıda-
oluştuğunu savunmuşlardır.
kilerden hangisidir?
Buna göre aşağıdakilerden hangisi varoluşçu felsefenin A) Hilmi Ziya Ülken
genel karakterine ters düşer? B) Nusret Hızır

A) Korkak ya da kahraman doğarız, korkak ya da kahraman C) Macit Gökberk
olmayız.
D) Nurettin Topçu
B) İnsan önce var olur; iyi, kötü olmasına kendisi karar verir.
E) Aydın Sayılı
C) İnsan kararlarında edilgen değildir.
D) Eylemlerinde özgür olan insan bunun sorumluluğunu da
kabullenir.
10. Nietzsche felsefesinde köle efendi düalizmi önemli bir yer
E) Yaşamı anlamlı kılan insanın kendisidir.
tutmaktadır. Ona göre her soylu ahlak, kendine zafer kazan-
mış bir biçimde evet demekle gelişirken köle ahlakı daha en
başında farklı olana, kendi olmayana hayır der. Dolayısıyla
“hayır “sözcüğü, kölenin hemen hemen tek eylemidir. Köle
ahlakının var olmak için hep karşı koyan dış dünyaya gerek-
7. Thomas Kuhn’a göre bilim bir etkinlik sürecidir. Bu süreci sinimi olmuş ve kölenin eylemi temelde tepkiden kaynaklan-
mıştır. Soylu değerlendirme biçiminde ise kişi eyleme ken-
yönlendiren olgular bilim insanlarının oluşturduğu topluluk ve
diliğinden geçer ve karşıtını yine kendisini daha coşkulu bir
onların çalışmalarıdır. Bilim ancak bu süreci incelemekle anla-
şekilde onaylamak amacı ile arar. Nietzsche, köle ve efendi
şılabilir. Bu incelemede süreçteki tüm ögeler özellikle de bilim kavramlarını ahlaki özellikleri ve ahlak türlerini daha iyi betim-
dışı ögeler irdelenmelidir. Bilim süreci sürekli ilerleme özelliği lemek amacı ile kullanmıştır.
göstermez. Bilimde sapmalar ve sıçramalar olanaklıdır. Bu sıç-
ramalar bilimde bir paradigmadan diğerine geçişle gerçekleşir. Buna göre Nietzsche’nin felsefesinde köle ahlakının be-
lirgin özelliği aşağıdakilerden hangisidir?
Parçaya göre Thomas Kuhn aşağıdakilerden hangisine
A) Sadece kendisine ve kendisine benzeyen türlere değer
karşı çıkar? vermesi
A) Bilim insanları içinde yaşadıkları çağın koşullarından B) Hiçbir zaman kendi başına bir düşünce ya da eylem yara-
tamamış olması
etkilenirler.
C) Tutum ve davranışlarıyla efendi olarak gördüğü kişiyi alt
B) Bilimin anlaşılması bilimsel süreçlerin anlaşılmasına bağlıdır. etmeye çalışması
C) Geçmişten geleceğe bilim doğrusal bir ilerleme süreci izler. D) Karşıtlarına karşı geliştirdiği tavırların duruma göre değiş-
kenlik göstermesi
D) Bilimsel çalışmaları paradigma yönlendirir.
E) Toplum kurallarını hiçe sayarak benliğine uygun erdemle-
E) Bilimsel çalışmalarda kopmalar yaşanır.
ri seçip özümsemesi

166