Page 166 - 3 ADIM TYT FELSEFE

FELSEFE 2. ADIM

7. Nurettin Topçu; hareketi, biyolojik bakımdan değil insanla- 10. 20. yüzyıl felsefesinin önemli akımlarından biri olan hermeneutik,
ra ve onların değişimine yönelik bir kavram olarak ele alır. insanın söz ve eylemlerinin oluşturduğu ürün ve yapıların anla-
İnsan, hareketlerini düşünerek ve isteyerek gerçekleştirir. mına yönelik yorumlamadır. Hermeneutik, Gadamer ile felsefi
Yalnız insana mahsus olan hareket, insanın kendi kendisini bir akıma dönüşmüştür. Gadamer, hermeneutiği yöntem değil,
ve başka varlıkları değiştirmesi demektir. Hareket varlığımı- hakikati arama çabası olarak görmüştür. Ona göre bir insanın
zın başlangıcı, hayatın cevheridir. Hareket etmedikçe insan diğer insanı ve yine kendini anlaması için hermeneutik gereklidir.
kendini tanıyamaz. Ancak hareketle ruh, vücut kazanır ve vü- Gadamer, anlamayı, “ufukların kaynaşması” teorisiyle açıklar; kişi
cut ruh kazanır. Tam ve gerçek hareket, bütün aleme yayılış, anlamaya yöneldiği şeyin ufkuyla kaynaşır ve ortaya anlam çıkar.
oradan da sonsuzluğa geçiştir. Ufukların kaynaşması, dil ve anlam ilişkisi içerisinde, insanın veya
eserinin yorumlanması şeklinde olabilir. İnsana veya esere yö-
Buna göre hareketle ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi-
nelik ön bilgiler anlamaya dair bilgilerin başlangıcıdır. Gadamer’e
ne ulaşılamaz?
göre anlamak, üretilmiş bilginin yeniden yorumlanmasıdır.
A) Hareket hem kendimizi hem de eşyayı değiştirmektir. Bu parçadan aşağıdakilerden hangisi çıkarılamaz?

B) Hareket var olmak, istemek ve düşünmek arasındaki uyu- A) Gadamer, hermeneutik ile ilgili açılamalarında insanı
mu aramak demektir. merkeze koyar.
C) Hareket, tabiat düzeniyle yetinmeyip tabiat düzenini aş- B) Gadamer’e göre hermeneutik, yaşamın her alanını kapsar.
mayı gerektirmektedir.
C) Gadamer’e göre anlama, dilin analizi ile mümkündür.
D) Hareket kaba bir gücün, içgüdünün ya da basit refleksle-
D) Gadamer’e göre ön yargılar anlamanın önünde engeldir.
rin dışa vurumudur.
E) Gadamer, hermeneutiği yöntem olarak görmez.
E) Hareket ahlaki, estetik, bilimsel ya da dinî her türlü insan
faaliyetini ifade eder.
11. Yeni ontoloji, varlığı dört katmanlı gerçeklik olarak ele almak-
tadır. Bu yaklaşıma göre varlık, bilinçten bağımsız olarak var-
8. Mantıkçı pozitivizme göre bir önermenin bilime konu olabil- dır. Dünya, her biri birbirinden ayrı dört katmanın bir araya
mesi için olgusal olarak doğrulanabilir olması gerekmektedir. gelerek oluşturduğu bir bütündür. En altta nesneler, canlılar,
sonra ruhlu varlıklar ve en üstte değer üreten insan. En altta
Buna göre aşağıdaki önermelerden hangisi bilime konu fizik, en üstte felsefe vardır.
olamaz?
Buna göre “yeni ontoloji” ile ilgili olarak aşağıdakilerden
A) Ruh ölümsüzdür. hangisi söylenemez?
B) Isınan cisimler genleşir. A) Dış dünya onu bilenden bağımsız değildir.
C) Tüm canlılar solunum yapar. B) Varlık, çeşitlilik içeren bir bütündür.
D) Maddeler atomlardan oluşur. C) İnsan en üst katmanda yer alır.

E) Su, hidrojen ve oksijenden oluşur. D) Varlık en alttan üste doğru ilerler.
E) Varlık felsefi bir problemdir.

9. Sartre’a göre insanda varoluş özden önce gelir. Varoluşun
12. Kierkegaard açısından her insan daima oluşum hâlindedir ve insa-
özden önceliği ilkesi, temelini özgürlükte bulur. İnsan özgür
na sadece şimdiki zaman verilmiştir. İnsan olmak yani var olmak
olmasaydı varoluşu özden önce gelmezdi. İnsan kendi özgür
bizzat kendi olmak için daimi bir çabadır. Bu yüz-den insan anda
eylemleri ile kendi özünü inşa eden bir varlıktır. Bir özle doğ-
kendini aşmak ve fethetmek durumundadır. Varoluşun kendisine
mak, bir belirlenmişlik ve cebir içinde olmak, onun özgürlüğü-
dışarıdan herhangi bir müdahale söz konusu değildir; o kendi ken-
ne ters düşer. Bu nedenle varoluş özün oluşumu yönünde bir
dine varoluşa sahip bir varlıktır. Varoluş düşünülen bir şey değil
imkândır.
yaşamın içinde olan bir şeydir. Kierkegaard’a göre genel, evrensel
bir varoluştan söz etmek mümkün değildir. Varoluş bireye özgüdür
Parçadan hareketle aşağıdaki yargılardan hangisine
ve birey bu kendinde özgülüğü ile diğer varlıklardan ayrılmaktadır.
ulaşılamaz?
Parçaya göre aşağıdaki yorumlardan hangisi yapılabilir?
A) İnsanın özü varoluşunu belirler.
A) Varoluş süreci her insanda aynıdır.
B) İnsan kaderini kendi yazar.
B) Varoluş sürecinde değişim söz konusu değildir.
C) İnsan ne olacağına özgürce karar verir.
C) İnsanın varoluşu özneldir ve eşsizdir.
D) İnsanın özgürlüğü, özünü kendisinin belirlemesindedir.
D) Her insan kendi var oluşunu başka bir varlığa borçludur.
E) İnsanın varoluşu özünü mümkün kılar.
E) İnsanın varoluşu doğaüstü bir güç tarafından belirlenmiştir.

164