Page 161 - 3 ADIM TYT FELSEFE

FELSEFE
TYT 3.
ADIM
20. Yüzyıl Felsefesi-1

2018 TYT 2021 TYT

1. Wittgenstein Tractatus isimli kitabının ön sözünde: “Bu kitap 3. Felsefe hep “hakikat”in peşinde olmuştur. Hakikat, kimi za-
felsefe sorunlarını ele alıyor ve -sanıyorum- gösteriyor ki bu man dünyanın görünüşlerinin altında yatan düzen kimi za-
sorunların soru olarak ortaya çıkmaları, dilimizin mantığının
yanlış anlaşılmasına dayanır. Kitabın bütün anlamı, şuna man da bu görünüşlerin ötesinde, sadece rasyonel düşünce
benzer bir sözde toplanabilir: Söylenebilir ne varsa, açık söy- ile ulaşılabilecek olan ideal bir yapı olarak düşünülmüştür.
lenebilir; üzerine konuşulamayan konusunda da susmalı.” Her iki durumda da hakikat orada durmakta ve özne tarafın-
demektedir. dan keşfedilmeyi beklemektedir. Özne; gözlem veya uslam-
lama yoluyla hakikate ulaşabilir. Oysa Nietzsche’ye göre ha-
Wittgenstein’ın bu ifadeleri onu hangi felsefi anlayışa
dâhil etmektedir? kikat özne tarafından keşfedilen değil, icat edilen bir şeydir.
Dolayısıyla öznenin konumuna göre farklı şekillerde ortaya
A) Çözümleyici Felsefe çıkabilir. Özne, hakikate ulaşma çabası içinde fenomenleri
B) Yararcılık yorumlar ve yorum tanımı gereği öznenin bulunduğu konum-
dan bağımsız değildir.
C) Görüngübilim
D) Sezgicilik Buna göre Nietzsche’nin “hakikat” anlayışıyla ilgili aşa-
ğıdaki yargılardan hangisine ulaşılabilir?
E) Eleştiricilik
A) Hakikate ancak rasyonel düşünceyle ulaşılabilir.

B) Özneden bağımsız, mutlak bir hakikatin varlığından
bahsedilemez.
C) Hakikat görünüşlerin arkasındaki değişmez ilkedir.

D) Mutlak hakikate ancak büyük çabalarla ulaşılabilir.
E) Hakikat, gözlem ve uslamlama yapılmadan keşfedilemez.

2020 TYT
2021 TYT
4. Geleceğin geçmişe benzeyeceği varsayımı herhangi geçerli
2. Herhangi bir şeyi üretirken önce onu zihnimizde tasarlar, son-
bir argümana dayandırılamaz. Tamamen alışkanlıktan kay-
ra da bu tasarıyı hayata geçiririz. Mesela bir masa yapacak-
naklanır. Her şeyin geçmişte olduğu gibi davranacağını var-
sak yapacağımız masanın biçimini kafamızda önceden oluş-
saymak için yeterli gerekçemiz yok. Evet, bir sonraki oturu-
tururuz. Nihayetinde o şey bir “masa” olacaktır, “sandalye”
şumda bu sandalyenin beni taşıyacağına, bırakmam hâlinde
değil. Ama insanın varlığı söz konusu olduğunda durum de-
bu kalemin düşeceğine inanıyorum. Ancak şaşırtıcı bir ger-
ğişir. O önceden belirlenmemiştir. Korkak bir insan, doğuştan
çek daha var ki, o da sandalyenin kırılacağını, kalemin hava-
korkak değildir; kendi yaşamındaki yapıp ettikleri ile korkak
da yükseleceğini varsaymam için de bir o kadar sebebim var.
bir insan hâline gelmiştir.
Mantıkçı pozitivizmin bu parçada eleştirilen bilimsel
Bu parça Sartre’ın varoluşçu düşüncesindeki hangi
yöntemleri aşağıdakilerden hangisidir?
noktayı vurgulamaktadır?
A) Tümevarım - doğrulanabilirlik
A) Kişi yaptığı şeyleri sorumluluk duygusuyla yapmalıdır.
B) Tümevarım - yanlışlanabilirlik
B) Seçimlerimiz ile özgürlüğümüz arasında bir bağlantı vardır.
C) Analoji - yanlışlanabilirlik
C) Varoluş bir iç sıkıntısı duygusunu beraberinde getirir.
D) Tümdengelim - yanlışlanabilirlik
D) İnsan şöyle veya böyle var olur, sonra özünü kurar.
E) Tümdengelim - doğrulanabilirlik
E) Var olabilen tek varlık insandır.
159