Page 156 - 3 ADIM TYT FELSEFE
P. 156

FELSEFE                                                                                      3. ADIM




        7.   Hegel’e göre “Ben”, gerçek özgürlüğünün neye dayandığını   10.  •  Montesquieu: Devletin gücü bireylerin haklarının güven-
            keşfetmeden önce çeşitli deneyim aşamalarından -tanınma   cesi için yasalarla sınırlandırılmalıdır.
            ihtiyacı, yaşam/ölüm mücadelesi, efendi/ köle çatışmasıgeç-     •  Yusuf  Has  Hacip:  Devlet  ve  bireyler  arasında  karşılıklı
            mek zorundadır. Marx’a göre ise Hegel, üç karşıtlık türünü   hak ve sorumluluklar vardır ve devletin yöneticisinin göre-
            ayıramamıştır. Gerçekten de bir idealist olarak Hegel üç kar-  vi halkın güvenliğini sağlamaktır.
            şıtlık türünü birbirinden ayıramazdı. Esasında Hegel gerçek-
                                                                   •  J.  J.  Rousseau:  İnsanlar  kendi  aralarında  bir  sözleşme
            liğin tümünün Mutlak İde’nin bir belirtisi olarak ortak bir özü
                                                                      yaparak yetkilerini bir egemene devrederler. Ancak hâlâ
            paylaştığını düşünmüştür. Dolayısıyla, Hegel karşıtların birli-
                                                                      yetkilerinin sahibidirler.
            ğini değil karşıtların özdeşliğini vurgulamıştır.
                                                                   •  J. Locke: Devleti kurmakla bireyler haklarını siyasi bir oto-
            Bu  parçada  tartışılan  felsefe  kavramı  aşağıdakilerden   riteye devretmişler, haklarının bu siyasi otorite tarafından
            hangisidir?                                               korunmasını sağlamışlardır.
            A)  Gerçeklik                                          Bu  düşünürlerin  yaptığı  açıklamalar  aşağıdaki  sorular-
                                                                   dan hangisinin cevabı niteliğindedir?
            B)  Diyalektik
            C)  Epokhe                                             A)  Devletin temel özellikleri nelerdir?
            D)  Numen                                              B)  Bireyin devlete karşı sorumlulukları nelerdir?
            E)  İdol                                               C)  Devlet bireye karşı hangi haklara sahiptir?
                                                                   D)  Birey ve devlet ilişkisi nasıldır?
                                                                   E)  Bireyin topluma karşı görevleri nelerdir?
        8.   Davranışının ilkesi sanki senin istemenle genel bir doğa ya-
            sası olacakmış gibi olmalıdır. Eğer en yüksek bir pratik ilkenin
            ve  insanın  istemesi  bakımından  bir  kesin  buyruğun  olması
            gerekiyorsa bu, kendisi amaç olduğundan zorunlu olarak her-
            kes için amaç olmalıdır. Dolayısıyla genel pratik yasa işini gö-
            rebilen bir ilke ya da buyruk olmalı. Bu buyruk, aynı zamanda
            sırf ödeve saygıdan dolayı yerine getirilmelidir.

            Buna göre aşağıdakilerden hangisi Kant’ın sözünü ettiği   11.  Fransız aydınlanmacıları sadece doğanın değil, insan davra-
            “kendisi ve herkes için amaç olan” ahlaki eyleme örnektir?  nışının gizlerine de nüfuz edebilmek için haklı olarak düşünce
                                                                   özgürlüğü talebinde bulundular. Özellikle dinde var olduğuna
            A)  Market sahibinin daha çok satış yapmak için fiyatları dü-
               şük tutması                                         inandıkları akıl dışı unsurlara ve batıl inanışlara savaş açtılar.
                                                                   Saraya ve baskıcı yönetim biçimlerine şiddetle karşı çıktılar.
            B)  Bir kişinin çevresi tarafından sevilmek için sözünde durması  Geleneksel  dine  savaş  açan  bu  filozofların  gözünde,  gele-
            C)  Tanınmak isteyen bir doktorun ücretsiz hasta tedavi etmesi  neksel  Hristiyan  Tanrısı,  Newton’un  düzenli  işleyen  dünya
                                                                   makinasının yaratıcısı olamayacak kadar keyfi ve kaprisliydi.
            D)  Bir kişinin yardıma ihtiyacı olanların yararlanması için ha-
                                                                   Bu yüzden deist bir Tanrı anlayışını benimsediler. Bu anlayış-
               yır kurumuna bağış yapması
                                                                   ta Tanrı evreni yarattıktan sonra ona müdahalede bulunma-
            E)  Bir sürücünün trafik cezası almaktan korktuğu için trafik   mıştır. Bu nedenle vahiy, kutsal kitap, peygamber gibi varlık-
               kurallarına uyması                                  ların gerçekliği yoktur.


                                                                   Bu parçadan hareketle Fransız aydınlanmacıları ile ilgili
        9.   I. Kant, insan aklının kendisi ile dış dünya arasındaki ilişkisi-  hangisi söylenemez?
            ni konu edinir. Buna göre, ancak bize göründükleri biçimiyle
                                                                   A)  Yaşadıkları  dönemlerinde düşünce  özgürlüğünün olma-
            nesneleri  bilebiliriz;  bize  görünüşlerinin  dışında,  kendinde
                                                                      dığını düşünmüşlerdir.
            nesnelerin nasıl olduğunu bilemeyiz.
                                                                   B)  Hristiyan  inancında  akla  aykırı  bölümlerin  bulunduğunu
            Buna göre aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılamaz?
                                                                      ileri sürmüşlerdir.
            A)  İnsan aklı görünenleri bilebilir.                  C)  Dine karşı yöneltilen eleştirilere karşı çıkarak dinî dogma-
            B)  İnsan aklı bilgi edinmede sınırlıdır.                 ları savunmuşlardır.

            C)  Akıl, kendinde şey hakkında bilgi edinemez.        D)  Hristiyanlık  dinini  gerici  ve  batıl  unsurlar  barındırmakla
                                                                      eleştirmişlerdir.
            D)  İnsan aklı dış dünya hakkında bilgi edinebilir.
                                                                   E)  Newton’un  maddesel  dünya  görüşünde  Hristiyan  Tan-
            E)  Tanrı, ruh, ölümsüzlük gibi konular kesin bilgi alanımızın
                                                                      rı’sının yeri olmadığını düşünmüşlerdir.
               içindedir.




        154
   151   152   153   154   155   156   157   158   159   160   161