Page 68 - 3 ADIM TYT FELSEFE

FELSEFE 2. ADIM

7. I. İnsan asıl gerçeği yalnızca akıl yoluyla görerek mutluluğa 10. Bu ahlak anlayışı ahlaki olarak iyiye yönelik bir eylemde bu-
erer. lunurken o eylemi niteliğinden dolayı değil, eylemin gerçek-
ten iyi olduğuna inandığımız veya iyi olmasını istediğimiz için
II. Tanrısal öz taşıdıkları için bütün insanlar değerlidir.
yapmayı öngörür. Bir eylemi yerine getirirken iyiyi istemek,
III. İnsanı ele almak insanlarla ilgili her türlü sorunu ele almak
iyiye uygun hareket etmek önemlidir. Örneğin bir mağazada
demektir.
satış yaparken patronunun gözüne girmek için müşterilere iyi
IV. Gelip geçici zevkler insanın asıl özüne varmasını sağlar. hizmet etmek dışarıdan iyi bir davranış olarak görülebilir an-
cak iyi bir niyet taşımadığından ahlaki bir davranış değildir.
V. Her şey göreli olduğu için evreni anlamak mümkün değildir.
Çünkü hizmet veren kişi bir çıkar içerisinde hareket etmek-
Verilen öncüllerde yapılan açıklamalarda tasavvuf an- tedir. Satış yaparken amacı sadece, müşterilere iyi hizmet
layışına uygun olan düşünce aşağıdakilerden hangisi- etmek ve patrondan ya da başka birinden beklenti içine gir-
dir? meden bu davranışı sergilemek ahlakidir.

A) I B) II C) III
Bu parçada hakkında açıklama yapılan filozof ve görüşü
D) IV E) V
aşağıdakilerden hangisidir?
A) Aristippos’un haz ahlakı
B) Platon’un mutluluk ahlakı
C) Hobbes’un egoizmi
8. Bentham’a göre kötülük, insanın yanlış tercihte bulunma-
D) Kant’ın ödev ahlakı
sından kaynaklanır. Haz ve acı arasında hesabını yeterince
yapamayan insan, kötülüğün ortaya çıkmasına neden olur. E) Bentham’ın utilitarizmi
Mutlu olmak istediği için eylemlerde bulunmuş ama hesabı
tutmamıştır. Ona göre mutluluk, insanın çevresiyle ilgilidir.
Çoğunluğun faydasına olan doğru eylemdir, haz verici ve
mutlu edicidir.
Buna göre Bentham’ın ahlak görüşleri aşağıdakilerden
hangisi ile ifade edilebilir?
A) Toplumsal faydacılık
11. Bilge, gençlik yıllarında başından geçen bir olayı şöyle an-
B) Ödev ahlakı
latır: Bir mağazada tam da aradığım gibi bir çanta buldum,
C) Haz ahlakı çok beğendim ve almak istedim. Fakat beğendiğim çantadan
daha pahalı çantalarda olan ekstra bir parçanın olmadığını
D) Mutluluk ahlakı
görünce başka bir çantadan o parçayı alıp kendi alacağım
E) Sezgi ahlakı
çantanın içine attım ve bunu kimseye söylemeden çantayı
öylece aldım. Bu yaptığımdan da o zaman için hiçbir rahat-
sızlık duymadım. Üç yıl sonra Victor Hugo’nun ‘‘Sefiller’’ ro-
manını okudum ve kitabı bitirdiğimde ilk aklıma gelen başka-
larına zarar vermeyecek olsa bile hırsızlığın kötü olduğuydu.
Bu düşüncem altı yıl önce bir mağazada pahalı bir çantadan
aldığım o ufak parçanın aslında beni ne kadar rahatsız ettiği-
ni hatırlatmaya kadar gitti. Bunun etkisiyle bu yaptığım şey-
9. Kant’a göre ödev, insanın kendi isteğiyle sorumluluğunu aldı- den duyduğum rahatsızlık ve vicdan azabıyla çantayı aldığım
ğı, koşulsuz uyulan buyruklardır. O, bütün insanlar için olan mağazaya gidip durumu çalışanlara anlattım ve bunu nasıl
ama kimsenin arzu ve isteklerine bağlı olmayan evrensel bir telafi edebileceğimi sordum.
karakter taşır.
Bu parçadan hareketle aşağıdakilerden hangisine
Buna göre aşağıdakilerden hangisi ödeve dayalı eylemlerin
ulaşılabilir?
bir özelliği olamaz?
A) Sanat aracılığıyla ahlaki bir değişim yaşamak mümkündür.
A) Özgür olarak eyleme geçme
B) Ahlakın gelişmesini sağlayan en önemli şey sanattır.
B) Sorumluluk bilinci taşıma
C) Sanatçıların en ahlaklı insanlar olması beklenir.
C) Çıkar amacı gütmeme
D) Sanatın olmadığı yerde ahlaktan söz etmek mümkün değildir.
D) Buyruğa öznel tercihi ile uyma
E) İnsan varlığı yalnızca estetik ve etik değerlerden oluşur.
E) Koşulsuz buyruğa uymama

68