Page 69 - 3 ADIM TYT FELSEFE

FELSEFE
TYT 2.
Ahlak Felsefesinin Konusu ve ADIM
Problemleri-1

1. Mağazadan bir eşyayı çalmak isteyen kişi ya bir korumanın 4. Tehlikelere gözü kara bir şekilde atılmak cesaret değildir.
gözetimi ya elektronik bir kontrol sistemi ya da cezalandırıl- Varını yoğunu savurganca dağıtmakla da cömert olunmaz.
maktan, kınanmaktan korktuğu için çalmaktan vazgeçebilir. Her şeyin bir ortası vardır. Erdemli insan orta yolu bulup ona
Bu ahlaki bir davranış değildir; bu bir hesaptır, bu bir önlem- göre davranan insandır.
dir. Ahlak, yalnızca kendi vicdanına yöneliktir.
Bu parçaya göre bir insanı erdemli yapan aşağıdakiler-
Bu görüş aşağıdaki yargılardan hangisini destekler
den hangisidir?
niteliktedir?
A) Ölçülü olması
A) Ahlaklılık önlem almayı gerektirir.
B) Vicdanlı olması
B) Toplumsal baskı suç oranını arttırır.
C) Kendini tanıması
C) Korkuyla yapılan iyilik, iyilik değildir.
D) Korku, çalmayı engelleyen en önemli duygudur. D) Empati kurması
E) Cezalandırılmanın olmadığı yerde ahlaktan söz edilemez. E) Duygularını bastırması

2. Erdem içselleştirilmedikçe uygulanabilir bir meziyet değildir. 5. I. Kant’ın ahlak anlayışında eylem, sonuca göre değil ge-
Altıncı kattan düşmek üzere olan bir çocuğu tutup tutmamayı risinde yatan niyete göre değerlendirilmelidir. Yani eylem
düşünen insan henüz erdemli sayılmaz. Duruma göre tutabi- ödevden kaynaklanıyorsa herhangi bir yarar gözetmeden,
lir ya da tutamaz o ayrı bir konu. Fakat erdemli insan tutsam yapılması gerektiği için yapılıyorsa ahlakidir. Aksi hâlde ey-
ne çıkarım olur, tutmasam ne olur hesapları asla yapmaz. lemlerimizin gerisinde yatan niyet bireysel yarardan kaynak-
Erdemli olmayı içselleştirmiş ve erdemi temel bir yaşantı ilke-
si hâline getirmiş bir kişi doğru eylemin kararını hemen vere- lanıyorsa eylemin ahlaki olmasından söz edilemez.
bilir ve çocuğu tutar. Buna göre aşağıdaki eylemlerden hangisi Kant’ın ödev
ahlakına uygundur?
Parçadan yola çıkılarak aşağıdakilerden hangisine
ulaşılabilir?
A) Arkadaşına iyi görünmek için ona ders anlatmak
A) Çıkar düşünülmeden yapılan eylemlerde erdem aranmaz. B) Kahraman olmak için boğulmakta olan genci kurtarmak
B) İçselleştirilmeden uygulanabilecek en önemli meziyet
C) Aç kalan birisine yardımcı olmak için simit almak
erdemdir.
D) Arkadaşından para alabilmek için bisikletini ona
C) Yapılan davranışın sonucu olumlu olursa kişi erdemi yaşantı ödünç vermek
ilkesi yapmış olur.
E) Arkadaş grubundan dışlanmamak için bağışta bulunmak
D) Erdemli olmak, yaptığın davranışın sonucunu düşünerek
davranmaktır.
E) Doğru eylemde bulunmak için bir insanın erdemi özümsemiş
olması gerekir.
6. Fârâbî var olan her şeyin Tanrı’nın bir yansıması olduğunu,
ondan zorunlu bir taşmanın sonucu ortaya çıktığını ileri sü-
3. İnsanın istenç ve eylemleri, içten ve dıştan gelen nedenlerle rer. Tanrı özü itibariyle akıl olduğundan ondan taşan şeyler
belirlenmiştir. Kararlarımız, içinde yaşadığımız koşullara bağ- de akılsaldır. Böyle olduğu içindir ki insan, akılla gerek var
lıdır. İnsanın Tanrı, doğa veya toplum tarafından belirlenmiş olanların gerekse de Tanrı’nın bilgisine erişebilir. Doğru ve
bir yazgısı vardır. erdemli bir yaşam işte bu bilgiye uygun bir yaşam olacaktır.
Bu görüşleri savunan bir düşünüre göre ahlaki eylemin Buna göre Fârâbî erdemli yaşamın ilkelerini aşağıdakile-
temel niteliği aşağıdakilerden hangisi olabilir? rin hangisinde bulmaktadır?

A) Ahlaki eylem irademizle gerçekleşir. A) İnsani ilişkilerde
B) Her ahlaki eylemin temel bir amacı vardır. B) Metafizik alanda
C) Evrensel ahlakın amacı sorumlu davranışlar sergilenmesidir. C) Ödev duygusunda
D) İnsan, ahlaki eylemde bulunurken özgür değildir. D) Doğal koşullarda
E) Bir davranış ödev ahlakına uygun değilse ahlaki sayılmaz. E) Koşulsuz buyrukta

67