Page 73 - 3 ADIM TYT FELSEFE

FELSEFE
TYT 2.
Ahlak Felsefesinin Konusu ve ADIM
Problemleri - 2

1. Bugün dünyanın karşı karşıya olduğu savaşlar, şiddet, açlık, 3. Felsefe tarihinde ilk defa Kant, “İnsan özgür müdür, değil mi-
gelir dağılımındaki adaletsizlikler, çevre felaketleri, bulaşıcı dir?” sorusuna bilgisel bir yanıt alınamayacağını göstermeye
hastalıklar gibi çok ciddi sorunları vardır. Bu sorunların çö- çalışır ve çözümü soruyu değiştirmekte bulur. Kant’a göre
zülebilmesi tüm insanların üzerinde uzlaşabileceği değerler özgürlük bir idedir, insan aklının ürettiği bir fikirdir. İnsanın
istemesini; eğilimleri, çıkarları belirleyebileceği gibi saf aklın
ve bu değerleri adaletle işletecek kurumlarla mümkündür.
ürünü olan bir yasa da belirleyebilir. Kant’a göre ahlak yasası,
Çünkü herkesin kendine ait doğrularının olduğu bir dünyada,
“Öyle hareket et ki senin istemeni belirleyen ilke aynı zaman-
bu sorunları çözmek mümkün değildir.
da genel bir yasa ya da ilke olarak geçerli olabilsin”, başka bir
Bu parça aşağıdaki sorulardan hangisine cevap niteliğin- deyişle eylemde bulunurken “Genel bir yasa olabilecek nite-
likte bir ilke ile eylemde bulunmayı iste” diyen bir temel ahlak
dedir?
yasasıdır.
A) Ahlaki yargıların niteliği nedir?
Bu parçadan aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılamaz?
B) İnsani eylemin yöneldiği bir amaç var mıdır?
A) Ahlak yasası kişiyi değil kişileri bağlayan yasadır.
C) İnsan ahlaki eylemde bulunurken özgür müdür?
B) Ahlak yasası genel olarak ne yapılması gerektiğini dile
D) Kişi vicdanı karşısında evrensel bir ahlak yasası var mıdır?
getiren yasadır.
E) Herkesi mutlu edecek bir düzen olabilir mi?
C) Özgürlük eylemlerimizin değil istemelerimizin bir özelliğidir.
D) Özgürlük insan aklının yarattığı bir fikirdir.
E) İnsan belirli bir durumda neyi yapması gerektiğini her
defasında kendisi bulmak zorundadır.

4. Sartre’a göre insan mutlak manada özgürdür. Özgür olduğu
için de hiçbir engelle karşılaşmadan seçimler yapabilir. İnsan
2. Felsefe dersi başlangıcında öğrenci öğretmenine sorular
doğuştan iyi, kötü ya da suçlu değildir. İnsan yaptığı seçimler-
yöneltir ve bir diyalog yaşanır:
le kendi özünü belirler. Böylece kendi kendisinin ne olduğunu
Öğrenci: ……..…………………….?
belirlemiş olur.
Öğretmen: Ahlak tüm toplumlarda mevcut olduğu için ah-
lak sistemi olmayan bir toplum yoktur. Dolayısıyla insan Buna göre Sartre aşağıdaki ahlak anlayışlarından hangi-
eylemlerini konu edinir ve bu eylemin dayandığı temelleri sini savunmaktadır?
ele alır.
A) Varoluşçu B) İdealist C) Pragmatist
Öğrenci: .….……………………….?
D) Hedonist E) Mutlulukçu
Öğretmen: İyi ve kötünün ne olduğu, evrensel bir ahlak
yasasının olanaklı olup olmadığı gibi soruları temele alır
ve bunları filozoflar kendi felsefi görüşleri doğrultusunda
cevaplandırırlar.
Bu diyaloğun anlamlı bir bütün oluşturabilmesi için boşluk-
5. Farabi’ye göre ahlak yasası, temelini “zorunlu varlık” ta bulur.
lara sırasıyla aşağıdaki sorulardan hangisi getirilmelidir?
İyinin bilgisi, insana eylemlerinde uyabileceği yasayı verir.
A) Evrensel ahlak yasası nedir? - Ahlakın dayandığı temeller
nelerdir? Bu parçadan aşağıdaki yargıların hangisine ulaşılabilir?
B) Ahlak nedir? - Ahlakın temel konuları nelerdir? A) İyinin bilgisi insana kapalıdır.
C) Ahlak felsefesinin konusu nedir? - Ahlak felsefesinin B) İnsan iyiye tecrübeyle ulaşır.
problemleri nelerdir?
C) Mutluluk hazların toplamıdır.
D) Etik nedir? - Evrensel bir etik var mıdır?
D) Ahlak yasası Tanrı’ya dayanır.
E) İyi ve kötü eylem nedir? - Etiğin dayandığı temeller nelerdir? E) İnsan kendi özünü kendisi oluşturur.

73