Page 75 - 3 ADIM TYT FELSEFE

FELSEFE
TYT 2.
Ahlak Felsefenin Konusu ve ADIM
Problemleri-2

1. Bugün dünyanın karşı karşıya olduğu savaşlar, şiddet, açlık, 3. Felsefe tarihinde ilk defa I. Kant, “İnsan özgür müdür,
gelir dağılımındaki adaletsizlikler, çevre felaketleri, bulaşıcı değil midir?” sorusuna bilgisel bir yanıt alınamayacağını
hastalıklar gibi çok ciddi sorunları vardır. Bu sorunların çö- göstermeye çalışır ve çözümü soruyu değiştirmekte bulur.
zülebilmesi tüm insanların üzerinde uzlaşabileceği değerler I. Kant’a göre özgürlük bir idedir, insan aklının ürettiği bir
ve bu değerleri adaletle işletecek kurumlarla mümkündür. fikirdir. İnsanın istemesini; eğilimleri, çıkarları belirleyebileceği
Çünkü herkesin kendine ait doğrularının olduğu bir dünyada, gibi saf aklın ürünü olan bir yasa da belirleyebilir. Kant’a göre
bu sorunları çözmek mümkün değildir. ahlak yasası, “Öyle hareket et ki senin istemeni belirleyen
ilke aynı zamanda genel bir yasa ya da ilke olarak geçerli
Bu parça aşağıdaki sorulardan hangisine cevap niteliğin-
olabilsin”, başka bir deyişle eylemde bulunurken “Genel bir
dedir?
yasa olabilecek nitelikte bir ilke ile eylemde bulunmayı iste”
A) Ahlaki yargıların niteliği nedir? diyen bir temel ahlak yasasıdır.
B) İnsani eylemin yöneldiği bir amaç var mıdır? Bu parçadan aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılamaz?
C) İnsan ahlaki eylemde bulunurken özgür müdür?
A) Ahlak yasası kişiyi değil kişileri bağlayan yasadır.
D) Kişi vicdanı karşısında evrensel bir ahlak yasası var mıdır?
B) Ahlak yasası genel olarak ne yapılması gerektiğini dile
E) Herkesi mutlu edecek bir düzen olabilir mi? getiren yasadır.
C) Özgürlük eylemlerimizin değil istemelerimizin bir özelliğidir.
D) Özgürlük insan aklının yarattığı bir fikirdir.
E) İnsan belirli bir durumda neyi yapması gerektiğini her
defasında kendisi bulmak zorundadır.

2. Felsefe dersi başlangıcında öğrenci öğretmenine sorular
4. J. P. Sartre’a göre insan mutlak manada özgürdür. Özgür
yöneltir ve bir diyalog yaşanır:
olduğu için de hiçbir engelle karşılaşmadan seçimler yapabilir.
Öğrenci: ........................................... ? İnsan doğuştan iyi, kötü ya da suçlu değildir. İnsan yaptığı
seçimlerle kendi özünü belirler. Böylece kendi kendisinin ne
Öğretmen: Ahlak tüm toplumlarda mevcut olduğu için
olduğunu belirlemiş olur.
ahlak sistemi olmayan bir toplum yoktur. Dolayısıyla insan
eylemlerini konu edinir ve bu eylemin dayandığı temelleri ele Buna göre J. P. Sartre aşağıdaki ahlak anlayışlarından
alır. hangisini savunmaktadır?

Öğrenci: ........................................... ? A) Varoluşçu B) İdealist C) Pragmatist
D) Hedonist E) Mutlulukçu
Öğretmen: İyi ve kötünün ne olduğu, evrensel bir ahlak
yasasının olanaklı olup olmadığı gibi soruları temele alır
ve bunları filozoflar kendi felsefi görüşleri doğrultusunda
cevaplandırırlar.
Bu diyaloğun anlamlı bir bütün oluşturabilmesi için boşluk- 5. Fârâbi’ye göre ahlak yasası, temelini “Zorunlu varlık” ta bulur.
lara sırasıyla aşağıdaki sorulardan hangisi getirilmelidir? İyinin bilgisi, insana eylemlerinde uyabileceği yasayı verir.

A) Evrensel ahlak yasası nedir? - Ahlakın dayandığı temeller
Bu parçadan aşağıdaki yargıların hangisine ulaşılabilir?
nelerdir?
A) İyinin bilgisi insana kapalıdır.
B) Ahlak nedir? - Ahlakın temel konuları nelerdir?
B) İnsan iyiye tecrübeyle ulaşır.
C) Ahlak felsefesinin konusu nedir? - Ahlak felsefesinin
problemleri nelerdir? C) Mutluluk hazların toplamıdır.
D) Etik nedir? - Evrensel bir etik var mıdır? D) Ahlak yasası Tanrı’ya dayanır.
E) İyi ve kötü eylem nedir? - Etiğin dayandığı temeller nelerdir? E) İnsan kendi özünü kendisi oluşturur.

73