Page 78 - 3 ADIM TYT FELSEFE

FELSEFE 3. ADIM

7. I. Kant bir eylemin ahlaki bakımdan doğru olup olmadığını 10. Tıp etiğiyle ilgili tartışmalar genel olarak iki felsefi görüş üze-
belirleyen şeyin, onun “biçim”i olduğunu ileri sürer. İnsan ey- rine temellenmektedir. J. Bentham ile J. S. Mill’in geliştirmiş
lemleri genel bir ilkeyle uyuşmakta mıdır yoksa ona ters mi olduğu etik anlayışına göre eylemin sonucunun iyi ya da kötü
düşmektedir? Bu ahlaki yaklaşım tarzına “deontolojik yakla- olup olmaması önemli iken I. Kant’ın felsefesine göre ise so-
şım tarzı” denir. Bu yaklaşım tarzının birçok güçlü yanı vardır. nuç yerine, eylemdeki amacın iyi ya da kötü olup olmaması
Örneğin ahlak ilkelerinin evrensel ve tarafsız uygulanması önemlidir. Bu felsefi yaklaşımların temel özellikleri tek bir ilke
herkes için iyi olanın seçilmesini sağlar. Ancak onun bir dizi doğrultusunda etik görüş geliştirmeleridir.
zayıf tarafı da vardır ve en zayıf tarafı eylemleri değerlendir-
Buna göre tıp etiğinin dayandığı temel felsefi görüşler
mede sonuçların önemini küçümseme eğilimidir.
aşağıdakilerden hangisidir?
Parçada eleştirilen ahlak anlayışı aşağıdakilerden
hangisidir? A) Egoizm - Nihilizm
B) Yararcılık - Ödev Ahlakı
A) Fayda ahlakı
C) Hedonizm - Egzistansiyalizm
B) Haz ahlakı
D) Hedonizm - Ödev Ahlakı
C) Ödev ahlakı
E) Yararcılık - Egoizm
D) Bencillik ahlakı
E) Mutluluk ahlakı

11. Filozof şöyle der: İyinin ölçütü nedir? İnsanın trafik kazası
8. “Kırdım diyorsun zincirlerini;
sonrası güç ve ağır bir ameliyat geçirmesi iyi bir şey değildir
Evet, köpek de çeker koparır zincirini, ancak bu ameliyat neticesinde yaraları sarılıp tekrar eski sağ-
lığına kavuşacaksa ameliyat onun için iyi bir şeydir.
Kaçar o da, ama halkaları boynunda taşıyarak’’
Bu filozofa göre iyi olan davranışın ölçütü aşağıdakiler-
Bu dizelerde savunulan düşünce “İnsan eylemlerinde öz-
den hangisidir?
gür müdür?” sorusuna verilen aşağıdaki yanıtlardan han-
gisini desteklemektedir? A) Ahlaki olması
B) Ölçülü olması
A) Determinizm
C) Erdemli olması
B) İndeterminizm
D) İnsana haz vermesi
C) Otodeterminizm
E) İnsana fayda sağlaması
D) Utilitarizm
E) Fatalizm

9. Yılmaz, felsefe sınavındaki soruların cevaplarını hatırlaya- 12. Bireyin varlık anlamını belirleyen toplumdur. Birey toplum
maz. Yazılıya çalışırken oluşturduğu notlar sıranın altındadır. içinde kendini gerçekleştirir, yaşam toplumu zorunlu kılar.
Notlarda birçok sorunun cevabı bulunmaktadır. Yılmaz not- Toplumun kendi içindeki zorunlu yasaları bireyi bir kıskaç gibi
lardan kopya almayı düşünür ama yakalanmaktan, ceza al- sarar, mahkûm eder. Kurallara uymayan, ödevleri yerine ge-
maktan ve arkadaşları tarafından kınanmaktan korktuğu için tirmeyen birey toplum içinde dışlanır, zamanla bireyselliğini
vazgeçer. Yılmaz’ın kopya çekmekten vazgeçmesine neden yitirir. Bu şekilde bireyler halkanın dışına çıkamaz, birbirinin
olan ilke, bu davranışını ahlaki yapmaya yetmemektedir. benzeri otomatlar şeklinde yaşamsal zincirde yer alır.

Bu parça ahlaki eylemle ilgili aşağıdaki yargılardan daha Bu parça aşağıdaki sorulardan hangisine bir cevap
çok hangisini destekler niteliktedir? niteliğindedir?
A) Özgürlük sorumluluk gerektirir. A) İnsan nasıl mutlu olabilir?
B) İyi ve kötü eyleme göre belirlenir. B) İnsan eylemlerinde özgür müdür?
C) Ahlaki değer ölçütü niyettir. C) Ahlaki eylemin amacı nedir?

D) Faydalı olan iyidir. D) Evrensel ahlak yasaları var mıdır?
E) İnsan eylemlerinden sorumludur. E) Ödev ahlakı gerekli midir?

76