Page 71 - 3 ADIM TYT FELSEFE

FELSEFE
TYT 3.
Ahlak Felsefesinin Konusu ve ADIM
Problemleri-1

2019 TYT 2018 TYT

1. Levinas’a göre kişinin kendisi hakkındaki endişelerinden 3. Aristoteles’e göre ahlakta bazı davranışlar amaç, bazıları
doğan eylemler ahlaki değerlendirme kapsamına girmez. araçtır. Örneğin insanların çoğu zenginliği arzular ve elde
Örneğin acıktığımda karnımı doyurmam sadece kendimi etmeye çalışır. Ancak onlar için zenginlik, zenginlik olarak
koruma içgüdümden kaynaklanır. Ama aynı endişeyi başka amaç mıdır; yoksa zenginlikle elde etmek istedikleri başka bir
bir insana yöneltmek, örneğin aç bir çocuğu, misafiri ya da amaç, mesela haz veya ün mü söz konusudur? Bu durumda
yabancıyı doyurmak, ona önem vermek ahlaki bir davranış- insanların eylemlerinde peşinden koştukları iyi, kendisinden
tır. Benzer şekilde “kendime yardım etmem” bencillik ya da öte herhangi bir şeyin elde edilmesi için “araç olarak istenme-
açgözlülükle ilgili olabilecekken, başkalarına yardım etmem yen”dir. İşte insanın bizatihi kendisi için istediği bu nihai iyi,
her zaman ahlaki bir anlam çağrıştırır. Bu yüzden Levinas’a mutluluğun ta kendisidir.
göre ahlak kavramı, kendimizin dışında, başka birisinin ya da
Bu parçadan aşağıdaki yargıların hangisine ulaşılabilir?
birilerinin olduğunu kabul etmeyi zorunlu olarak içerir.
A) Ahlaken iyi davranış insanın koşullarına göre değişir.
Buna göre Levinas ahlaki değerlendirmenin amacı olarak
aşağıdaki kavramlardan hangisini vurgulamaktadır? B) Bir eylemin ahlaken iyiliği başkalarına sağladığı yarara
bağlıdır.
A) Ölçülülük
C) İnsanın nihai amacı olan mutluluk; esenlik ve fayda gibi
B) Mutluluk
değerlerin toplamıdır.
C) Sorumluluk
D) Başka bir amaç için yapılan ahlaki bir eylem insana mutluluk
D) Fayda verir.

E) Dinginlik E) Niçin diye sorulduğunda başka bir amaca işaret etmeyen
eylem ahlaken iyidir.

2019 TYT

2. MacIntyre’a göre, içinde yaşadığımız modern dünyada ahlak
dili endişe verici durumdadır. Bugün sahip olduğumuz şey
bütünden kopuk yalnızca parçalardan oluşan bir kavramsal
çerçevenin fragmanlarıdır. Temel ifadelerin çoğunu kullanı-
yoruz ama aslında ahlakın suretine sahibiz. Sahip olduğu-
4. Yolda yürürken elindeki poşetleri taşımakta güçlük çeken bir
muz bölük pörçük fragmanlarla ahlak felsefesi yaparken bu
insana rastladınız. Onun elindeki poşetleri almak istediniz an-
fragmanların anlamlarını buldukları düşünce bütünlüğünü
cak bu eylemi yaparken niyetiniz nedir? Gerçekten o kişiye
kaybetmiş olduğumuzun farkında bile değiliz. Maalesef, id-
yardım etmek amacıyla mı yaptınız, yoksa etraftaki insanların
rakimizi ve ahlak anlayışımızı, tamamen değilse de büyük
takdirini kazanmak amacıyla mı yaptınız? Eğer ona gerçek-
ölçüde yitirmiş bulunuyoruz.
ten yardım etmek amacıyla çıkarsızca elinden poşetleri aldıy-
Bu parçada modern dünyanın ahlak diline yönelik yapılan sanız yaptığınız davranış iyidir. Ancak etraftaki insanlardan
eleştiri aşağıdakilerden hangisidir? övgü almak amacıyla poşetleri alıp yardım ettiyseniz bu dav-
ranışınız kötüdür.
A) Evrensel değerlere ulaşmak için bir yöntem geliştiril-
memektedir. Bu parça aşağıdaki filozof ve görüşlerden hangisi ile
B) Siyasal eğilimlerin ahlaka etkisi göz ardı edilmektedir. ilişkilidir?
C) İnanç sistemleri ahlaki değerlendirmelerin dışında A) Kant’ın ödev ahlakı
bırakılmaktadır.
B) Aristoteles’in mutluluk ahlakı
D) Bireylerin duygu ve düşünceleri dikkate alınmamaktadır.
C) Husserl’in fenomenolojisi
E) Temel ahlaki değerler ait oldukları bağlamlardan kopa-
D) Bentham’ın utilitarizmi
rılmaktadır.
E) Sartre’ın varoluşçuluğu

69