Page 93 - 3 ADIM TYT FELSEFE

FELSEFE
TYT 2.
Sanat Felsefesinin Konusu ve ADIM
Problemleri

1. Karlarla kaplı bir ağaç, izlediğimiz bir film niçin hoşumuza 4. Güzellik nesneldir; o; tinin görünüşler dünyasındaki açılı-
gider? Niçin bizde sevinç duygusu uyandırır? Bunun cevabı mıdır. Görünüşleri kendine benzeten sanatçının ruhudur.
kısaca “güzel” oldukları içindir. İşte güzel diye adlandırılan ve Sanat; fikirleri, hayalleri çeşitli şekillerde çeşitli boyutlarda
gerçekleştirme eylemidir.
bizde hoş bir duygu, zevkli bir heyecan uyandıran her şeyi
irdeleyen felsefe disiplinine estetik denir. Bu parçadan sanatla ilgili olarak aşağıdakilerden hangi-
sine ulaşılabilir?
Bu parçadan yola çıkılarak aşağıdaki yargılardan hangi-
sine ulaşılamaz? A) Sanat, sadece maddi olanın yansımasıdır.
B) Sanat, ruhsal olanın görünüşler alemindeki tecellisidir.
A) Güzel, insanda sevinç duyguları uyandırır.
C) Sanat, var olanı orantılı ve ölçülü olarak yeniden üretmektir.
B) Güzellik kişiye göre değiştiği için estetiğin ilgisini çekmiştir.
D) Sanat, biyolojik bir arzunun doyurulmasıdır.
C) Estetiğin konusu duyusal olandır.
E) Sanat akla değil duyulara, duygulara ve hayal gücüne
D) Estetik doğadaki veya çevremizdeki nesnelerin güzel yöneliktir.
olup olmadığını sorgular.
E) Estetik güzel üstüne düşünür.
5. Mehmet Akif Ersoy, bir sanat eseri olan İstiklâl Marşı hakkın-
da şunları yazmıştı: “O günler ne samimi, ne heyecanlı gün-
2. Sanatçı, içinde yaşadığı doğal ve toplumsal çevrenin büyük lerdi. O şiir, milletin o günkü heyecanının bir ifadesidir. Bin bir
ölçüde etkisi altında kalır. Ormanlık ya da dağlık bölgeler- fecayi (bela) karşısında bulunan ruhların, ıstırap içinde halas
de, sisli ya da güneşli ülkelerde yaşayan sanatçılar eserle- (kurtuluş) dakikalarını beslediği bir zamanda yazılan o marş,
rinde geniş ölçüde doğal çevrelerini yansıtmışlardır. Bunun o günlerin kıymetli bir hatırasıdır. O şiir bir daha yazılamaz.
Onu ben de yazamam. Onu yazmak için o günleri görmek, o
gibi, sanatçının ele aldığı konu öncelikle kendi insanı, kendi
günleri yaşamak lazım.”
toplumudur. Onun sanat anlayışına yön veren de toplumsal
değerleridir. Nitekim Osmanlı Devleti’nde sanatçılar İslam di- Mehmet Akif Ersoy’un bu açıklamasından hareketle
ninin etkisiyle Batı türü resim sanatına değil çini, minyatür ve aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?
hattatlık alanına yönelmişlerdir.
A) Sanat tamamen estetik kaygı ile yapılan bir etkinliktir.
Bu parçaya dayanarak aşağıdaki yargılardan hangisine B) Sanat eseri, toplumsal duyguların somut bir dışa vurumudur.
ulaşılamaz? C) Sanat eseri, sanatçının kendine özgü teknik ve üslubunu
yansıtır.
A) Her sanatçı kendi kültürünün insanını konu edinir.
D) Sanat eserine yön veren şey, eserin ortaya çıktığı dö-
B) Sanatçı içinde yaşadığı fiziki yapıdan etkilenir. nemdeki sanat görüşüdür.
C) Sanat eseri sanatçının içinde yaşadığı toplumun değerlerini E) Sanat eserleri, sanatsal olmanın dışında bir işleve sahip
yansıtır. değildir.
D) Doğal çevre, sanatçıları farklı şekillerde etkileyebilir.
E) Her sanat eserinin topluma vereceği bir mesaj vardır.
6. Güzellik bilimi mi? Modern sanatçılar bu sözcüğü kullanıyor
mu hâlâ? Bana öyle geliyor ki bu sözcüğü yalnızca gelişi gü-
zel kullanıyorlar. Yenilik, yoğunluk, tuhaflık, kısacası bütün
şok değerler güzelliğin yerini almıştır. O hâlde, günümüzde
3. “Sanat diye bir şey yoktur; yalnızca sanatçı vardır.”
herhangi bir güzellik tanımı yalnızca tarihsel veya filolojik bir
belge olarak düşünülmelidir.
Bu sözden hareketle aşağıdaki yargılardan hangisine
ulaşılabilir? Bu parçada asıl anlatılmak istenen aşağıdakilerden
hangisidir?
A) Sanat, sanatçının sanat adına ürettiği her şeydir.
A) Güzellik güncelliğini yitirmiş sanatın eski bir kavramıdır.
B) Sanat insanda haz uyandıran her türlü güzel üründür.
B) Günümüz sanat eserlerinde güzelliğe dikkat edilmemektedir.
C) Sanat alımlayıcıda beğeni duygusu oluşturan şeydir.
C) Güzelliğin ne olduğu kesin olarak bilinebilir.
D) Sanat güzelin toplumsal nitelik kazanmasıyla oluşur.
D) Güzellik sanat eserlerinde temel ölçüt olarak kullanılmaktadır.
E) Sanat insana faydalı olan, yarar sağlayan her türlü
E) Sanatçı doğada olanı, kendinden güzel olanı anlamaya
etkinliktir. çalışmalıdır.

91