Page 62 - 3 Adım TYT Türkçe

TÜRKÇE 1. ADIM

5. Stilometri, öncelikle yazılı edebiyat alanında olmak üzere, 7. Hayatı olduğu gibi canlandırmak isteyen romancı, ayrıksı
resim ve müzik gibi sanat dallarında; tarih, din ve hukuk ala- (istisnai) görülen olaylar zincirinden büyük bir dikkatle sakın-
nında ve adli bilimlerde kullanılan bir üslup belirleme çalış- malıdır. Bu romanların amacı bize bir hikâye anlatmak, bizi
masıdır. Stilometri analizi ise üslup belirteçlerinin değişken eğlendirmek ya da üzmek değildir; belki, bizi olayların gizli
olarak alınıp bu değişkenlerin istatistiksel ve bilişimsel me- ve derin anlamlarını anlamaya, bunlar üzerinde düşünmeye
totlar kullanılarak çeşitli amaçlarla incelenmesine dayanan zorlamaktır. O, artık göre göre, düşüne düşüne evrene, eş-
bir yöntemdir. Stilometri, yaklaşık iki yüz yıldır yazarların yaya, olaylara ve insanlara özel bir görüşle bakar; bu görüş,
edebî üslubunun karşılaştırılması ve özellikle eser sahipliği düşünceli gözlemlerin birikmiş bir ürünüdür. Hayat üzerindeki
problemlerinde çeşitli istatistiksel metotlar kullanılarak uy- görüşünü bir kitapta canlandırarak bize duyurmak ister. O za-
gulanmıştır. Kullanılan metotlar, temel istatistiksel hesapla- man, hayat olayları karşısında kendisi nasıl heyecanlandıysa
malardan ve testlerden yapay sinir ağlarına kadar geniş bir bizi de öyle heyecanlandırmak için bu olayları gözümüzün
aralıkta yer almaktadır. Dinî metinlerden tarihî metinlere, bi- önünde büyük bir titizlikle, olduğu gibi canlandırmalıdır.
limsel çalışmalardaki intihalden edebî eserlerin ve yazarların
Bu parçadan hareketle roman ile ilgili aşağıdakilerin han-
üslubunun incelenmesine kadar pek çok konuda stilometrik
gisi söylenemez?
çalışma yapılmıştır. Stilometri analizi; edebiyat alanındaki
üslup çalışmalarında yazarı belli olmayan eserlerin yazarının A) Yaşanmış ya da yaşanabilecek olayları içerdiği
belirlenmesi, bir yazarın üslup özelliklerinin belirlenmesi, bir
B) Toplumsal ve bireysel olayların gözlemlenerek tarafsız
yazarın üslubunun zamanla nasıl değiştiğinin belirlenmesi,
bir şekilde yansıtıldığı
edebî eserlerin türlerine göre sınıflandırılması, edebî eserle-
rin üslup özelliklerinin karşılaştırılması, dönemler arasındaki C) Olaylar anlatılırken okuyucunun düşünmeye zorlandığı
üslup farklılıklarının ortaya konması, eserin hangi dönemde D) Canlı anlatımıyla okuru heyecanlandırması gerektiği
yazıldığı, şüpheli eserlerin yazıldığı dönemin belirlenmesi
E) Yazarın, gözlemleri sonucu oluşan bireye ve topluma ait
gibi pek çok farklı amaçla kullanılabilir.
düşünceleri anlatması gerektiği
Bu parçada “stilometri”yle ilgili aşağıdakilerden hangisi-
ne değinilmemiştir?

A) Kullanım alanlarına
B) Analizinin nasıl yapıldığına
C) Edebiyat alanındaki yerine
D) Hangi amaçlarla kullanıldığına

E) Nasıl ortaya çıktığına

8. Halıcılık, Anadolu’nun birçok yöresinde olduğu gibi Aksaray
ve çevresinde de köklü bir geleneğe sahiptir. Aksaray,
Selçuklular Dönemi’nden beri ünlü bir halı merkezidir. Bu
gelenek Osmanlı Dönemi’nde de sürmüştür. Taşpınar halı-
6. Örümcek ağları temel olarak ipek ipliklerden oluşur. Oldukça
larının tüm çeşitleri geometrik düzende yerleştirilmiş bitkisel
ince yapıdaki bu iplikler, hafif ve esnek olmalarının yanında,
kökenli motiflerle süslenmiştir. Günümüz halıları üzerinde
yüksek kaliteli çelikten daha güçlü bir yapıya sahiptir. Bu ne-
kullanılan bitkisel motiflerin aşırı üsluplaştırılmış olması sebe-
denle araştırmacılar örümcek ipliklerinin yapılarını daha iyi
biyle bitkisel süslemelerin kökeninin ne olduğunu söylemek
anlamaya çalışıyorlar ve cerrahi ipliklerden askerî kıyafetlere
güçtür. Taşpınar halıları çeşit olarak da zengindir. Halının
kadar oldukça geniş yelpazede kullanım potansiyeli taşıyan
ana malzemesi yündür. Aksaray’ın dağ ve ova köylerinde ya-
bu üstün özellikli malzemelerin endüstriyel boyutta kullanımı-
şayan ve koyun yetiştiriciliği ile uğraşanların yılda bir kereye
nı sağlamak için onları yapay yollarla üretme çalışmalarına
mahsus yaptıkları kırkım işlemi ile koyunlardan elde edilen
devam ediyorlar. Örümcek ipliğinin yapısı ve mekanik özellik-
yünler dokumalarda ham madde olarak kullanılmaktadır.
leri ile ilgili bilinmeyen daha çok şey olduğu kesin.
Bu parçada halıcılık ile ilgili aşağıdakilerin hangisine
Bu parçada aşağıdakilerden hangisine değinilmemiştir?
değinilmemiştir?
A) Örümcek ipeğinin yüksek kalitede kuvvetli olduğuna
A) Halı dokumacılığının tarihî serüvenine
B) Örümcek ipliklerinin pek çok alanda kullanıldığına
B) Halılarda kullanılan desen ve motiflere
C) İpek ipliklerin yapısal özelliklerine
C) Yörede koyun yetiştiriciliğini artırdığına
D) Yapay iplik üretim çalışmalarının devam ettiğine
D) Günümüzde de halı dokumaya devam edildiğine
E) Örümcek ipliği ile ilgili araştırmaların uzun yıllardır devam
ettiğine E) Taşpınar halısının özelliklerine

60