Page 106 - Felsefe - 10 | Beceri Temelli

46 FELSEFE 10 Ortaöğretim Genel Müdürlüğü

“SAHTE HABER GAZETESİ”
ETKİNLİĞİ
ÖĞRENCİ ÇALIŞMA KÂĞIDI

1. Dergi, gazete, internet, sosyal medya veya TV programlarında paylaşılan bilgilerin güvenirliği hakkında
etkinlik yapacaksınız. Etkinlik için ‘’Korona virüsün nedenleri, bulaşma yolları ve tedavisi ile ilgili haberle-
ri’’ sınıfa getiriniz.

2. Bilgi kaynaklarının doğruluk, güvenilirlik, tarafsızlık ve güncellik durumlarını sorgulamak ve anlamak için
“Sahte Haber Üretme Yöntemleri” başlıklı yazıyı inceleyiniz. Sonra sınıfa getirdiğiniz haberleri gerçek ve
sahte olarak ayırınız.

Sahte Haber Üretme Yöntemleri
Gerçek Bir Haberi, Bilgiyi ya da Olayı Çarpıtarak Sahte Habere Dönüştürme
Bir olay ya da açıklamaya gerçek dışı bilgiler eklenerek ya da haberden eksiltmeler yaparak üretilen sahte haberlerdir.
Sahte Haberin Gerçek Bir Kurum, Kişi ya da Olaya Dayandırılarak Üretilmesi
Bu tür sahte haberlerde gerçekle hiç ilgisi olmayan bilgilerle oluşturulmuş haber, güvenilir haber kurumlarına dayandırılarak dolaşıma sokulmaktadır.

Sahte Haberin Sahte Kurum, Kişi ya da Ajanslara Dayandırılması
Üretilmiş bilgi, var olmayan bir kişi, kurum ya da haber ajansına atfedilmektedir.
Gerçek Görseller Üzerinde Oynama/Montaj Yapılarak Üretilen Sahte Haberler
Sahte bilgiler, kanıt olduğu öne sürülen sahte görsellerle birlikte dolaşıma sokulmaktadır. Sahte görseller genellikle montajlama ile yapılır.
Farklı Olayların Görsellerinin Sahte Haberlerde Kullanılması
Sahte habercilikte en sık başvurulan yöntemlerden biri, farklı ya da geçmiş tarihli olaylara ait görsellerin güncel olaylara ait gibi gösterilerek
kullanılmasıdır.
Sahte Kimlikli Hesaplar (Kontra Hesaplar) Üzerinden Yapılan Sahte Paylaşımlar
Sahte hesaplar açılarak karşıt görüşü aşağılayan, hakaret eden, nefret söyleminde bulunan paylaşımlar yaptırılarak bu mesajların, karşıt kitledeki
düşmanlığı keskinleştirmesi amaçlanarak yapılan sahte haberlerdir.
Herhangi Bir Kaynağa ya da Kanıta Dayanmayan Sahte Haberler
Çoğunlukla anonim hesaplar tarafından üretilen bu içeriklere güvenilirlik hissi uyandırmadığı için çok fazla karşılaşılmamaktadır ancak uzun
süre güvenilir haberler paylaşarak güven oluşturan bazı ideolojik hesaplar bilgi kirliliğinin olduğu kriz dönemlerinde bu tür sahte içerikleri
üretmektedir.
Mete KAZAZ ve Selman Selim AKYÜZ, “Sahte Haber” adlı eserinden derlenmiştir.
3. Aşağıdaki soruları cevaplayınız.

a. Doğru bilginin ölçütleri nelerdir?

b. Sahte haberlerin belirlenmesinde doğru bilginin ölçütlerinden nasıl yararlanılabilir? Tartışınız.

4. Arkadaşlarınızla toplanan haberleri inceleyiniz. Doğru olmadığı belirlenen haberleri bir araya getirerek
“Sahte Haberler Gazetesi” hazırlayıp bu gazeteyi sınıf panosunda sergileyiniz. Gazetede sahte haberlerin
anlaşılması için doğru bilginin ölçütlerinden kısaca bahsetmeyi ve bu ölçütlerden nasıl yararlanılabileceği
hakkında kısa bilgiler vermeyi unutmayınız.

104
Hazırlayan: Sibel KAYALI