Page 141 - Felsefe - 10 | Beceri Temelli

62
Ortaöğretim Genel Müdürlüğü
FELSEFE 10
3. Ünite: Felsefenin Temel Konuları ve Problemleri Kazanım:10.3.7. Sanat felsefesinin konusunu ve problemlerini açıklar.
Alan Becerileri: Akıl Yürütme, Sorgulama, İfade Etme ve Yazma Becerisi Genel Beceriler: Eleştirel Düşünme Becerisi ÖĞRETMEN

Etkinlik İsmi GÜZELLİKTE KUSURDAN BAHSEDİLEBİLİR Mİ? 20 dk.
Etkinliğin Amacı Öznellik ve nesnellik açısından güzellik ölçütünü tartışabilme. Grup
Gerekli Materyaller: Etkileşimli tahta
1. Yönerge
Öğrencilerden aşağıdaki görselleri simetrik, sadelik, kalıcılık ve yerellik bakımından incelemelerini isteyiniz.

2. Yönerge
Öğrencilerin aşağıdaki metni okumalarını ve verilen soruları cevaplamalarını sağlayınız.
Japonya’da geleneksel çay seremonileri zahmetli ve gösterişli sunumlar eşliğinde gerçekleşir. Rivayet
odur ki Budist bir din insanı burada bir seremoniye katılır. Servis esnasında çay takımı kırılır. Budist,
çay fincanlarının onarılıp yeniden kullanılmasını önerir. Ona göre yenisini almak yerine eskisinin
hasarı giderilip güçlendirilmelidir. Dokusu bozulmadan yapılan estetik dokunuşlarla ömrü uzatılmalı
ve yaşanmışlığı ön plana çıkarılmalıdır. Cilası atmış mobilya, boyası dökülmüş duvar, çatlamış vazo da
buna dâhildir. Zamanla gelişen bu yaklaşım “wabi sabi” adında bilinen sanat tekniğine dönüşmüştür.
Wabi sabi; nesnelerde simetri, oran ve ahenk yerine ondaki sadeliğe, kaba görünüşe, kusurlara ve
yaşanmışlığın belirtilerini taşıyan güzelliğe odaklanır. Nesnelerin parçalanmış, deforme olmuş hâlle-
ri, devam eden oluşunun henüz tamamlanmamış olduğuna işaret eder. Güzellik, nesnelerin değişen
formlarında devam etmektedir. Nesnenin sadece yeni ve ilk formlarında değil kırıldığı, bozulduğu,
dağıldığı vb. tüm hâllerinde var olur. Oluş, sadece nesneler için değil onu algılayan özne için de geçerli-
dir. İnsanın bir nesneye karşı beğeni duygusunun zamanla değişiklik göstereceği düşünülür. Öncesinde
güzel bulunmayan bir şey daha sonra güzel görülebilir. Değişime saygı duyup oluşu kabullendiğinde
özne, nesnenin farklı formlarına da uyum sağlayacaktır. Güzellik, nesnelerin görünüşlerinin ötesinde
derin ve gizemli manayla kendini kapatır. Ancak incelikli düşünce ve dikkatli kavrayış sayesinde özne
manayı sezebilir.
a. Metinde hangi güzellik anlayışı öne çıkarılmaktadır?

b. Sizce bir şeyin güzel olmasını belirleyen ölçütler neler olabilir?

Öğretmene Not
Soruyu “Kültür, oluş, zaman vs. güzeli belirleyen ölçütler olabilir mi?” ifadesiyle açabilirsiniz.
c. Güzellik algılayan özneye ait değişken, geçici ve göreli midir yoksa güzellik nesnenin kendisine ait
sabit, kalıcı ve mutlak mıdır? “Wabi sabi” anlayışı açısından değerlendiriniz.
Öğretmene Not
Yanıtları almadan önce soruya “Güzelliğin ölçütlerinin Japon kültüründe diğerlerinden farklı olma-
sı ve ölçütlerin zamanla değişmesi söz konusu mudur?” sorusuyla giriş yapılabilir.

139