Page 140 - Felsefe - 10 | Beceri Temelli

61 FELSEFE 10 Ortaöğretim Genel Müdürlüğü

“OLAN VE OLMASI GEREKEN”
ETKİNLİĞİ
ÖĞRENCİ ÇALIŞMA KÂĞIDI

1. Aşağıdaki metni okuyarak insanların olanların nedenleri hakkında ve olması gerekenler konusunda neden
farklı düşündüklerini yorumlayınız.

Olması gereken ve olan arasında ne türden bir ilişki vardır? Olması gerekene karar veren ya da yön-
lendiren nedir? Olandan olması gerekene bir geçiş mümkün müdür? Bu sorular felsefenin hem kadim
hem de yeni tartışmalarında farklı şekillerde ifade edilir. Sözü edilen türden soruların aynı zamanda en
yalın hâlleriyle siyaset felsefesinin soruları olduğu da görülmektedir. Bunlar, insanların ortak ilkele-
re nasıl vardıklarını içeren bir sorunun farklı uzantıları olarak da görülebilir. Bu, değerli olanın nasıl
tanımlandığı, ahlâk felsefesi ve siyaset kavrayışı arasında nasıl bir bağ olduğu sorusunu da içermekte-
dir. Özellikle maddi değer sorunu, siyaset felsefesi bağlamında olan/olması gereken tartışması önemli
konudur. 1

Olanı anlamak ve olması gerekeni kurgulamak bir bilinç durumunu gerektirir. Bu bilinç, siyasetin
ortaya çıkmasını ve sürmesini sağlayan bilinçtir. İnsanlar geçmişten bu yana hayatı değiştirmiş ve
geliştirmiştir. Ancak dünya tarihine bakıldığında olumlu gelişmelerin yanında aslında ondan da fazla
olmak üzere insan yaşamını ve doğal hayatı tehlikeye sokan birçok olumsuzluk görülmektedir. Dünya-
nın yakın tarihinde yaşanan büyük savaşlar ve insanın doğanın dengesini hiçe saymasıyla ortaya çıkan
salgın hastalıklar bu olumsuzlukların göstergesidir.

2. Bireysel ve toplumsal hayatı doğrudan etkileyen ve belirleyen gelir dağılımı, eğitimde fırsat eşitliği, ücretsiz
sağlık hizmeti, güvenlik personelinin yetki ve sorumluluk sınırları, özgürlük konusunda baskı ve serbestlik,
adil yargılanma vb. örneklerden yola çıkıp aşağıdaki basamaklarda istenenleri gerekçelendirerek cevaplaya-
nız.

1. Aşama 2. Aşama
“Olan ve olması gereken” ola- “Olan” olarak tespit ettikleri-
rak düşündüğünüz bir durum, nizde neleri eksik veya yanlış
yaşantı, kural vb. yazınız. görmektesiniz?

Problem Adı

3. Aşama 4. Aşama

“Olması gereken” olarak dü- “Olması gereken” olarak
şündüğünüz tasarının dün- tasarladıklarınız olanı değişti-
yada bir örneği bulunmakta rebilme gücüne sahip midir?
mıdır? Değerlendiriniz. Değerlendiriniz.

1 Sema ÜLPER OKTAR, Siyaset Felsefesinde Olan-Olması Gereken Tartışması ve Değer Kavramı adlı doktora tezinden alıntılanmıştır.
138
Hazırlayan: Aysun KOLUAÇIK