Page 142 - Fizik - 10 | Beceri Temelli
P. 142

FİZİK 10                                          Ortaöğretim Genel Müdürlüğü


                                             CEVAP ANAHTARLARI
          4 Direncin iki ucunun elektriksel potansiyel enerjileri arasındaki   P  =  V 2  =  50 2  =100 watt işlemi yapılabilir.
            enerji farkı, direncin üzerindeki atom ve moleküllere ısı olarak   R  25
            aktarılır.                                        L lambasının gücü P = i ∙ V  = 2. 30 = 60 watt şeklindedir.
                                                                                L
          5 Cevap öğrenciye göre değişiklik gösterebilir. Muhtemel cevap   Kontrol için   P =  V 2  =  30 2  = 60 watt işlemi yapılabilir.
                                                                          R
                                                                              15
            şöyledir:  Lamba, saç kurutma makinesi ve ütü.
                                                             c)  K ve L lambaları 75 volt değerdeki üretece paralel olarak
          6                                                   bağlanırsa lambaların elektriksel potansiyelleri aynı değer-
                                 Alınan                       de olur. Direnci 25 Ω olan K lambasının üzerinden 3 A, di-
                 Cihazın Durumu  Enerji   Açığa Çıkan Enerji   renci 15 Ω olan L lambasının üzerinden 5 A elektrik akımı
                                           Türleri
                                 Türü                         geçer. Bu durumda K lambasının gücü
                                       Kinetik/               P = i ∙ V  = 3 ∙ 75 = 225 watt,
                                                                   K
                 Çalan kapı zili  Elektrik  Ses  Isı          L lambasının gücü
                                                                       .
                Tost yapılırken tost   Elektrik  Isı   Isı    P = i ∙ V  = 5   75 = 375 watt
                                                                    K
                   makinesi                                   bulunur. Bu durumda K ve L lambalarının parlaklıkları bir
              Pervaneleri dönen van-                          önceki bağlanma şekline göre artarken paralel bağlı devrede
                    tilatör     Elektrik  Hareket  Isı        L lambası K lambasından daha parlak yanar.
                                                                                       5,04
              Çalışan çamaşır makinesi  Elektrik  Hareket  Isı  2  Fatura bedeli ₺ 5,04 ise kullanılan enerji           = 7,2 kWh
                                                                                       0,7
                                                                                  7,2
                                                             olmalıdır. Saatte harcanan enerji         = 3,6 kilowatt ya dada
              Dönen rüzgâr türbinleri  Rüzgâr  Hareket  Elektrik                   2
                                                             3 600 watt değerindedir. Fırın 15 A elektrik akımı ile çalıştığı-
               Çalışır hâldeki araba   Elektrik  Hareket  Isı
                   silecekleri                               na göre şehir gerilimi
                  Yanan lamba   Elektrik  Isı  Işık          P = i ∙ V
               Çalışır hâldeki matkap  Elektrik  Hareket  Isı  3 600 = 15 ∙ V
               Çalışan elektrikli katı   Elektrik  Hareket  Isı  V = 240 volt olur. Bu sonuç, şehir şebeke gerilimini verir. 20 A
                 meyve sıkacağı                              akım ile çalışan fırının gücü
               Yukarı çıkan asansör  Elektrik  Hareket  Isı  P = i ∙ V = 20 ∙ 240 = 4,8 kilowatt, 5 saatte tükettiği enerji
                                                             W =  P ∙ t = 4,8 ∙ 5 = 24 kWh, fatura bedeli 24 ∙ 0,5 = ₺ 12 olur.
              Kapanan otomatik kapı  Elektrik  Hareket  Isı
                                                          Not: Konu ile ilgili bilgiler için bkz. MEB Ortaoğretim Fizik 10 Ders
               Uyarı veren dedektör  Elektrik  Ses  Işık  Kitabı, sayfa 37-42.

          2. Yönerge                                      Etkinlik No.: 11
                                                          1. Yönerge
          1 a)  Elektrik devrelerinde seçilen noktalar arasındaki elektriksel
              potansiyel farkı V = V  - V  şeklindedir. Verilen W = q ∙ ∆V   1 Cevap öğrenciye göre değişiklik gösterebilir. Muhtemel cevap
                            A
                               B
              modeline yazıldığında W = q ∙ (V  - V ) olur.  şöyledir:
                                   A  B
              Elde edilen denklemde q = i ∙ t eşitliği kullanılırsa                          a) Cep telefonlarını ve tabletleri uzun süre şarjda bırakma-
              W = i ∙ t ∙ V bağıntısı elde edilir.              mak.
                                                              b) Çalışmayan elektrik priz ve açma kapama anahtarlarını
                                                                yetkili kişilere onartmak.
              Ohm Yasası’nın matematiksel ifadesi olan      =  V  c) Arıza veren elektrikli ev aletlerini servislerinde onart-
                                         R           eşitliği W
                                            i
                            2
              için kullanılırsa W = i  ∙ R ∙ t ya da       =W  V 2  . t  elde edilir.  mak.
                                        R
              Bir iletkenin ya da bir direncin birim zamanda harcadığı   ç) Cep telefonlarını ve tabletleri şarjda iken kullanmamak.
              elektrik enerjisi olan güç (P)                  d) Elektrik prizlerine iletken cisimler sokmamak.
              P =  W  =  i . t . V  = i . V  ya da P  =  V 2  şeklinde yazılabilir.  2 Cevap öğrenciye göre değişiklik gösterebilir. Muhtemel cevap
                 t    t               R                      şöyledir:
            b)  K lambasının gücü matematiksel modele göre    a) Kullanmadığımız elektrikli aletleri prizde takılı bırakma-
                                                                mak.
              P = i ∙ V
                                                              b) Bozulan elektrikli ev aletlerine müdahale etmemek.
              100 = 2 ∙ V K                                   c) Cep telefonlarını şarjda iken kullanmamak.
              V  = 50 volttur. Modelin tutarlılığı için       ç) Kapaklı prizleri tercih etmek.
               K                                              d) Ekmek kızartma makinesine sıkışan ekmeği çatal veya
              V devre = V  + V                                  benzeri bir cisimle almaya çalışmamak.
                      K  L
              80 = V  + 30                                3 Cevap öğrenciye göre değişiklik gösterebilir. Muhtemel cevap
                  K
              V  = 50 volt işlemi yapılarak sonuç kontrol edilebilir. Devre   şöyledir:
                                                              a) Eski binaların elektrik tesisatının yenilenmemesi.
               K
              üzerinden geçen elektrik akımı 2 A ise K lambasının direnci
                                                              b) İnşaatlarda bulunan prizlerin, elektrik panolarının çoğu
              V = i ∙ R                                         zaman korunaksız, açıkta ve yağan yağmur ile temasta
                                                                olması.
              50 = 2 ∙ R
                    K                                         c) Eski yerleşim yerlerindeki elektrik iletim hatlarının yıp-
              R  = 25 Ω olarak bulunur. Kontrol için            ranmış olması.
               K
          140
   137   138   139   140   141   142   143   144   145   146   147