Page 154 - Fizik - 10 | Beceri Temelli

FİZİK 10 Ortaöğretim Genel Müdürlüğü

CEVAP ANAHTARLARI
6 K, L ve M noktalarının ilerleme yönleri aşağıdaki gibi olur. V : Gelen atmanın hızı
g
L V : Yansıyan atmanın hızı
y
V : İletilen atmanın hızı
i
x : Gelen atmanın genişliği
g
x : Yansıyan atmanın genişliği
K M y
x : İletilen atmanın genişliği
K L M i
y : Gelen atmanın genliği
g
y : Yansıyan atmanın genliği
Not: Konu ile ilgili bilgiler için bkz. MEB Ortaoğretim Fizik 10 Ders y
Kitabı, sayfa 125-128. y : İletilen atmanın genliği
i
Etkinlik No.: 36 V g
1. Yönerge
1 Sabit uca baş yukarı olarak gönderilen atma, bu uçtan baş aşağı Hafif yay y g Ağır yay
olacak biçimde yansır.
x g
Serbest uca baş yukarı olarak gönderilen atma, bu uçtan baş
yukarı olacak biçimde yansır. V i
2 Sabit uçtan veya serbest uçtan yansıyan atmalar ile gelen atma x y y i
aynı ortamdadır. Bu nedenle sürtünmelerin ihmal edildiği or-
tamlarda gelen atma ile yansıyan atmanın hız, genlik ve geniş- y y x i
liği aynı olur. Gelen atma sayısı ile yansıyan atma sayısı eşit V y
olduğu için frekansları da aynıdır.
3 Bu deneyi gerçek hayatta uygulasaydık yaylardaki iç sürtün- 2 Ağır yaydan hafif yaya gelen atma, serbest uç gibi davranan
melerden dolayı atmaların genliği giderek azalır ve atmalar bir ek noktasından enerjisinin bir kısmı ile baş yukarı olarak geri
süre sonra sönümlenirdi. döner ve yansıyan atmayı oluşturur. Enerjisinin kalan kısmını
hafif yaya aktararak baş yukarı bir şekilde iletilen atma olarak
4 Atmaların yaydaki ilerleme hızı, yayı geren kuvvete ve yayın ilerlemeye devam eder. Gelen atma sayısı kadar yansıyan ve
birim uzunluğunun kütlesine bağlıdır. iletilen atma oluşur. Bu nedenle gelen, yansıyan ve iletilen at-
Yayı geren kuvvet arttırılırsa atmanın ilerleme hızı artar. maların frekansları aynıdır.
Yayın kütlesi azaltılırsa atmanın ilerleme hızı artar. Gelen ve yansıyan atmanın hızları birbirine eşit ve iletilen at-
manınkinden küçüktür. Gelen ve yansıyan atmanın genişliği
Yayın uzunluğu arttırılırsa atma nın ilerleme hızı artar. birbirine eşit ve iletilen atmanınkinden küçüktür.
2. Yönerge V : Gelen atmanın hızı
g
1 Atma, serbest uçtan yansıdıktan sonra ters dönmez. Buna göre V : Yansıyan atmanın hızı
y
atma saniyede 1 bölme ilerleme hızı ile 8 saniye sonra aynı ko- V : İletilen atmanın hızı
numa baş yukarı olarak gelecektir. i
2 Atma, serbest uçtan ters dönmeden, sabit uçtan ise ters döne- x : Gelen atmanın genişliği
g
rek yansır. Buna göre atma saniyede 1 bölme ilerleme hızı ile x : Yansıyan atmanın genişliği
16 saniye sonra aynı konuma baş aşağı olarak gelecektir. y
Not: Konu ile ilgili bilgiler için bkz. MEB Ortaoğretim Fizik 10 Ders x : İletilen atmanın genişliği
i
Kitabı, sayfa 128-136. y : Gelen atmanın genliği
g
Etkinlik No.: 37 y : Yansıyan atmanın genliği
y
1. Yönerge y : İletilen atmanın genliği
i
1 Hafif yayda oluşturulup gönderilen baş yukarı atma ağır yaya
ulaştığında ağır yay sabit uç gibi davranır. Gelen atma sabit uç V g
gibi davranan ek noktasından enerjisinin bir kısmı ile baş aşa-
ğı olarak geri döner ve yansıyan atmayı oluşturur. Gelen atma
enerjisinin kalan kısmını ağır yaya aktararak baş yukarı bir Ağır yay y g Hafif yay
şekilde iletilen atma olarak ilerlemeye devam eder. Gelen atma
sayısı kadar yansıyan ve iletilen atma oluşur. Bu nedenle gelen, x g V i
yansıyan ve iletilen atmaların frekansları aynıdır.
Gelen ve yansıyan atmanın ilerleme hızlarının büyüklüğü bir- V y y i
birine eşit ve iletilen atmanınkinden büyüktür. Gelen ve yansı- y y
yan atmanın genişliği birbirine eşit ve iletilen atmanınkinden x y x i
büyüktür. Gelen atmanın genliği, yansıyan ve iletilen atmanın-
kinden büyüktür.
152