Page 153 - Fizik - 10 | Beceri Temelli

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü FİZİK 10

CEVAP ANAHTARLARI
4 Periyot, frekans ile ters orantılı olduğundan periyotlarının bü- ayağa kalkıp oturmak suretiyle dalga hareketini oluşturduğu
yüklükleri arasındaki ilişki T = T > T olur. için dalganın titreşim doğrultusu ilerleme doğrultusuna dik
K L M olmaktadır. Buna göre de Meksika dalgası enine dalgadır.
5 Genlik, dalganın tepe ya da çukur noktasının denge konumu-
na olan dik uzaklığıdır. K, L ve M dal galarının genlikleri sıra- 2 P dalgası boyuna dalga, S dalgası enine dalga, Rayleigh dal-
sıyla A = 2 bölme, A = 1 bölme ve A = 2 bölmedir. Buna göre gası hem enine hem boyuna dalga ve Love dalgası ise enine
M
L
K
genliklerin büyüklük sıralaması dalgadır.
Not: Konu ile ilgili bilgiler için bkz. MEB Ortaoğretim Fizik 10 Ders
A = A > A şeklinde olur.
K M L Kitabı, sayfa 121-123.
6 Dalga boyu, ilerleme hızı ve frekans arasında V = l . f ilişkisi
vardır. Şekil I, II ve III'teki dalgalar aynı ortamda oluşturuldu- Etkinlik No.: 34
ğundan ilerleme hızları eşit olur. Bu nedenle dalgaların dalga 9. Yönerge
boylarının aynı olması için frekansları da aynı olmalıdır. Aşa-
ğıda örnek birkaç işlem verilmiştir. Çözüm için farklı işlemler 1 Her iki durumun başlangıcında da maddesel ortama kuvvet
de yapılabilir. uygulanmıştır.
I ve II nolu kaynakların frekansları değiştirilmeden III nolu 2 Domino taşlarının titreşim doğrultusu ile ilerleme yönü aynı-
kaynağın frekansı azaltılabilir (Yarıya düşürülebilir.). dır.
III nolu kaynağın frekansı değiştirilmeden I ve II nolu kay- 3 Domino taşlarının birbirlerine aktardıkları fiziksel büyüklük
nakların frekansları arttırılabilir ( İki katına çıkarılabilir.). enerjidir.
I ve II nolu kaynakların frekansları bir miktar arttırılıp III 4 Atmanın titreşim doğrultusu ile ilerleme yönü birbirine diktir.
nolu kaynağın frekansı bir miktar azaltılabilir.
I ve II nolu kaynakların frekansları bir miktar azaltılıp III 5 Simülasyondaki atmanın ilerleme sebebi taneciklerin titreşi-
nolu kaynağın frekansı bunlara göre daha çok azaltılabilir. mini bir sonraki taneciğe aktarmasıdır.
III nolu kaynağın frekansı bir miktar arttırılıp I ve II nolu 6 Yalnız denge konumuna olan uzaklığı değişmiştir.
kaynakların frekansları buna göre daha çok arttırılabilir.
Not: Konu ile ilgili bilgiler için bkz. MEB Ortaoğretim Fizik 10 Ders 7 Darbe genişliğinin artması ile birlikte atmanın genişliği de art-
Kitabı, sayfa 115-120. mıştır.
8 Frekans arttıkça dalgalar sıklaşmış, genlik arttırıldığında dal-
Etkinlik No.: 32 gaların sıklığı değişmezken denge konumuna olan uzaklıkları
1 Elektromanyetik artmıştır.
Mekanik Dalga
Dalga 9 Atma, periyodik dalganın özelliklerini incelemek için oluştu-
rulan tek bir sarsıntıdır.
Su
Enine Dalga Yay Radyo Dalgaları Not: Konu ile ilgili bilgiler için bkz. MEB Ortaoğretim Fizik 10 Ders
Görünür Işık
Deprem Kitabı, sayfa 125-128.
Su Etkinlik No.: 35
Ses
Boyuna Dalga 6. Yönerge
Yay
Deprem 1 Atmanın ilerleme yönüne bağlı olarak öndeki noktaların titre-
şim yönü yukarı doğrudur. Öndeki bu noktalar denge konu-
2 mundan uzaklaşmaktadır.
Enine Dalga
2 Atmanın ilerleme yönüne bağlı olarak öndeki noktaların tit-
reşim yönü aşağı doğrudur. Öndeki bu noktalar denge konu-
Radyo Dalgaları
Görünür Işık mundan uzaklaşmaktadır.
3 Titreşim doğrultusu ile atmanın ilerleme yönü birbirine diktir.
Su Çünkü bu atma, enine bir atmadır.
Yay
Deprem 4 Atmanın ilerleme yönü bilinirse atma üzerinde belirlenen her-
hangi bir noktanın titreşim yönü bulunabilir. Çünkü öndeki
Ses titreşim noktaları denge konumundan uzaklaşırken gerideki
titreşim noktaları denge konumuna yaklaşır.
Elektromanyetik
Mekanik Dalga Dalga 5 K, L ve M noktalarının titreşim yönleri aşağıdaki gibi olur.
Boyuna Dalga

3 Almina ve Toygar’ın yay üzerinde oluşturduğu dalgalar enine K
dalga, Doğa’nınki ise boyuna dalgadır.
Not: Konu ile ilgili bilgiler için bkz. MEB Ortaoğretim Fizik 10 Ders L
Kitabı, sayfa 121.
M
Etkinlik No.: 33
Yönerge K L M
1 Meksika dalgası, insanların hareketi ile oluşturulan bir dalga
olup yayılabilmek için bir ortama ihtiyaç duyar. Bu sebep-
le mekanik bir dalgadır. İnsanlar sıra kendilerine geldiğinde
151