Page 113 - Kimya - 10 Beceri Temelli Etkinlik Kitabı

KİMYA 10 Ortaöğretim Genel Müdürlüğü

CEVAP ANAHTARLARI

Etkinlik No.: 31 3. Bir maddenin asit ya da baz özelliği göstermesi için formülünde
H atomu veya OH grubu bulunması zorunlu değildir.
1. CaCO3(k)  CaO(k) + CO2(g) • CO2 gibi oksijence zengin olan ametal oksitler formülünde
H atomu bulunmamasına rağmen suda çözündüklerinde
2. Mavi renk gözlemlenir. Çünkü mermer tozunun ısıtılmasıy- H (H3O ) iyonu oluşturdukları için asidik özelliktedir.
+
+
la ortaya çıkan CaO katısının su ile tepkimesi sonucu oluşan • Na2O gibi bazı metal oksitler formülünde OH grubu bulun-
Ca(OH)2 bazdır. mamasına rağmen suda çözündüklerinde OH iyonu oluştur-
-
CaO + H2O  Ca(OH)2 dukları için bazik özelliktedir.
3. Metal oksitler OH grubu içermez fakat su ile reaksiyona girdi- 2. Yönerge
-
ğinde OH oluşturur. Deney sonucu oluşan CaO metal oksittir ve
CaO bileşiğinin su ile reaksiyonu sonucu oluşan Ca(OH)2 bileşi- I. kaptaki rengin maviden kırmızıya dönüşmesi için I. kaba asi-
ği suda iyonlarına ayrışarak OH iyonu verir. dik bir çözelti eklenmelidir.
-
CaO + H2O  Ca + 2OH - II. kaptaki rengin kırmızıdan maviye dönüşmesi için II. kaba ba-
2+
4. CO2 + H2O H2CO3 zik bir çözelti eklenmelidir.
5. 2. deney sonucunda sarı renk gözlemlenir. Çünkü oluşan H2CO3 Uygulama I. Kaba Eklenen II. Kaba Eklenen
asittir. Çözelti Çözelti
6. CO2 , H içermez fakat CO2 bileşiğinin su ile reaksiyonundan 1 KOH (baz) NH3 (baz)
+
oluşan H2CO3 bileşiği suda iyonlarına ayrışarak H iyonu verir.
+
+ 2- 2 HCl (asit) NaOH (baz)
CO2 + H2O  2H + CO3
7. Ametal oksitlerin hepsi asidik özellik göstermez. CO2, NO2, 3 HNO3 (asit) H2SO4 (asit)
N2O5 gibi oksijence zengin ametal oksitler asidik özellik gösterir. 4 CH3OH (nötr) NH3 (baz)
Oksijen sayısının ametal sayısından az ya da ametal sayısına eşit
olduğu CO, NO, N2O gibi ametal oksitler ise nötr özellik gösterir. 5 NH3 (baz) HCOOH (asit)
I. ve II. kapta İstenen renk değişimleri 2. uygulamada olur.
Etkinlik No.: 32
1. Yönerge Etkinlik No.: 34
1. HBr(s) + H 2 O(s)  Br + H3O + (ASİT) 1. 3. çözeltinin pH sayısı 7’den büyüktür. Çünkü bu çözeltide birim
–
litre başına 4 mol OH iyonuna karşılık 2 mol H iyonu vardır.
+
–
–
+
2–
H 2 CO 3 (s) + 2H 2 O(s)  CO3 + 2H3O + (ASİT) OH iyonu mol sayısı H iyonu mol sayısından fazla olan çözelti-
HCOOH(s) + H 2 O(s)  HCOO + H3O + (ASİT) ler baziktir ve bunların pH sayıları 7’den büyüktür.
–
1. çözeltinin pH sayısı 7’den küçüktür. Çünkü bu çözeltide birim
H 2 O
+
KOH(k) K + OH – (BAZ) 2. litre başına 6 mol H iyonuna karşılık 3 mol OH iyonu vardır.
+
–
+
–
H 2 O
2+
Mg(OH) 2 (k) Mg + 2OH – (BAZ) H iyonu mol sayısı OH iyonu mol sayısından fazla olan çözelti-
ler asidiktir ve bunların pH sayıları 7’den küçüktür.
2. Na2O + H2O  2NaOH 3. 2. çözeltinin pH sayısı 7’ye eşittir. Çünkü bu çözeltide birim litre
başına üçer mol H ve OH iyonu düşmektedir. H ve OH iyon
–
+
+
–
CaO + H2O  Ca(OH)2
mol sayıları eşit olan çözeltiler nötrdür ve bunların pH sayıları
SO3 + H2O  H2SO4 7’ye eşittir.
–
+
N2O5 + H2O  2HNO3 4. H (suda) + OH (suda)  H2O(s)
2. Yönerge 5. 2 mol H +
1. Fosil yakıtlar, fabrikalar, motorlu araçlar, tarımda bilinçsiz ve 6. 3 mol OH –
+
yanlış ilaçlama yapılması 7. a) Üç çözelti karıştırıldığında H mol sayısı = 6 + 4 + 2 =12
2 CO2, SO2, NO2 OH mol sayısı = 3 + 4 + 4 =11
-
+
11 mol H ile 11 mol OH iyonu nötrleşir ve ortamda 1 mol H +
–
3 CO2 + H2O H2CO3 iyonu kalır. Bu durumda ortamın pH sayısı 7’den küçüktür.

SO2 + ½O2 SO3 b) Ortamın pH sayısı 7’den küçük olduğu için çözeltiye mavi tur-


NO2 + H2O HNO 3 nusol daldırıldığında turnusol kâğıdında renk değişimi gözlenir.
SO3 + H2O  H2SO4
Etkinlik No.: 35
Etkinlik No.: 33 1. Yönerge
1. Yönerge 1. H2SO4 + 2NaOH  Na2SO4 + 2H2O
1. Yönergedeki tepkimelerde suda çözünen maddelerden 2. Sodyum sülfat
• H2SO4, CH3COOH ve CO2 suda çözündüklerinde H (H3O ) 3. nasit: 0,01 nbaz: 0,02
+
+
iyonu oluşturdukları için asidik özelliktedir.
-
• KOH, NH3 ve Na2O suda çözündüklerinde OH iyonu oluştur- 4. ntuz : 0,01 nsu : 0,02
dukları için bazik özelliktedir. 5.
2. Yönergedeki tepkimelerde suda çözünen maddelerden C2H5OH 0,01 mol H2SO4 artar.
ve C6H12O6 asit ya da baz özelliği göstermez. Çünkü suda mole- 6 Turnusol kâğıdı çözeltiye batırıldığında kırmızı renk alır. Çünkü
küler çözünüp H veya OH iyonu oluşturamazlar. tepkimede asitin tamamı harcanmamıştır.
+
-
112