Page 109 - Kimya - 10 Beceri Temelli Etkinlik Kitabı

KİMYA 10 Ortaöğretim Genel Müdürlüğü

CEVAP ANAHTARLARI

Ürünün miktarını belirlemek: Sınırlayıcı bileşen, oluşan ürün 2. Tebeşir tozu su (katı + sıvı) Sprey deodorant (gaz + sıvı)
miktarını belirler. Aşure (katı + sıvı) Duman (katı + gaz)
5. 0,2.28 = 5,6 g N2 (g) gereklidir. Tepkimede 0,6 mol H2 (g) har- Ayran (katı + sıvı) Sis (sıvı + gaz)

canmıştır. Bu da NK’da 22,4.0,6 =13,44 L’dir. Portakal suyu (sıvı + katı) Süt (sıvı + sıvı)
Etkinlik No.: 13 3. Krema
Mürekkep
2. Yönerge Kan
Yağlı boya
1. Bu karışımlar, homojen gibi görünse de bekletildiğinde çöker ve
Tek faz görünen + ışık Tek faz görünen + ışık İki faz görünen kolloid olarak adlandırılır.
demeti saçılmayan demeti saçılan
4. Tanecik boyutları karşılaştırıldığında büyükten küçüğe sıralama
Tuz + su şu şekilde olur: heterojen karışımlar, kolloidler, homojen karışımlar.
Gıda boyası + su Süt + su Duman +hava
Kum + su
Sirke + su Tuz + yağ Un + su Etkinlik No.: 16
Etil alkol + su
1. Yönerge
2. Işık demetini saçmayan ve tek faz görünen örneklerin bile-
şenleri arasındaki etkileşim en fazladır.Tek faz görünmeleri ve 1. H2O ve NH3 molekülleri polar, CCl4 ve I2 molekülleri apolardır.
ışık demetini saçmamaları birbirleri içinde iyi çözündüklerini 2.
gösterir. Polar moleküllü H2O sıvısında polar NH3 moleküllerinin çok
çözünmesi beklenir.
3. Yeterli değildir. Sadece görsel gözlemlerden yararlanılarak tek 3. Apolar moleküllü CCl4 sıvısında apolar I2 moleküllerinin çok
faz görünen çözelti ve kolloidler aynı grup içinde sınıflandırı- çözünmesi beklenir.
labilir. 4. a. Hidrojen bağı

Çözelti Süspansiyon Kolloid b. İndüklenmiş dipol – indüklenmiş dipol etkileşimi
Dağılan Dağıtan Dağılan Dağıtan
Madde Çözünen Çözücü Madde Madde 2. Yönerge
faz faz faz faz
Tuz+su Su Tuz Kum+su Kum Su Süt+su Süt Su İyonik bileşikler suda çözünürken iyonik bileşiği oluşturan iyon-
Gıda bo- Gıda Su Un+su Un Su Duman+ Duman Hava
yası+su boyası hava lar ile polar su molekülleri arasında iyon-dipol etkileşimleri oluşur.
Sirke+su Sirke Su Tuz+yağ Tuz Yağ 3. Yönerge
Etil Etil alkol Su
alkol+su
Balıklar, polar moleküllü suda çözünmüş olan apolar moleküllü
oksijen gazını kullanarak solungaç solunumu yapar. Su ve oksi-
Etkinlik No.: 14 jen molekülleri arasında meydana gelen dipol-indüklenmiş dipol
etkileşimleri oksijenin az da olsa çözünmesini sağlar.
2. Yönerge
1. Cevap öğrenciye bırakılmıştır. Etkinlik No.: 17
2. Meyve suları ve ayran heterojen karışımlardır. Çalkalama işlemi 1. Çözünme üç aşamada gerçekleşen bir süreçtir. 1. Çözünenin (tuz)
sayesinde çöken parçacıklar meyve suyunun içinde dağılır. Ma- kendi tanecikleri arasındaki etkileşimler zayıflar 2. Çözücü (su)
den suyu ise homojen bir karışımdır çalkalama işlemi maden tanecikleri çözünen taneciklere yer açmak için birbirinden ayrılır.
suyunun içinde çözünmüş gaz miktarını artırarak köpürmeye Bu iki olay da enerji gerektirir. Gereken enerji, çözünen ve çözücü
neden olur. taneciklerinin kendi arasındaki etkileşimlerini yenmek için kul-
3. Cevap öğrenciye bırakılmıştır. lanılır. 3. Kimyasal türler arasındaki etkileşimlerin gücüne bağlı
olarak çözünen ve çözücü tanecikleri arasında yeni etkileşimler
oluşur. Yeni etkileşimler oluşurken genellikle enerji açığa çıkar.
Etkinlik No.: 15
2. Etkinlik ürünleri öğrenciler tarafından oluşturulacaktır.
1. Yönerge 3. Deneyin Amacı: Çözünme sürecine molekül polarlığının etkisi-
nin araştırılması
1. Tuz-su, limon suyu-şeker, granül kahve-su, alkol-su, alkol-şe- Araç ve Gereç: Etil alkol, saf su, yağ, tuz, deney tüpü, baget,
ker homojen karışımlara örnek verilebilir. Zeytinyağı-su, Türk dereceli silindir, etiket, spatül.
kahvesi-su, bakır tozu-demir tozu, yoğurt-su, tebeşir tozu-toz Deney Basamakları
karabiber heterojen karışımlara örnek verilebilir. Maddeler bir- • 2 deney tüpüne onar mL etil alkol eklenir. 1.tüpe 5 mL su,
biri içinde çözünüyorsa homojen, çözünmüyorsa heterojen ka- 2. tüpe 5 mL yağ eklenir. Deney tüplerinin üzerine içerdiği
rışımdır. maddeleri açıklayan etiketler yapıştırılır.
2. Cevap öğrenciye bırakılmıştır. • Kalan iki deney tüpünün birincisine 10 mL su, ikincisine 10
mL yağ eklenir. Spatülün ucuyla tuz bu deney tüplerine akta-
2. Yönerge rılır. Tüplerin üzerine içerdiği maddeleri açıklayan etiketler
yapıştırılır.
1. Altın yüzük (katı + katı) LPG (gaz + gaz) • Çözünmeyi hızlandırmak için deney tüpleri çalkalanır. Bir
Deniz suyu (katı + sıvı) Bal (katı + sıvı) süre beklenir. Elde edilen gözlemler not edilir.
Kolonya (sıvı + sıvı) Maden suyu (sıvı + gaz) Deneyin Sonuçlandırılması
Doğal gaz (gaz + gaz) Sirke (sıvı + sıvı)
Ham petrol (sıvı + sıvı)

108