Page 78 - Matematik 10. Sınıf Beceri Temelli Etkinlik

65 MATEMATİK 10 Ortaöğretim Genel Müdürlüğü

Özel Dörtgenler Kazanım: 10.5.3.1. Özel dörtgenlerin açı, kenar, köşegen ve alan özelliklerini açıklayarak problemler çözer.
Alan Becerileri: Muhakeme, modelleme, görselleştirme ve akıl yürütme Genel Beceriler: Bilgi okuryazarlığı, yaratıcı düşünme
Etkinlik İsmi KARELER VE RENKLER 25 dk.
Amacı Özel dörtgenler yardımıyla günlük hayattaki problemleri çözebilme. Bireysel

D C

N M
. U
20 Y 4 Z
14
9
10
A B e K L V

Deltoid çıkartma
1 ([UZ] [VZ] 'dir.)
1. Şekil 2. Şekil
Bir bilim insanı iki farklı solüsyon icat etmiştir. Güneş ışığı altında, cam yüzeyine uygulanan solüs-
yonlardan biri kırmızı diğeri mavi renkli görünmüştür. İki solüsyonu da farklı camlara uygulayıp bu
camlar üst üste konulduğunda ise solüsyonlar magenta renkli görünmektedir.
Bu bilim insanı, icat ettiği solüsyonların sunumunu yapmak için 1. Şekil ve 2. Şekil'deki gibi iki
renksiz kare cam parçası kullanmıştır. 1. Şekil'deki cam parçasının A köşesinin üzerinde; vida takmak
amaçlı merkezi A köşesi olan bir halka vardır. Benzer biçimde 2. Şekil'deki cam parçanın da M köşe-
sinde aynı özelliklere sahip bir halka vardır.
10 birim uzunluğundaki rulo fırçayla, 1. Şekil'deki cam parçasına, parçanın A köşesinden 1 birim
uzaklıkta [AB] kenarından başlayarak kırmızı renkli solüsyon uygulanmıştır. Solüsyonlu fırça, [AB]
kenarına paralel olacak şekilde ok yönünde 10 birim ittirilmiştir. 2. Şekil'deki cam parçasının [ML]
kenarı ile deltoid çıkartmanın [UV] köşegeni ve çıkartmanın V köşesi ile 2. Şekil'deki cam parçasının
L köşesi, üst üste çakışacak şekilde yapıştırılmıştır. 2. Şekil'deki cam parçasının tüm yüzeyine mavi
renkli gösteren solüsyon uygulanmıştır. Daha sonra bu yüzeyden çıkartma sökülmüştür. (Çıkartma
solüsyonu geçirmemektedir.)
Bu işlemlerden sonra zemine dik şekilde duran renksiz bir cam yüzeye 1. Şekil'deki cam monte edi-
lip sabitlenmiştir. Sonra 1. Şekil ve 2. Şekil'deki cam parçalarının A ve M köşeleri üst üste getirilerek
vidalanmıştır. Vidalama işleminin ardından 2. Şekil'deki camın [MN] kenarı, 1. Şekil'deki camın [AB]
kenarı ile çakışacak şekilde döndürülüp vida sıkılarak sabitlenmiştir. Daha sonra 1. Şekil'deki camın
B köşesi ile 2. Şekil'deki camın N köşesi ve 1. Şekil'deki camın D köşesiyle 2. Şekil'deki camın L köşesi
yeterince esneyebilen elastik bir iple birbirine tutturulmuştur.
Yukarıda verilen bilgilere göre aşağıdaki soruları cevaplayınız.

1. Yukarıda açıklandığı gibi konumlanan 1. Şekil ve 2. Şekil'deki cam parçalarına güneş ışığı altında
bakıldığında kırmızı renkte görünen bölgenin alanını bulunuz.

2. Vida gevşetilip 2. Şekil'deki cam parçasının [ML] kenarı, 1. Şekil'deki cam parçasının [AB] kenarı-
nın bir miktar altına gelecek şekilde vida etrafında saat yönünde döndürülecek olursa elastik iplerin
arasındaki açının kaç derece olacağını bulunuz.

76
Hazırlayan: Dr. Abdurrahman ÜNAL