Page 358 - Türk Dili ve Edebiyatı - 10 | Beceri Temelli

173 TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI 10 Ortaöğretim Genel Müdürlüğü

Seçtiğim kelime:
Paragraf:

2.
Refik Halit Karay 1888’de İstanbul’da doğdu. Altı yıl Galatasaray Sultanisinde sonrasında bir
yıl da Hukuk Fakültesinde okudu. Tercüman-ı Hakikat gazetesinde yazarlık ve çevirmenlik,
Kalem dergisinde mizah yazarlığı, yaptı. 1922’den 1938’e kadar Beyrut ve Halep’te yaşadı. Öykü
ve romancılığı ile tanınan yazar 1965’te İstanbul’da öldü. Genç Kalemler hareketine katılmamış
olmasına rağmen Türkçenin sadeleşmesinden yana olmuştur. Edebiyatın halka karşı yükümlü-
lükleri olduğu düşüncesiyle hareket etmiştir. Eserlerinde kullandığı dil yalın, anlatım canlı ve
sürükleyicidir.
Şükran Kurdakul, Çağdaş Türk Edebiyatı 2

Yukarıdaki bilgileri, metnin söz varlığını ve yazıldığı dönemi göz önünde bulundurarak metnin
dilini değerlendiriniz.

3.
Kâni zengin olmuştu, harp zengini idi; adı İzmir’e kadar gelmiş, şöhreti dillere destan olmuştu.

Kâni zengin olmuştu, harp zengini idi; adı İzmir’e kadar gelmiş, şöhreti herkes tarafından duyulmuştu.

Cilası gözler alan narin tekerlekli, tombul atlı, oyuncak gibi küçük ve süslü bir arabadan indi.

Cilası ilgi çeken, narin tekerlekli, tombul atlı, oyuncak gibi küçük ve süslü bir arabadan indi.
Okuduğunuz metinden alınan yukarıdaki cümlelerde altı çizili deyimler yerine yakın anlamlı
ifadeler yerleştirilerek bu cümleler yeniden yazılmıştır. Cümleleri inceleyerek deyimlerin metne
katkısı hakkındaki düşüncelerinizi belirtiniz.

4. Okuduğunuz metinde geçen “kalınca bükülmüş ipek iplik” anlamındaki ibrişim ve “kalıpla basılıp
elle boyanan, kadınların başlarına bağladıkları tülbent” anlamındaki yemeni kelimeleri günümüz-
de yazı dilinde sık kullanılmamaktadır. Sizce bu durumun nedeni nedir?

356
Hazırlayan: Gülendam KARACA ÇETİN