Page 364 - Türk Dili ve Edebiyatı - 10 | Beceri Temelli

176 TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI 10 Ortaöğretim Genel Müdürlüğü

Kelime Dağarcığı:
bedesten: Kumaş, mücevher vb. değerli eşyaların alınıp satıldığı kapalı çarşı. buse çîn: Öpücük alan. gûya: Sözde, sanki. isti-
mal: Kullanma. leb: Dudak. libas: Giysi. rubu: Dörtte bir, çeyrek. sâgar(sağar): Kadeh. şârib: İçen, içici. tecrit: Ayırma, ayrı
bir tarafta tutma. tevakkuf: Bağlı olma, ilgili olma. vazıh: Açık, aydın, belli. ye's(yeis): Umutsuzluktan doğan karamsarlık,
üzüntü.

1. Şıpsevdi romanında okumak için gittiği Paris’te yıllarca kalıp okumayan Fransa dönüşünde Erenkö-
yü’ndeki (bugünkü Erenköy) babadan kalma köşkünde alafranga bir hayat sürmek isteyen Meftun
Bey anlatılmaktadır. Meftun Bey, istediği hayatı sürmek için zengin ama çok cimri olan komşusu
Kasım Efendi’nin kızı Edibe ile istemeden de olsa evlenmeyi tasarlamaktadır.
Metinde anlatılanları, kahramanın özelliklerini ve metnin dilini göz önünde bulundurarak roma-
nın hangi edebî dönemin ürünü olabileceğini tahmin ediniz.

2. Günümüz insanının düş dünyası ve hayat şartlarını göz önünde bulundurduğunuzda okuduğunuz
metinde anlatılanlar günümüz insanının edebî beğenisine hitap eder mi? Yorumlayınız.

3. Türk romanının ilk örnekleri verilirken yazarlar gelenekten faydalanmışlardır. Geleneksel Türk tiyat-
rosunun türlerinden olan Karagöz ve Orta Oyunu’nda gülmece anlayışı yanlış anlaşılmalara dayan-
maktadır.

a) Okuduğunuz metin ile geleneksel Türk tiyatrosu arasında bu türden bir benzerlik kurulabilir
mi? Yorumlayınız.

b) Batı etkisinde gelişen Türk edebiyatında ortaya konan ilk romanlarda yazarların gelenekten
yararlanmasının nedeni ne olabilir? Yorumlayınız.

4. Okuduğunuz metnin bir romandan alındığı belirtilmemiş olsaydı metnin türü hakkında tahmini-
niz olur muydu? Roman türünün tahmin ettiğiniz tür veya türlerle ilişkisini yorumlayınız.

362
Hazırlayan: Gülendam KARACA ÇETİN