Page 99 - Türk Dili ve Edebiyatı - 10 | Beceri Temelli

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI 10 46

2. ÜNİTE > Hikâye Kazanım A.2.2: Metnin türünün ortaya çıkışı ve tarihsel dönemle ilişkisini belirler.
Alan Becerileri: Okuma Becerisi Genel Beceriler: Eleştirel Düşünme Becerisi

Etkinlik İsmi Her Şey Vatan İçin 25 dk.
Amacı Metnin türünün ortaya çıkışını ve tarihsel dönemle ilişkisini belirleyebilmek. Bireysel

Yönerge Metni okuyunuz. Aşağıdaki soruları okuduğunuz metin çerçevesinde cevaplayınız.
(Metin, aslına sadık kalınarak alınmıştır.)

İbiş Dayı

Köyün en yaşlı, en güçlü ihtiyarı idi. Fakat muhtarı değildi. Tosun’un sıcak, kesik sözlerini dinledik-
ten sonra dedi ki:

– “Oğlum, sende iki yanık gönül var. Biri nişanlı, öteki Osmanlı. Birbiriyle savaşıyorlar. Bu gözü ateşli
babayiğitleri aralayıp barıştırmak kolay bir iş değildir.

Tosun içini çekerek nemli bir sesle:
– “İbiş Dayı, ben sana danışıyorum, göstereceğin yola gideceğim.”

İbiş Dayı başını eğerek düşündü, uzun bir murakebeden sonra:
– “Tosun, senin yüreğinde de gönlündeki kadar yiğitlik var mı?”
– Var babacığım.

– Öyle ise sen Osmanlısın, nişanlı olan gönlünü sustur.
Tosun bu sözü dindarane bir tevekkülle dinledikten sonra ayağa kalktı, İbiş Dayı’nın elini öptü.
– “Gösterdiğin yol Allah yoludur, gideceğim.” dedi ve tüfeğini omuzlayarak yürüdü.

Gönüllüleri yollamak için yol başına toplanan irili ufaklı erkek ve kadınlar arasında karalara bürün-
müş genç bir kız, mendilini yüzüne tutmuş gizli gizli ağlıyordu. Bu Tosun’un nişanlısı idi. Düğünle-
rine üç gün kalmış iken gönlünün kahramanı, umudunun sultanı olan Tosun düşman ayağı altında
kalan sevgili vatanı kurtarmaya gidiyordu. Ve gitmese kendisi gönderecekti. Lakin yine ağlıyordu,
sinesindeki muhabbet denizinden coşan bu kızgın dalgaları durdurmaya tâkati yoktu. Tosun’a “ağla-
mayacağım” diye söz vermişken kendini tutamayarak gözyaşlarına ram olmuştu. Acaba bu ağlayış
vatana karşı bir nankörlük, bir günah mı idi?
Ziya GÖKALP, Makaleler I

1. Hikâye, düşünce ve duyguları bir olay ya da kesitle okuyucuda yoğun bir etki bırakmak amacıyla dile
getiren edebî bir türdür. Okuduğunuz metnin sizde nasıl bir etki bıraktığını açıklayınız.

97