Page 102 - Türk Dili ve Edebiyatı - 10 | Beceri Temelli

47 TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI 10 Ortaöğretim Genel Müdürlüğü

1. Sabr idegördi bülbül-i şeydâ Cümle derd ü belâyı şerh ideyin
Kimseye sırrın itmedi ifşâ Câna olan cefâyı şerh ideyin
Kimseden kimseye çü yok çâre Hûn-ı eşkümi sürh idüp her dem
Hâlümi ben yanayım ol yâre Yazayın hasret ile nâme-i gam

Okuduğunuz metin; bülbülün güle olan aşkı yüzünden çektiği sıkıntıları, eziyetleri konu edinen bir
mesnevi örneğidir. Mesneviler, divan edebiyatında günümüz hikâye ve romanına konu olabilecek
olayları anlatan uzun soluklu eserlerdir.
Bu bilgilerden de yararlanarak okuduğunuz mesneviden alınan yukarıdaki beyitlerde bülbülün,
güle duyduğu aşkı nasıl yaşadığına dair neler söyleyebilirsiniz?

2. Didi ey nâz idici dildârum Nâzenînlerde bu mıdur âdet
Âşıka mihri yok cefakârum Olmaya nâza hadd ile gayet
Acaba nâza gayet olmadı mı Nâzı terk eyle kıl niyâza nazar
Bu cefaya nihâyet olmadı mı Eyle bu âh-ı cân-güdâza nazar

Yok mı cevr ü cefanın evrânı
Nâzun olmaz mı ola pâyânı

Yukarıdaki beyitler okuduğunuz Gül ü Bülbül mesnevisinden alınmıştır. Bu beyitlerden hareketle;

a) Sevgilinin (gül), âşığa (bülbül) yaklaşımı ile ilgili neler söylenebilir?

b) Gülün bu yaklaşımı olayların akışını nasıl etkilemiştir?

c) Böyle bir yaklaşım karşısında bülbülün güle karşı tutumunu nasıl değerlendiriyorsunuz?

3. Şair bu mesnevisinde seven (âşık) ve sevileni (maşuk) temsilen neden bülbül ve gülü kullanmıştır?

Siz aşk konulu bir mesnevi yazmak isteseniz mesnevinizde hangi varlıkları kullanırdınız?

4. Olayı konu alan metinlerin şiir biçiminde yazılması hakkında neler düşünüyorsunuz?

100
Hazırlayan: Dr. Döndü KARACA