Page 238 - Biyoloji 11 - Beceri Temelli Etkinlik Kitabı

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü BİYOLOJİ 11 114

2. ÜNİTE > Komünite ve Popülasyon Ekolojisi Kazanım 11.2.1.3. Komünitede türler arasında simbiyotik ilişkileri örneklerle açıklar.
Genel Beceriler: Eleştirel Düşünme Becerisi
Alan Becerileri: Verileri Toplama, İşleme, Yorumlama ve Sonuç Çıkarma Becerisi, Hipotez Kurma Becerisi, Deney Tasarlama Becerisi
Etkinlik İsmi TÜRLER ARASI BİRLİKTELİKLER 30 dk.

Amacı Simbiyotik ilişki çeşitlerini ve özelliklerini açıklayabilme. Bireysel

1. Yönerge Aşağıda türler arası simbiyotik ilişkilerin özellikleri ile ilgili bir metin verilmiştir. Metinden yararla-
narak soruları cevaplayınız.
İnsanoğlu tek başına yaşayamaz, derler. Bu durum sadece insanlara özgü değildir. Komünitedeki türler
arasında birlikte yaşam ilişkileri görülebilir. Bu birliktelikten türler fayda (+) sağlayabilir, zarar (-) göre-
bilir veya etkilenmezler (0). Aşağıdaki tabloda simbiyotik ilişki çeşitleri ve örnekleri verilmiştir.
MUTUALİZM (+,+) Arılar ile bitkiler arasındaki ilişki mutualizm-
dir. Arılar çiçeklerin nektar özleri ile beslenir-
ken polenlerin taşınmasına katkı sağlarlar.

KOMMENSALİZM (0, +) Aslanlar ile akbabalar arasındaki ilişkide ak-
babalar fayda sağlarken aslanlar bu ilişkiden
olumlu veya olumsuz etkilenmezler. Aslanla-
rın avlarından arta kalan atıklar ile akbabalar
beslenir.
AMENSALİZM (0, -) Mandalar otlamak için gezindikleri sırada
attıkları adımlar ile farkında olmadan böcek-
leri ezerler. Mandalar ile böcekler arasındaki
ilişki amensalizmdir.

PARAZİTİZM (+, -) Canavar otu bitkisi, kloroplastı olmadığı için
tam parazit bitkidir. Emeçlerini üzerinde bu-
lunduğu bitkinin odun ve soymuk borularına
uzatarak besin ve su ihtiyacını karşılar.

1. Yukarıdaki görselde verilmiş olan simbiyotik ilişki örneklerinden hangileri normal şartlar altında
ömür boyu devam edebilir? Cevabınızı gerekçesiyle açıklayınız.

2. Yukarıda verilen görseldeki türler arasında birliktelik bozulduğunda birey sayısında meydana gelen
değişiklikler aşağıdaki grafiklerde gösterilmiştir. Buna göre ilgili grafiğin hangi ilişki çeşidine ait
olduğunu kutulara yazınız.
B rey sayısı B rey sayısı B rey sayısı B rey sayısı

Zaman Zaman Zaman Zaman

235