Page 87 - Biyoloji 11 - Beceri Temelli Etkinlik Kitabı
P. 87
39 BİYOLOJİ 11 Ortaöğretim Genel Müdürlüğü
4. Amerika’da her yıl 500.000’den fazla birey, olumsuz bir durumla karşılaşmamak için safra kesesini
aldırmaktadır. Bu durum bireylerin sindirim sistemini nasıl etkileyebilir?
Yönerge Aşağıda verilen metin ve görsellerden yararlanarak soruları cevaplayınız.
5. İnce bağırsakların iç yüzeyinde bulunan villusların ve mikrovillusların yapısıyla ince bağırsağın gö-
revi arasındaki ilişkiyi belirtiniz. Yemek Borusu Ülser, eskiden beri mide ve on iki parmak bağırsağının mide asidi ve
mide sıvıları tarafından harabiyeti sonucu oluşan doku kaybı olarak
Anatom s
biliniyordu. Muhtemel nedenleri arasında genetik yatkınlık, stres, kor-
tizon türü ilaçlar, alkol, sigara, kahve alışkanlığı ve çevre kirliliği oldu-
ğu düşünülüyordu. Sonradan yapılan çalışmalar birçok ülser türünün
Helikobakter pylori adı verilen bir bakteri tarafından meydana geldiği-
ni hatta gastrit ve mide kanserine de neden olduğunu göstermiştir. Ay-
6. Mide ekşimesi olarak tanımlanan durum, midedeki kimusun farklı sebeplerle yemek borusuna ge- rıca Helikobakter pylori, dünya üzerinde yaygın olarak görülen, dünya
çişi sonucu oluşur. Mide ekşimesi yaşayan bireylerde ses kısıklığı görülmesinin sebebi ne olabilir?
nüfusunun yaklaşık olarak yarısını çocukluk yaşlardan itibaren enfek-
Hel cobacter p lor te eden bir bakteridir. Prof. Dr. Barry Marshall, Helikobakter pylorinin,
ülser ve mide kanserine neden olduğunu keşfetmiş ve bu çalışması ne-
deniyle 2005 yılında Nobel Tıp Ödülü’nü kazanmıştır. Barry Marshall çalışmalarını yaparken gönüllü
denek bulamayınca H. pylori kültürünü içerek kendini enfekte etmiş ve çalışmalarına bu şekilde devam
etmiştir. Helikobakter pylori midenin kuvvetli asitlerine dayanabilen bir bakteridir. Midede neden oldu-
7. ''Vücut hücrelerinde enerji ve yapı molekülleri elde edebilmek için gerçekleşen yıkım reaksiyonları ğu yangısal tepki midenin zarar görmesine neden olur.
sonucu oluşan atıklar kalın bağırsak tarafından dışarı atılır.'' açıklamasını destekler misiniz? Ceva-
bınızı gerekçesiyle açıklayınız. H. pylori enfeksiyonu, gelişmekte olan ülkelerde gelişmiş olan ül-
kelere göre daha sık ve daha erken yaşlarda görülmektedir. Mik-
roorganizmanın geçişi insanlarda ağız yoluyla (tükürük, salya
vb.) gerçekleşir. Meyve ve sebzelerin iyi yıkanmaması, aynı ta-
baktan yemek yenilmesi, içme sularının hijyenik olmaması gibi
koşullar geçişi kolaylaştırır. Enfeksiyonun aile içinde daha kolay
yayıldığı, çocuklarda belirti göstermediği saptanmıştır. Gelecek-
8. Yaklaşık 15 saat aç kalan bir bireyin kanında glikoz düzeyi nasıl ayarlanır? te bu bakterinin neden olduğu enfeksiyonlardan korunmak için
etkili bir aşının da kullanıma geçeceği bilinmektedir.
Görsel: Helicobacter pilori
Prof. Dr. Hakan Alagözlü (İç hastalıkları ve Gastroenteroloji uzmanı) Makaleler-Helikobakter pylori (Düzenlenmiştir.)
9. Kaslarda depolanan glikojen miktarı, karaciğerdekinden çok daha fazla olduğu hâlde kan şekeri
düzeyi düştüğünde neden kaslardaki glikojen değil de karaciğerdeki glikojen yıkılır? 1. a) H. pylorinin neden olduğu hastalıklarda neden antibiyotik tedavisi önerilmektedir?
10. Karaciğer için "vücudun temizlik departmanı" ifadesi niçin kullanılmıştır? b) Bu hastalıklara bir bakteri değil de bir virüs neden olsaydı yine aynı tedavi ile sonuç alınabilir
miydi? Düşüncelerinizi açıklayınız.
84
Hazırlayan: Hülya TOKGÖZ
