Page 135 - Coğrafya 11 Beceri Temelli Etkinlik Kitabı

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü COĞRAFYA 11

CEVAP ANAHTARLARI
4. 1935 yılında İluh adında bir köy iken 1940-1950 yıllarında Ra-
Etkinlik No.: 15
man Dağı’nda bulunan petrol ile hızlı bir gelişim sürecine girmiş-
Yönerge tir.Bölgede rafineri kurulmasıyla sanayi gelişmiş, böylelikle ilgili
yerleşim bölgesi çevreden düzenli olarak göç almaya başlamıştır.
1. ŞEHİR ETKİ ALANI FONKSİYONU Bu durum İluh’un köyden bucağa dönüşmesini, 1957 sonrasında
Liman, Sanayi, Ticaret, da Siirt iline bağlı ilçe konumuna gelmesini sağlamıştır. 1990 yılı-
Los Angeles Küresel Kültür, Eğitim na gelindiğinde gerek sanayi gerek nüfus kriterlerini genişleterek
Yeni Delhi Bölgesel İdari, Teknoloji il statüsü kazanmıştır. Bu sayede haritada görüldüğü üzere alansal
Liman, İdari, Teknoloji,
Tokyo Küresel Sanayi, Finans olarak da büyüme kaydetmiştir.
Marsilya Küresel Liman, Ticaret, Ulaşım
Kırcaali Yerel Sanayi, Tarım
Etkinlik No.: 17
Bakü Bölgesel İdari, Maden, Sanayi
Liman, Sanayi, Ticaret,
Hamburg Küresel Ulaşım Yönerge
Mexico City Bölgesel Sanayi, Ticaret, İdari 1. 6
Cakarta Bölgesel Liman, İdari 3 7 5 15 18 12 11
Hong Kong Küresel Liman, Ticaret, Teknoloji, 10
Turizm, Fİnans
Erzincan Yerel Tarım, Hayvancılık 1 13 8
4
2. Verilen küresel şehirlerin dünyada önemli üretim merkezleri olan 16 9 17
ülkelerde bulunması ve deniz kenarında kurulmuş olması ortak
özelliktir. Buna bağlı olarak belirtilen şehirlerin ticaret, ulaşım ve 14
liman fonksiyonları artmıştır. Bu da şehirlerin etki alanlarını ge- 2
nişleterek küresel boyut kazanmasını sağlamıştır.
3. Sanayi, ticaret, ulaşım, liman, eğitim ve idari gibi fonksiyonlardan 2. a) Salyangoz yavaşça sürünürken ardında yapışkan bir iz bırakır.
birkaçının geliştiği ve etki alanlarının günden güne arttığı İstan- Bu da sakin şehirlerin felsefesine ilham kaynağı olmuştur. Yavaş
bul, Ankara ve İzmir gibi büyük şehirler küresel şehirlere aday şehirler, yavaş ilerlemeleri ve faaliyetleri sayesinde iz bırakma özel-
gösterilebilir. likleriyle salyangozdan esinlenmişlerdir. Ayrıca salyangoz, hayatı-
nı sürdürebilmek için gerekli olan özleri içinde barındıran kendi
4. Mexico City ve Hamburg şehirlerinin sanayi, ticaret gibi ortak kendine yetebilen bir canlıdır. Sakin şehirler de bu ilkeyle hareket
fonksiyonları bulunmaktadır. Ortak fonksiyonlara bakıldığında etmektedir.
Hamburg’ta bu fonksiyonların daha çok gelişmesi şehrin geniş
bir etki alanına sahip olmasını sağlamıştır. Bunun yanında farklı b) Sakin şehirler küresel şehirlere karşı bir hareket olarak ortaya
fonksiyonları da barındırması şehri küresel çapta etkili kılmıştır. çıkmış olsa da küreselliğin olumlu yönlerini kullanarak, kendi öz
Bu küresel etkiye neden olan unsurlardan birisi de Hamburg’un değerlerine bağlı kalarak varlığını sürdürmeyi ve dünya sahnesin-
Almanya’da yer almasıdır. Almanya’nın teknoloji, ticaret, sanayi, de yer almayı amaçlamışlardır. Turistik faaliyetler temel amaç ol-
ekonomi gibi alanlarda çok daha gelişmiş olması Hamburg için masa bile misafirperverlik ilkesi benimsenerek şehir ekonomisine
bir avantaj olmuştur. katkı hedeflenmektedir.

Etkinlik No.: 16
3. Özellikler Mahmut Ezgi
Yönerge Organik tarım ön plandadır. X
Hızlı yemek kültürü yaygındır. X
1. ŞEHİR ADI FONKSİYON TÜRLERİ Gürültü ve hava kirliliği fazladır. X
Yenilenebilir enerji kullanılır. X
Ankara İdari, Ulaşım, Kültür, Ticaret
Ekonomi kurum kaynaklıdır. X
Malatya Tarım, Askerî
Küçük ölçekli üreticiler korunur. X
Eskişehir Kültür, Ulaşım
Zanaatların korunup geliştirilmesi sağlanır. X
Şanlıurfa Tarım
Yerel ekonomi etkilidir. X
Antalya Turizm, Tarım, Ticaret
Dikey mimari ön plandadır X
Kocaeli Liman, Sanayi,
Samsun Liman, Sanayi, Tarım
Bursa Sanayi, Ticaret
Afyonkarahisar Ulaşım 4. Seferihisar 2009 yılında sakin şehirlere katılmıştır. Seferihar’ın nü-
Batman Maden, Sanayi fus grafiğine bakıldığında 2010 yılına göre nüfusun giderek arttığı
2. Birden fazla fonksiyon barındıran şehirlerin daha çok gelişmiş görülmektedir. Seferihisar’ın turizm bölgesinde yer alması, İzmir
büyükşehirler olduğu görülür. Çevresine göre nüfus bu şehir- gibi büyük bir şehre yakın olması ve insanının yöresel faaliyetleri
lerde artmıştır. İş imkânları daha fazladır. Hizmet sektöründe nedeniyle gelir elde ederek göç aldığı görülmektedir. Seferihisar'ın
çalışan nüfus artmıştır ve fonksiyonlar birbiri ile etkileşim hâlin- Türkiye’deki sakin şehirler ağına ilk katılan yer olması, coğrafi işa-
dedir. Bu da fonksiyonların çeşitlenmesini sağlar. Fonksiyon çe- retli ürünlerin çeşitliliği ve diğer sakin şehirlere kıyasla daha çok yol
şitlerinin daha az görüldüğü ve küçük şehir olarak adlandırılan katetmesine bu da ekonominin daha iyi olmasına neden olmuştur.
yerleşim alanları ise genelde tek tip fonksiyona sahiptir. Yalvaç 2012 yılında sakin şehirlere katılmıştır. Nüfus grafiğine ba-
3. Bu şehirler doğu/batı, kuzey/güney doğrultularının kesişim nok- kıldığında nüfusun giderek azaldığı görülmektedir. Yalvaç sakin
talarında bulunur. Bu da şehrin gelişmiş yol ağı sistemine sahip şehirler ağına sonradan katılmış olduğundan gelişimini henüz ta-
olmasını sağlar. Yeryüzü şekillerinin sade olması, ulaşım kolaylığı mamlayamamış, halkın yerel ekonomiye katkısı sınırlı kalmış ve ye-
ve çeşitliliği sağlamaktadır. Ulaşımın aksamaması için gelişmiş rel tatlar için coğrafi işaret belgesi alınamamış olması şehrin nüfus
altyapı sistemine sahip olması gerekmektedir. kaybetmesine neden olmuştur.

133