Page 137 - Coğrafya 11 Beceri Temelli Etkinlik Kitabı

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü COĞRAFYA 11

CEVAP ANAHTARLARI

Etkinlik No.: 23 Etkinlik No.: 25
Y Yönerge
Yönergeönerge
1. Öğrencilerin bilgi birikimine ve yorumlama kabiliyetine göre 1. İngiltere’de kömürün enerji elde etmede kullanılması, Avrupa’da
cevaplar farklılık gösterebilir. Sanayi Devrimi’nin başlamasına neden olmuştur. Bunun sonuçla
diğer ülkeler de kömürden enerji elde etme yoluna giderek sa-
2. Öğrencilerin bilgi birikimine ve yorumlama kabiliyetine göre nayileşmeye çalışmışlardır. Avrupa ülkeleri ve ABD, kömürden
cevaplar farklılık gösterebilir. yararlanarak demir çelik sanayisini geliştirmiş ve böylece kal-
kınmalarını hızlandırmıştır. Dünyadaki sanayi bölgelerinin da-
ğılışında demir çelik sanayisi ve buna bağlı diğer sanayi kolları
3. Sanayi Devrimi İngiltere’de ortaya çıkıp öncelikle Batı dünya-
sında yayılmıştır. Bu da zamanla buralarda ham maddelerin etkili olmuştur.
tükenmesine veya azalmasına sebep olmuştur. Ayrıca zamanla 2. Petrol madenini kullanarak gelişmeye çalışan ülkelerin başında
işçi hak ve ücretlerinin artması, bu coğrafyada üretim mali- Basra Körfezi çevresindeki Arap ülkeleri gelmektedir. Bu ülkeler,
yetinin de artmasına neden olmuştur. Bu yüzden büyük fir- nüfus sayıları az olduğu için petrol gelirlerini kullanarak hızlı bir
malar üretim maliyetlerini düşürmek için fabrikalarını ham şekilde gelişimlerini sürdürmektedir. Petrol rezervi açısından
maddenin bol, iş gücünün ucuz olduğu ülkelerde kurmaya zengin olan Venezuela ve Nijerya’nın ekonomik gelişimi yeterin-
başlamışlardır. ce hızlı değildir. Bunun başlıca nedenleri; nüfus sayısının fazla,
teknolojinin yetersiz, eğitim seviyesinin düşük olmasıdır.
3. Gelişmiş ülkeler, yoğun bir şekilde enerjiye ihtiyaç duymaktadır.
Etkinlik No.: 24
Haritada nükleer reaktörlerin dağılışına bakıldığında bunu gör-
Yönerge mek mümkündür. Japonya, Çin, ABD ve Avrupa ülkeleri petrol
ve kömür rezervleri yeterli olmadığı için nükleer enerjiyi de kul-
1. Tablodaki ülkelerin yenilenemez doğal kaynaklarının rezerv lanmaktadır.
miktarından yola çıkarsak en fazla doğal kaynak rezervine
sahip ülkenin ABD olduğu anlaşılmaktadır. ABD, enerji üre- 4. Dünya haritasındaki yoğun nüfuslu sahalara bakıldığında özel-
timinde doğal kaynaklarını yoğun bir şekilde kullanmakta- likle Kuzey Yarım Küre’de nüfusun yoğunlaştığı görülmektedir.
dır. Doğal kaynaklarının varlığı ve bunları etkili kullanması, Bunun başlıca nedenleri, uygun iklim şartlarının yanı sıra do-
ABD'nin hızlı bir şekilde kalkınmasında önemli rol oynamıştır. ğal kaynak kullanımı sonucunda söz konusu sahalarda sanayi
alanlarının gelişmesi ve ülkelerin ekonomik olarak büyümesidir.
2. Çalışanların sektörlere göre dağılımına ve enerji üretiminde ABD’nin doğusu, Batı Avrupa, Çin’in doğusu ve Japonya dünya-
kullanılan doğal kaynaklara baktığımızda, hizmet sektöründe daki yoğun nüfuslu bölgelerin başında gelmektedir.
çalışan insanların oranından ve ileri teknoloji isteyen nükleer
enerji kullanımından yola çıkarak Japonya ve ABD’nin gelişmiş Etkinlik No.: 26
ülke olduğunu söyleyebiliriz. Enerji üretiminde petrol kullanımı
bakımından dünya 12’ncisi olmasına rağmen tarımda çalışan Yönerge
insanların fazla olması, Nijerya’nın gelişmekte olan ülkeler gru-
bunda yer aldığını göstermektedir. Moğolistan’da ise nüfus mik- 1. Almanya’nın 2008 yılında en çok enerji tüketimi sağlayan do-
tarının çok az olması, ülkede bulunan mevcut kaynakların kul- ğal kaynakları; petrol, kömür, doğal gaz ve nükleerdir. Tür-
lanımını sınırlamaktadır. Çalışan insanların sektörlere dağılışına kiye’nin 2008 yılında en çok enerji tüketimi sağlayan doğal
baktığımızda Moğolistan da gelişmekte olan ülkeler sınıfındadır. kaynakları; petrol, doğal gaz, kömür ve hidroelektriktir.
Bunların yanı sıra ülkelerin dünya ekonomisindeki sıralaması da 2. Türkiye’nin 2008 ve 2019 grafikleri incelendiğinde petrol, do-
gelişmişlik hakkında bilgi vermektedir. ğal gaz ve kömür kullanımında azalmalar yaşanırken hidroe-
lektrik, rüzgâr ve diğer enerji alanlarında artış olmuştur.
3. Japonya’nın en önemli enerji kaynağını az miktarda kömür oluş-
turmaktadır. Madenler açısından fakir bir ülke olmasına karşılık 3. Türkiye enerji tüketiminin önemli bir bölümünü petrol, do-
1900’lü yılların başında eğitim alanında yapmış olduğu çalışma- ğal gaz ve kömür gibi tükenebilir enerji kaynaklarından sağ-
lar ve sahip olduğu kültürel özellikler ülkenin hızlı bir şekilde lamaktadır. Bu kaynaklar bakımından zengin bir potansiyele
kalkınmasını sağlamıştır. Ayrıca bulunduğu coğrafi konum sahip olmayan ülkemiz, ilgili enerji kaynaklarının önemli
özelliklerini en iyi şekilde değerlendiren Japonya; özellikle tek- bir kısmını ithal etmektedir. Bu durum, Türkiye'nin enerji
noloji, sanayi, finans ve bilişim alanlarında dünyanın en gelişmiş bakımın dan dışa bağımlılığını artırmakta ve ülkeden önemli
ülkelerinden biri olmayı başarmıştır. Nijerya, petrol ve doğal gaz miktarda döviz çıkışına neden olmaktadır.
rezervleri bakımından zengin olmasına karşın teknolojisinin,
eğitim seviyesinin ve sermayesinin yetersiz olması nedeniyle do- 4. Almanya ve Türkiye’nin 2019 yılına ait kaynağına göre enerji
ğal kaynaklarını etkili kullanamamaktadır. tüketim grafikleri incelendiğinde yenilenebilir enerji kay-
naklarından yararlanmanın arttığı gözlenmektedir. Ancak
4. Günümüzde enerji üretimi, tüm dünya ülkelerinde en fazla tü- Türkiye coğrafi konum olarak Almanya’dan daha avantajlı ol-
kenen doğal kaynaklardan karşılanmaktadır. Gelişmiş ülkeler masına rağmen güneş ve rüzgâr gücünden yeteri kadar yarar-
yenilenebilir enerji kaynaklarını da kullanmaktadır fakat yenile- lanamamaktadır. Türkiye bu alanlardaki potansiyelini daha
nebilir kaynakların toplam enerji üretimi içindeki payı düşüktür. iyi kullanabilir. Almanya’nın güneşlenme süresi Türkiye’den
Bundan dolayı enerji ihtiyacı fazla olan ülkeler, kaynak tüken- daha az olmasına rağmen güneş enerjisinden Türkiye’den
mesinden daha fazla etkilenecekleri için ekonomik durgunluk daha fazla yararlandığı görülmektedir.
ve krizler yaşayacaktır. Doğal kaynakların tükenmesi, gelişmiş
ülke oldukları ve enerji ihtiyaçları fazla olduğu için en fazla ABD 5. Türkiye enerji üretiminde hidroelektrik, güneş, rüzgâr, jeoter-
ve Japonya’yı etkileyecektir. Yenilenemez enerji kaynaklarının
tükenmesi Nijerya’nın da kalkınma hızını yavaşlatacaktır. Mo- mal ve bioyakıt enerjisine öncelik vermelidir. Çünkü bu alan-
ğolistan ise nüfus miktarının ve doğal kaynaklarının az olması larda ülke kaynaklarının potansiyeli yüksektir. Bu kaynaklara
nedeniyle yenilenemez doğal kaynak tükenmesinden daha az yatırım artarsa enerjide dışa bağımlılık ve ülkeden döviz çıkışı
etkilenecektir. azalır. Böylece ülke kalkınmasında önemli gelişmeler yaşanır.

135