Page 35 - FELSEFE 11 BECERİ TEMELLİ ETKİNLİK KİTABI

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü FELSEFE 11 14

2. ÜNİTE >MS 2. YÜZYIL-MS 15. YÜZYIL FELSEFESİ Kazanım: 11.2.1. MS 2. yüzyıl-MS 15. yüzyıl felsefesini hazırlayan düşünce ortamını
Alan Becerileri: Felsefi Kavram ve Bilgi Edinimi açıklar. - MÖ 6. yüzyıl-MS 2. yüzyıl felsefesinin MS 2. yüzyıl-MS 15. yüzyıl
felsefesi üzerindeki etkilerine değinilir.
Genel Beceriler: Bilgi Okuryazarlığı Becerisi

Etkinlik İsmi NEDEN? 40 dk.
Amacı MS 2. yüzyıl-MS 15. yüzyıl felsefesini hazırlayan düşünceleri iş birlikli bir anlayışla açıklayabilme. Grup

1. Yönerge Sınıfta öğrencileri beşerli gruba ayırınız. Beş masa kurarak aşağıda verilmiş “Uzmanlık Alanı” not-
larını ve “Soru Kâğıdı”nı masalara bırakınız. Öğrencilerin çalışma kağıtlarında bulunan işlem sıra-
sına göre etkinliği gerçekleştirmelerini sağlayınız.

Uzmanlık Alanı 1
Platon felsefesinin MS 2. yüzyıl-MS 15. yüzyıl felsefesine etkileri

MS 2. yüzyıl-MS 15. yüzyıl düşünürleri, felsefeyi daha çok inancı pe-
kiştirmek için kullanmıştır. Bu anlamda Platon’un idealar kuramı da bu
dönem için biçilmiş kaftandır.
Çünkü idealar kuramında duyusal olanın bir gölgeden ibaret olduğu,
asıl gerçekliğin ideal dünyada olduğu düşüncesi vardır. Bu düşünce tek
tanrılı dinlerdeki Tanrı anlayışı ile örtüşmektedir.
Ayrıca Platon’un ruhun ölümsüzlüğü anlayışı da yine dinî anlayış ile pa-
raleldir.

Görsel 2.1: Platon

Uzmanlık Alanı 2
Aristoteles felsefesinin MS 2. yüzyıl-MS 15. yüzyıl felsefesine etkileri

Aristoteles mantığı tümel önermelerden özel önermeler çıkarma üzerine
kurulu bir mantıktır. Önermeler daha tümel önermelerden, kavramlar
daha tümel kavramlardan çıkarılabilir. Bir kavramı diğerlerinden ayıran
özellikler göz önüne alınıp tümel kavramdan ayrılarak o kavramın tanı-
mı yapılabilir. En tümel kavrama kadar kavramlar birbirinden bu şekil-
de çıkarılabilir. En tümel kavramlar tanımlanamasalar da bir gerçeklik
olarak vardır. İşte Aristoteles’in bu görüşü MS 2. yüzyıl-MS 15. yüzyıl
filozofları tarafından Tanrı’nın varlığını kanıtlamak için kullanılmıştır.
Aristoteles, varlığı dört neden ile açıklar. Bunlar; maddi neden, formel
neden, fail neden ve ereksel nedendir. Varlığın fail nedeni her varlığın bir
yapanı olduğu görüşüdür. Aristoteles’e göre nedensiz hiçbir şey yoktur ve
bu nedenler silsilesi ilk nedene, ilk hareket ettiriciye kadar gider.
Görsel 2.2: Aristoteles
Uzmanlık Alanı 3
Epikürosçu felsefenin MS 2. yüzyıl-MS 15. yüzyıl felsefesine etkileri

Epiküros’a göre ahlaki eylemin amacı mutluluktur. Bu nedenle insan
hazzı aramalıdır. Haz fütursuzca bir isteme hâli değil, acıdan kurtulma
hâlidir. Ruhun ızdıraptan, bedenin acıdan kurtulması hâlidir. İnsan, ye-
mek içmek gibi yaşamı için zorunlu olan hazlara yönelmelidir. Epikü-
rosçuluğun bu azla yetinme hâli dinî egemenliğin hüküm sürdüğü MS 2.
yüzyıl-MS 15. yüzyıl felsefesini etkilemiştir. Epiküros’a göre doğa kolay
elde edilen şeyleri zorunlu kılmakta, zor elde edilenleri zorunlu kılma-
maktadır. Bu görüş de MS 2. yüzyıl-MS 15. yüzyıl felsefesinde Tanrı’nın
zorunlu kılmadıklarını yapmama, bedeni değil ruhu önemseme anlayışı
Görsel 2.3: Epiküros
ile benzeşmektedir.

33