Page 89 - FELSEFE 11 BECERİ TEMELLİ ETKİNLİK KİTABI

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü FELSEFE 11 40

4. ÜNİTE >18. YÜZYIL-19. YÜZYIL FELSEFESİ Kazanım: 11.4.3. Örnek felsefi metinlerinden hareketle 18. yüzyıl-19. yüzyıl filozofla-
Alan Becerileri: Felsefi Okuryazarlık rının felsefi görüşlerini analiz eder. b) I. Kant’ın ”Ahlak Metafiziğinin Temel-
lendirilmesi” adlı eserinden alınan veya derlenen bir metinden hareketle
Genel Beceriler: Eleştirel Düşünme Becerisi filozofun “ödev ahlakı” anlayışının irdelenmesi sağlanır.
Etkinlik İsmi ÖDEV 120 dk.
Amacı I. Kant’ın “Ahlak Metafiziğinin Temellendirilmesi” adlı eserinden alınan veya derlenen bir metinden hare- Bireysel
ketle filozofun “ödev ahlakı” anlayışını analiz edebilme.

Yönerge Aşağıdaki metnin incelemesini yapınız.

! Etkinliği gerçekleştirmek için
“Ekler” bölümünde verilen
“Metin İnceleme” başlıklı

yönergeyi takip ediniz.

AYDINLANMA Immanuel Kant 2

Königsberg Üniversitesi Felsefe Bölümü
AHLÂKIN SIRADAN AKIL BİLGİSİNDEN

FELSEFİ OLANINA GEÇİŞ

Dünyada, dünyanın dışında bile iyi bir istemeden başka kayıtsız şartsız iyi
sayılabilecek hiçbir şey düşünülemez. (...) Talihin bağışladıklarıyla da durum
aynıdır. Güçlülük, zenginlik, onur, sağlık bile ve mutluluk adı altında her türlü
esenlik ve kendi durumundan memnun olma, insana cesaret verir; böylece de sık
sık bunların insanın ruhsal yapışım etkilemesini, dolayısıyla eylemde bulunma-
nın tüm ilkesini de haklı ve genel olarak amaca uygun kılacak iyi bir istemenin
olmadığı yerde insanı haddini bilmez yapar. (...)
B öylece iyi isteme, mutlu olmağa veya üvey ana muamelesine uğramış

layık olmanın bile vazgeçilmez bir doğal yapının cimri donatımından
koşulunu oluşturur görünüyor.
dolayı bu isteme amacını gerçekleştir-
İyi bir istemenin ilkeleri olmak-
büyük cabaya rağmen hiçbir şeyi ba-
sızın çok kötü olabilirler ve kötü niyet- mede güçsüz kalıyorsa; harcadığı en
li bir insanın soğukkanlılığı onu yalnız şaramıyor ve yalnızca iyi isteme olarak
daha tehlikeli yapmakla kalmaz, ayrıca (kuşkusuz sırf bir dilek olarak değil,
onu doğrudan doğruya gözümüzde daha gücümüzün içinde olan bütün araçla-
Öyle bir davran ki çok -bu soğukkanlılığı olmasaydı olaca- rı bir araya getirme olarak) kalıyorsa;
davranışının ilkesi ğından çok- nefret edilecek biri kılar. yine de bir mücevher gibi kendi tüm
değerini kendinde taşıyan bir şey ola-
evrensel bir yasa İyi isteme, etkilerinden ve başardıkların- rak kendi başına parıldar. (...)
olarak kabul dan değil, konan herhangi bir amaca ulaş- Şu veya bu amaca yararlı olsalar bile
mağa uygunluğundan da değil, yalnızca
edilsin. isteme olarak yani kendi başına iyidir; ödeve aykırı oldukları bilinen bütün
ona, kendi başına ele alındığında onun eylemleri burada geçiyorum çünkü
herhangi bir eğilimin hatta isterseniz bü- bunların ödevden dolayı yapılmış ol-
tün eğilimlerin topunun birden, lehine maları hiç söz konusu değildir; ödevle
gerçekleştirebileceği her şeyden, karşılaş- çatışırlar bile. Ayrıca gerçekten ödeve
tırılamayacak kadar daha yüksek değer uygun olan ama insanların onlara doğ-
verilmelidir. Talihin özel bir cilvesiyle rudan doğruya hiçbir eğilim duyma-

87